Jolda júre bilesiń be, balaqaı?
Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany,
Sam orta mektebinde bastaýysh synyp muǵalimi
Ensegenov Kalybaı
Jolda júre bilesiń be, balaqaı?
Maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń jolda júrý erejesi týraly bilimderin tolyqtyrý, is - júzinde asyra bilýge úıretý.
Damytýshylyq: jolda júrý erejelerin oıda saqtaı bilýge úıretý.
Tárbıelik: tártiptilikke, saq bolýǵa, kóshede ózderin durys ustap júrýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
1. Uıymdastyrý.
2. Kirispe sóz. Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý
- Balalar, búgingi sabaqta bizder jol júrý erejeleri qalasyna baramyz. Jol erejeler qalasyndaǵy senderge daıyndap otyrǵan tapsyrmalary bar. Senderdi jol tártibi boıynsha bilimderińdi synamaqshy. Synnan ótýge daıynbyz ba?
Oı qozǵaý.
- Endeshe, balalar KJT degendi qalaı túsinesińder?
- Kóshede júrý tártibi.
- Kóshede júrý tártibi degendi qalaı túsinesińder?
- Jaıaý júrginshi, trotýar, jol belgiler, mashınalar, baǵdarsham, ınspektor, qıylystar
- Jol erejeler qalasynyń tapsyrmalaryn 3 topqa bólinip, saıysqa túsemiz.
1 – oqýshy: (baǵdarsham bolyp kıinedi)
Baǵdarsham aty,
Kóp kózi bar batyr.
Toq bolǵan men zaty,
Ózinde kóp aqyl.
Turady ol dáıim,
Buryshynda joldyń.
Qıyp ótken saıyn,
Qaraıtuǵyn balǵyn.
- Sonymen balalar, bizder baǵdarshamdy «kóp kózi bar batyr» eken dedik. Kim aıtady baǵdarshamnyń neshe kózi bar?
- Endeshe bizdiń toptarymyz osy baǵdarshamnyń kózderine baılanysty ataýlaryn alyp otyr. Qaı toptyń músheleri tapsyrmalardy durys oryndasa, «Úzdik júrginshiler» ataǵyna ıe boldy.
- Saıysty bastamas buryn ádilqazylar saılap alaıyq.
Armanǵa alda kútken asyǵarmyz,
Biz qalaı tolqyn atpaı basylarmyz.
Jol júrý erejesin jaqsy bilip,
Saqtyqqa tura alatyn jas ulanbyz.
Jalǵaıtyn dostastyryp bar elmenen,
Joldardan turady ǵoı álem degen, - dep saıysymyzdyń kezeńderimen tanystyryp óteıin.
• SAIYS KEZEŃDERİ
1. Óz ornyńdy tap.
2. Retteýshi ınspektor qyzmetkeriniń saýaly
3. Qala álippesi (top basshylarymen jarys)
4. MAI emtıhany.
5. Sen bilesiń be?
• 1 - KEZEŃ
1 – kezeń boıynsha «Ornyn tap» oıynyn oınaımyz. Ár toptan ózderiniń shartty belgilerimen baǵdarshamdaǵy ornyn tabady jáne toptaryn qorǵaıdy.
Qyzyl top
Sary top
Jasyl top
1 – kezeń boıynsha ádilqazylar alqasy óz baǵalaryńyzdy berseńizder
• 2 – KEZEŃ
Muǵalim:
- Baǵdarshamnan basqa jolda kim turady?
- Retteýshi ınspektor qyzmetkerleri ala taıaǵymen turady.
- Endeshe kelesi saıysymyzdyń bólimi «Retteýshi ınspektor qyzmetkeriniń saýaly» Ózderiń qalap alǵan upaı sandar boıynsha suraqtarǵa jaýap beresińder?
1. Myna belgi neni bildiredi? (Abaıla, balalar!) 5 upaı
2. Myna belgi neni bildiredi? (Qozǵalysqa tyıym salynady) 5 upaı
3. Symǵa asylyp, júr asyǵyp (Troleıbýs) 10 upaı
4. Myna kólikter qalaı atalady, kólik oqıǵasyna tap bolǵan adamdar, qandaı telefondarǵa qońyraý shalady?
(órt sóndirý – 101, jedel járdem – 103 polısıa 102 nómirine qońyraý shalady) 10 upaı
5. Avtobýsqa qaı esikten minip, qaı esikten túsemiz? (aldyńǵy esikten túsip, artqy esikten minemiz) 15 upaı
6. Myna belgi neni bildiredi? ( Jol berińiz) 15 upaı
2 – kezeń boıynsha ádilqazylar alqasy óz baǵalaryńyzdy berseńizder
• 3 - KEZEŃ
Muǵalim:
- Balalar, jol erejeler qalasynda da qala álippesi bar. «Jol belgilerdi» qala álippesi deımiz. Bul bólimimizde top basshylary saıysqa túsedi. Ózderiniń tańdap alǵan belgileri boıynsha belgilerdi taýyp, jınaqtap MAI bastyǵyna tapsyrasyzdar.
Qurmetti ádilqazylar jol belgilerin tapqandaryn tekserip jiberseńizder.
Eskertý belgisi: Ózi qyzyl, úshburyshty,
Eskertýiń men bolam,
Habarlaıtyn bar qaýipti oń sapardy joldaǵan.
Joly bolyp sátsizdikke eshqashanda qalmaǵan
Tyıym salý belgisi: Qyzyl men boıalǵan sheńberim aýmaqty,
Tyıymshyl belgimin, qatalmyn, salmaqty.
Men turǵan jerlerde haqyń joq júrýge,
Qaýip bar baǵdarla, kóz salyp jan - jaqta.
Kórsetkish belgisi: Baratyn sapardyń qashyǵyn turaǵyn,
Ún - túnsiz jan siltep, kórsetip turamyn.
Kúndiz de, túndi de ot bolyp janady,
Kókpenen boıalǵan tórtburysh shyraǵym.
Muǵalim:
- Adamǵa mashınany júrgizýge qandaı qujat kerek?
- Júrgizýshi kýáligi.
- Endeshe kelesi 4 – kezeńimiz MAI emtıhany. MAI emtıhanyn sátti tapsyrsańdar, MAI bastyǵy júrgizýshi kýáligin tabys etedi.
•
4 – kezeń MAI emtıhany. Saýalnama
1. Júrginshiler degen kim?
A. mashına júrgizetin adamdar
V. kóshede jaıaý júrgen adamdar
S. belgiler
2. Myna belgi neni bildiredi?
A. kirýge tyıym salynady
V. basty jol
S. jol berińiz!
3. Kólik kele jatqanda jolaýshyǵa júrgizýshimen sóılesýge bola ma?
A. bolady
V. bolmaıdy
S. bilmeımin
Tolyq nusqasyn júkteý
Sam orta mektebinde bastaýysh synyp muǵalimi
Ensegenov Kalybaı
Jolda júre bilesiń be, balaqaı?
Maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń jolda júrý erejesi týraly bilimderin tolyqtyrý, is - júzinde asyra bilýge úıretý.
Damytýshylyq: jolda júrý erejelerin oıda saqtaı bilýge úıretý.
Tárbıelik: tártiptilikke, saq bolýǵa, kóshede ózderin durys ustap júrýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: saıys sabaq
1. Uıymdastyrý.
2. Kirispe sóz. Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý
- Balalar, búgingi sabaqta bizder jol júrý erejeleri qalasyna baramyz. Jol erejeler qalasyndaǵy senderge daıyndap otyrǵan tapsyrmalary bar. Senderdi jol tártibi boıynsha bilimderińdi synamaqshy. Synnan ótýge daıynbyz ba?
Oı qozǵaý.
- Endeshe, balalar KJT degendi qalaı túsinesińder?
- Kóshede júrý tártibi.
- Kóshede júrý tártibi degendi qalaı túsinesińder?
- Jaıaý júrginshi, trotýar, jol belgiler, mashınalar, baǵdarsham, ınspektor, qıylystar
- Jol erejeler qalasynyń tapsyrmalaryn 3 topqa bólinip, saıysqa túsemiz.
1 – oqýshy: (baǵdarsham bolyp kıinedi)
Baǵdarsham aty,
Kóp kózi bar batyr.
Toq bolǵan men zaty,
Ózinde kóp aqyl.
Turady ol dáıim,
Buryshynda joldyń.
Qıyp ótken saıyn,
Qaraıtuǵyn balǵyn.
- Sonymen balalar, bizder baǵdarshamdy «kóp kózi bar batyr» eken dedik. Kim aıtady baǵdarshamnyń neshe kózi bar?
- Endeshe bizdiń toptarymyz osy baǵdarshamnyń kózderine baılanysty ataýlaryn alyp otyr. Qaı toptyń músheleri tapsyrmalardy durys oryndasa, «Úzdik júrginshiler» ataǵyna ıe boldy.
- Saıysty bastamas buryn ádilqazylar saılap alaıyq.
Armanǵa alda kútken asyǵarmyz,
Biz qalaı tolqyn atpaı basylarmyz.
Jol júrý erejesin jaqsy bilip,
Saqtyqqa tura alatyn jas ulanbyz.
Jalǵaıtyn dostastyryp bar elmenen,
Joldardan turady ǵoı álem degen, - dep saıysymyzdyń kezeńderimen tanystyryp óteıin.
• SAIYS KEZEŃDERİ
1. Óz ornyńdy tap.
2. Retteýshi ınspektor qyzmetkeriniń saýaly
3. Qala álippesi (top basshylarymen jarys)
4. MAI emtıhany.
5. Sen bilesiń be?
• 1 - KEZEŃ
1 – kezeń boıynsha «Ornyn tap» oıynyn oınaımyz. Ár toptan ózderiniń shartty belgilerimen baǵdarshamdaǵy ornyn tabady jáne toptaryn qorǵaıdy.
Qyzyl top
Sary top
Jasyl top
1 – kezeń boıynsha ádilqazylar alqasy óz baǵalaryńyzdy berseńizder
• 2 – KEZEŃ
Muǵalim:
- Baǵdarshamnan basqa jolda kim turady?
- Retteýshi ınspektor qyzmetkerleri ala taıaǵymen turady.
- Endeshe kelesi saıysymyzdyń bólimi «Retteýshi ınspektor qyzmetkeriniń saýaly» Ózderiń qalap alǵan upaı sandar boıynsha suraqtarǵa jaýap beresińder?
1. Myna belgi neni bildiredi? (Abaıla, balalar!) 5 upaı
2. Myna belgi neni bildiredi? (Qozǵalysqa tyıym salynady) 5 upaı
3. Symǵa asylyp, júr asyǵyp (Troleıbýs) 10 upaı
4. Myna kólikter qalaı atalady, kólik oqıǵasyna tap bolǵan adamdar, qandaı telefondarǵa qońyraý shalady?
(órt sóndirý – 101, jedel járdem – 103 polısıa 102 nómirine qońyraý shalady) 10 upaı
5. Avtobýsqa qaı esikten minip, qaı esikten túsemiz? (aldyńǵy esikten túsip, artqy esikten minemiz) 15 upaı
6. Myna belgi neni bildiredi? ( Jol berińiz) 15 upaı
2 – kezeń boıynsha ádilqazylar alqasy óz baǵalaryńyzdy berseńizder
• 3 - KEZEŃ
Muǵalim:
- Balalar, jol erejeler qalasynda da qala álippesi bar. «Jol belgilerdi» qala álippesi deımiz. Bul bólimimizde top basshylary saıysqa túsedi. Ózderiniń tańdap alǵan belgileri boıynsha belgilerdi taýyp, jınaqtap MAI bastyǵyna tapsyrasyzdar.
Qurmetti ádilqazylar jol belgilerin tapqandaryn tekserip jiberseńizder.
Eskertý belgisi: Ózi qyzyl, úshburyshty,
Eskertýiń men bolam,
Habarlaıtyn bar qaýipti oń sapardy joldaǵan.
Joly bolyp sátsizdikke eshqashanda qalmaǵan
Tyıym salý belgisi: Qyzyl men boıalǵan sheńberim aýmaqty,
Tyıymshyl belgimin, qatalmyn, salmaqty.
Men turǵan jerlerde haqyń joq júrýge,
Qaýip bar baǵdarla, kóz salyp jan - jaqta.
Kórsetkish belgisi: Baratyn sapardyń qashyǵyn turaǵyn,
Ún - túnsiz jan siltep, kórsetip turamyn.
Kúndiz de, túndi de ot bolyp janady,
Kókpenen boıalǵan tórtburysh shyraǵym.
Muǵalim:
- Adamǵa mashınany júrgizýge qandaı qujat kerek?
- Júrgizýshi kýáligi.
- Endeshe kelesi 4 – kezeńimiz MAI emtıhany. MAI emtıhanyn sátti tapsyrsańdar, MAI bastyǵy júrgizýshi kýáligin tabys etedi.
•
4 – kezeń MAI emtıhany. Saýalnama
1. Júrginshiler degen kim?
A. mashına júrgizetin adamdar
V. kóshede jaıaý júrgen adamdar
S. belgiler
2. Myna belgi neni bildiredi?
A. kirýge tyıym salynady
V. basty jol
S. jol berińiz!
3. Kólik kele jatqanda jolaýshyǵa júrgizýshimen sóılesýge bola ma?
A. bolady
V. bolmaıdy
S. bilmeımin
Tolyq nusqasyn júkteý