- 17 qyr. 2019 00:00
- 302
Kózdiń emi
Ertede Qojyq degen baı bolypty. Ol talaılarǵa dúre soǵyp, qorlyq kórsetipti. Bir kúni osy baıdyń aýylyna Qurysh degen qý keledi. Baıdyń oń kózi soqyr ekenin baıqap qalǵan Qurysh qý oń kózin qysyp ótirik soqyr bola qalady.
— Assalaýmaǵaleıkým, baıeke! — dep qos qolyn usynady.
— Ýaǵáleıkúm assalam! Qaı aýyldan kelesiń? Qaıda barasyń? — deıdi baı.
— Oı, baıeke! Qaıdan kelesiń, qaıda barasyń dep neǵylasyz? Odan da beri taman kelińiz. Siz de, men de soqyr ekenbiz, kóp sózdi qoıyp, ózimizdiń kózimizdi ashaıyq, — dep dóńesteý betkeıge otyrmaqshy bolyp burylady.
— E, qalaı ashasyń? Ondaıǵa emiń bolsa jyldamdata kór. Ne bolsada tanbaımyn, — dep, baı Quryshqa mólteń qaǵady. Qurysh solqyldaq bir shybyqty alady da, baıǵa kelip:
— Al, baıeke, arqańyzdy jalańashtap, maǵan burylyp jatyńyz. Men osy shybyqpen jon arqańyzdan eki-úsh ret urǵanda, kózińiz shaıdaı ashylady. Talaı soqyr osydan jazylyp ketti, — dep jigit «kóz emniń» jaıyn aıtady.
Qojyq baı buǵan senińkiremeı:
— Aldymen sen óziń jat, dúreni men soǵaıyn. Seniń kóziń ashyla qalsa, meni qalaı soqsań da, shydap baǵaıyn, — deıdi.
— Maqul, jatsam jataıyn, — dep Qurysh kóılegin túrip, jon arqasyn berip jata ketedi. Baı shybyqty alyp bir-eki sermep úlgirmeı-aq Qurysh atyp turyp:
— Oı, qolyńnan aınalaıyn, baıeke, rahmet! Kózim shaıdaı ashyldy ǵoı, — deıdi. — Endi meni soqyr dep júrgen álgi
sumyraılarǵa baraıyn, — dep, baılaýly turǵan atyna qaraı tura umtylady.
Sol zamatta baı:
— Óz kóziń ashylǵan soń aldy-artyna qaramaı qaıda barasyń? Ur myna meni! Meniń de kózim ashylsyn, — dep Quryshqa jalbarynyp, solqyldaq kók shybyqty qolyna beredi.
Qojyq baı kóılegin joǵary túrip jiberip, jon arqasyn tósep jata qalady. Qurysh aspaı-saspaı moldasyn quryp otyrady da, solqyldaq kók shybyqpen jalańash arqaǵa shyp-shyp etkizip salmaqpen soǵa beredi. Soqyrlyqty namys kórgen baı, «qaıtsem de shydaıyn, kózim ashylar» degen úmitpen tistenip jata beredi. Biraq qansha shybyq soǵylsa da, soqyr kózi ashylmaıdy. Arqasy kók ala bolyp, bileýlenip qantalap shyǵa keledi. İstiń aldy-artyn baıymdamaı ańqaýlyqpen taıaq jep, ábden silikpesi shyǵyp, meń-zeń bolǵan baı:
— Qansha soqsańda kózimniń ashylmaǵany qalaı! — depti Quryshqa ázer burylyp. Sonda Qurysh:
— Dúnıege qunyqqan, zulymdyq jasaǵan adamnyń kózi ómirbaqı sýqarańǵy bolyp ótpek qoı, — depti de, atyna minip júrip ketipti.