Kishi jastaǵy daryndy balalarmen jumys
Kishi jastaǵy daryndy balalarmen jumys
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim týraly» zańynda memlekettik saıasat negizinde eń alǵash ret «Ár balanyń qabiletine qaraı ıntellektýaldyq damýy jeke adamnyń daryndylyǵyn tanytý» sıaqty ózekti máseleler engizilip otyr. Daryndy balalarǵa bilim berýdi ár ǵylymnyń búgingi dárejesine sáıkes júrgizý bir jaǵynan qoǵamǵa erekshe daryndy balalardyń tek óziniń ıntellektýaldyq damýyn qamtamasyz etedi. Jas jetkinshektiń boıyndaǵy tabıǵat bergen erekshe qabiletti, daryfndylyqty tanı bilý, onyń ári damýyna baǵyt - baǵdar bere bilý erekshe qıyn is.
Alaıda ár balanyń jeke qabiletin anyqtap, ony sol baǵytta jeteleý ustaz paryzy. Balany zamanyna qaraı ıkemdep, óz zamanynyń ozyq ónegesin onyń sanasyna sińire bilý, olardy shyǵarmashylyq baǵytta jan - jaqty damytý - búgingi kúnniń basty talaby.
Daryndylyq uǵymymen qatar shyǵarmashylyq, talant, danyshpandyq uǵymdary da bar.
Shyǵarmashylyq - óziniń jańashylymen, ózgesheligimen erekshelenetin ónim alýǵa múmkindik jasaıtyn, jeke tulǵa boıyndaǵy qabilettiliktiń, bilim men biliktiliktiń bolýy.
Talant - qabilettiliktiń eń joǵary deńgeıi.
Danyshpandyq balalardy anyqtaý - balanyń damýyn tańdaýmen baılanysty uzaq proses. Osy aıtylǵandardy eskere otyryp, daryndy balalardy anyqtaýdyń mynadaı ustanymdary tujyrymdaldy:
1. Balanyń qyzyǵýshylyǵy men beıimdiligine barynsha sáıkes keletin qyzmet aıasynda balanyń is áreketine taldaý júrgizý.
2. Damytýshylyq yqpal ete otyryp, balanyń psıhologıalyq kedergilerin joıýǵa múmkindik beretin trenıńtik ádisterdi paıdalaný.
3. Balanyń daryndylyq belgisin onyń psıhologıalyq damýynyń naqty deńgeıinde ǵana emes, sondaı - aq onyń bolashaqtaǵy damýy múmkindigin de esepke ala otyryp baǵalaý.
4. Túrli aqparat alý kózderin paıdalanyp, bala qabiletterin keń kólemde qamtýǵa múmkindik beretin balanyń minez - qulqy men is - áreketin jan - jaqty baǵalaýdyń keshendi sıpaty. Bilim berý júıesinde jańasha mazmun berý arqyly jan - jaqty damyǵan shyǵarmashyl, rýhanı oı - órisi keń jeke tulǵany tárbıeleý mindeti tur.
Daryndy balalarmen jumys isteýdiń negizgi maqsaty - olardyń shyǵarmashylyq jumysta óziniń qabiletin iske asyrýǵa daıyndyǵyn qalyptastyrý. Al maqsatqa jetý oqý baǵdarlamasyn tereńdetip, oqytý jáne tárbıelenýshiniń tanymdyq belsendiligin damytý arqyly júzege asady.
Balanyń daryndylyǵyn anyqtaýda tómendegideı ádis - tásilderdi qoldanamyn:
- balanyń otbasy jaǵdaıyn zertteý;
- shyǵarmashylyq qabiletin anyqtaý;
- saýalnamalar, psıhodıognostıkalyq trenıńterdi ótkizý;
- ata - anamen áńgimelesý;
- ıntellektýaldyq saıys oıyndaryna qatystyrý;
Osy aıtylǵan tujyrymdardy qoryta kele, darynda balalardyń qabiletin damytýdyń kelesi joldaryn iriktep alýǵa bolady:
1. Uıymdastyrylǵan oqý - tárbıe jumystary;
2. Erteńgilikter;
3. Olımpıadalar;
4. Intellektýaldyq oıyndar, debat klýby;
5. Balalardyń bilim deńgeılerin arttyrý;
6. Sheberler baıqaýy;
7. Balalardyń aýdandyq, oblystyq, jobalar baıqaýlaryna qatysý.
Daryndylyqtyń basty erekshelikteri:
• Erekshe zeıindilik
• Jınaqtylyq
• Kúrdeli aqyl - oı jumysyna árqashan daıyn turady
• Eńbekke jumylýshylyǵy
• Tanym aıasy óte keń bolady
• Oılaý belsendiligi asa turaqty
• Daryndy balalardyń adamgershilik damýy, qabyldaýy, ózindik tanymy óte názik
• Qıaldary keń
• Kóterińki kóńil kúıdi, jaǵymdy psıhologıalyq ahýaldy jaqsy kóredi
• Ádiletsizdikti kótermeıdi, ózine jáne qorshaǵan adamdarǵa talap qoıa biledi
Joǵaryda atap ótilgendeı, balalardyń alǵan bilimderin bekitý, shyńdaý maqsatynda uıymdastyrylǵan ıntellektýaldyq oıyn qurylymy:
UOÁ taqyryby: «Juldyzdy sát» ıntellektýaldy oıyny
Maqsaty: balalardyń qatynas, tanym, áleýmettik orta bilim salalarynan ótken taqyryptardan suraqtar berip, bilimderin tıanaqtaý.
Júrgizilý barysy:
1. Uıymdastyrý. Jarysqa 6 bala qatysady.
2. Intellektýaldy oıyn.
- Balalar jarysty bastamas buryn, oıynnyń shartymen tanystyrý.
Oıyn 4 týrdan turady.
1 týr. Til damytý, aınalamen tanysý, matematıkadan bolady. Barlyǵy 12 suraq. Alty balaǵa eki suraqtan keledi.
2 týr. Kórkem ádebıet uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi. Taqtadaǵy sýretti syzba arqyly ertegi qurastyrý, 2 týrdan keıin upaıy az bala oıynnan shyǵady.
3 týr. Toptastyrylyp berilgen Neler? Degen suraqqa jaýap beremiz. 3 týrdan keıin upaıy az eki bala oıynnan shyǵady.
4 týr. Bul týrda qalǵan eki balaǵa logıkalyq tapsyrma beriledi. Qaı bala durys jaýap berse, sol bala jeńiske jetedi.
Slaıdta barlyq suraqtar jazylyp, sýretter kórsetiledi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim týraly» zańynda memlekettik saıasat negizinde eń alǵash ret «Ár balanyń qabiletine qaraı ıntellektýaldyq damýy jeke adamnyń daryndylyǵyn tanytý» sıaqty ózekti máseleler engizilip otyr. Daryndy balalarǵa bilim berýdi ár ǵylymnyń búgingi dárejesine sáıkes júrgizý bir jaǵynan qoǵamǵa erekshe daryndy balalardyń tek óziniń ıntellektýaldyq damýyn qamtamasyz etedi. Jas jetkinshektiń boıyndaǵy tabıǵat bergen erekshe qabiletti, daryfndylyqty tanı bilý, onyń ári damýyna baǵyt - baǵdar bere bilý erekshe qıyn is.
Alaıda ár balanyń jeke qabiletin anyqtap, ony sol baǵytta jeteleý ustaz paryzy. Balany zamanyna qaraı ıkemdep, óz zamanynyń ozyq ónegesin onyń sanasyna sińire bilý, olardy shyǵarmashylyq baǵytta jan - jaqty damytý - búgingi kúnniń basty talaby.
Daryndylyq uǵymymen qatar shyǵarmashylyq, talant, danyshpandyq uǵymdary da bar.
Shyǵarmashylyq - óziniń jańashylymen, ózgesheligimen erekshelenetin ónim alýǵa múmkindik jasaıtyn, jeke tulǵa boıyndaǵy qabilettiliktiń, bilim men biliktiliktiń bolýy.
Talant - qabilettiliktiń eń joǵary deńgeıi.
Danyshpandyq balalardy anyqtaý - balanyń damýyn tańdaýmen baılanysty uzaq proses. Osy aıtylǵandardy eskere otyryp, daryndy balalardy anyqtaýdyń mynadaı ustanymdary tujyrymdaldy:
1. Balanyń qyzyǵýshylyǵy men beıimdiligine barynsha sáıkes keletin qyzmet aıasynda balanyń is áreketine taldaý júrgizý.
2. Damytýshylyq yqpal ete otyryp, balanyń psıhologıalyq kedergilerin joıýǵa múmkindik beretin trenıńtik ádisterdi paıdalaný.
3. Balanyń daryndylyq belgisin onyń psıhologıalyq damýynyń naqty deńgeıinde ǵana emes, sondaı - aq onyń bolashaqtaǵy damýy múmkindigin de esepke ala otyryp baǵalaý.
4. Túrli aqparat alý kózderin paıdalanyp, bala qabiletterin keń kólemde qamtýǵa múmkindik beretin balanyń minez - qulqy men is - áreketin jan - jaqty baǵalaýdyń keshendi sıpaty. Bilim berý júıesinde jańasha mazmun berý arqyly jan - jaqty damyǵan shyǵarmashyl, rýhanı oı - órisi keń jeke tulǵany tárbıeleý mindeti tur.
Daryndy balalarmen jumys isteýdiń negizgi maqsaty - olardyń shyǵarmashylyq jumysta óziniń qabiletin iske asyrýǵa daıyndyǵyn qalyptastyrý. Al maqsatqa jetý oqý baǵdarlamasyn tereńdetip, oqytý jáne tárbıelenýshiniń tanymdyq belsendiligin damytý arqyly júzege asady.
Balanyń daryndylyǵyn anyqtaýda tómendegideı ádis - tásilderdi qoldanamyn:
- balanyń otbasy jaǵdaıyn zertteý;
- shyǵarmashylyq qabiletin anyqtaý;
- saýalnamalar, psıhodıognostıkalyq trenıńterdi ótkizý;
- ata - anamen áńgimelesý;
- ıntellektýaldyq saıys oıyndaryna qatystyrý;
Osy aıtylǵan tujyrymdardy qoryta kele, darynda balalardyń qabiletin damytýdyń kelesi joldaryn iriktep alýǵa bolady:
1. Uıymdastyrylǵan oqý - tárbıe jumystary;
2. Erteńgilikter;
3. Olımpıadalar;
4. Intellektýaldyq oıyndar, debat klýby;
5. Balalardyń bilim deńgeılerin arttyrý;
6. Sheberler baıqaýy;
7. Balalardyń aýdandyq, oblystyq, jobalar baıqaýlaryna qatysý.
Daryndylyqtyń basty erekshelikteri:
• Erekshe zeıindilik
• Jınaqtylyq
• Kúrdeli aqyl - oı jumysyna árqashan daıyn turady
• Eńbekke jumylýshylyǵy
• Tanym aıasy óte keń bolady
• Oılaý belsendiligi asa turaqty
• Daryndy balalardyń adamgershilik damýy, qabyldaýy, ózindik tanymy óte názik
• Qıaldary keń
• Kóterińki kóńil kúıdi, jaǵymdy psıhologıalyq ahýaldy jaqsy kóredi
• Ádiletsizdikti kótermeıdi, ózine jáne qorshaǵan adamdarǵa talap qoıa biledi
Joǵaryda atap ótilgendeı, balalardyń alǵan bilimderin bekitý, shyńdaý maqsatynda uıymdastyrylǵan ıntellektýaldyq oıyn qurylymy:
UOÁ taqyryby: «Juldyzdy sát» ıntellektýaldy oıyny
Maqsaty: balalardyń qatynas, tanym, áleýmettik orta bilim salalarynan ótken taqyryptardan suraqtar berip, bilimderin tıanaqtaý.
Júrgizilý barysy:
1. Uıymdastyrý. Jarysqa 6 bala qatysady.
2. Intellektýaldy oıyn.
- Balalar jarysty bastamas buryn, oıynnyń shartymen tanystyrý.
Oıyn 4 týrdan turady.
1 týr. Til damytý, aınalamen tanysý, matematıkadan bolady. Barlyǵy 12 suraq. Alty balaǵa eki suraqtan keledi.
2 týr. Kórkem ádebıet uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi. Taqtadaǵy sýretti syzba arqyly ertegi qurastyrý, 2 týrdan keıin upaıy az bala oıynnan shyǵady.
3 týr. Toptastyrylyp berilgen Neler? Degen suraqqa jaýap beremiz. 3 týrdan keıin upaıy az eki bala oıynnan shyǵady.
4 týr. Bul týrda qalǵan eki balaǵa logıkalyq tapsyrma beriledi. Qaı bala durys jaýap berse, sol bala jeńiske jetedi.
Slaıdta barlyq suraqtar jazylyp, sýretter kórsetiledi.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
