Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 59 mınýt buryn)
Kún jaıly qyzyqty málimetter
Kún jaıly málimet
* Kún 74%- y sýtegiden, 24%- y gelııden turady. Al qalǵan 2%- y ottegi, temir jáne nıkel.
* Jer men Kúnniń ara qashyqtyǵy 149, 6 mıllıon km.
* Onyń ishine 1, 3 mıllıon Jer planetasy syıyp ketedi! Ol – sary tústi dep oılaıtyndar qatelesedi. Shyn máninde, Kún aq tústi. «Atfosferalyq shashyraý» dep atalatyn qubylystyń áserinen, onyń túsi sary bolyp kórinedi.
* Kúnniń jasy – 4, 603 mıllıard jyl. Astronomdar, ol taǵy 5 mıllıard jyl ómir súredi dep boljam jasady.
* Shvesıanyń Kırýna qalasynda, Kún 24 saǵat boıy jarqyrap turady. Al qysqy merzimde kerisinshe ol qala únemi qarańǵy bolady.
* Kún – planeta emes, ol – juldyz.
* Bul aspan denesiniń dıametri bizdiń planetadan 109 ese úlken.
* Jer betinde salmaǵy 50 kılogramm adam, Kúnde 1400 kılogramm bolady. Óıtkeni, onyń gravıtasıasy bizden 28 ese joǵary.
* Árbir sekýnd saıyn, ol juldyzda 700 mıllıard tonna sýtegi órtenedi. Bizdiń galaktıkadaǵy eń úlken obekt – osy juldyz. Kúnniń sáýlesi Jerge 8 mınýttyń ishinde jetedi.
* Óz osin 25 táýlikte aınalyp shyǵady.
* Árbir mıllıard jyl saıyn, Kúnniń jaryǵy 10 ese artyp keledi. Taǵy bir mıllıard jyldan keıin, Jer betinde sý qalmaıdy.
* Ol 1 sekýndta 400 mıllıon tonnaǵa kishireıip jatyr. Biraq, bundaı gıgant úshin bul kóp emes.
* 4 - 5 mıllıard jyldan soń qyzyl gıgantqa aınalyp, Jer, Merkýrıı, Mars jáne Venarany joıyp jiberedi.
* Sáýlesiniń radıasıasy adamdy ólimge ákeledi. Baqytqa oraı, bizdiń ǵalamshardyń atmosferasy odan saqtaıdy.
* Iadrosynyń temperatýrasy shamamen 15 mıllıon gradýs.
* Ejelgi zamanda, adamdar Kún qudaıyna tabynǵan.
* Eger Kúnge uzaq ýaqyt qarap tursańyz, kózińiz kúıip qalýy ábden múmkin.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama