Kúndelikti sabaq jospary, Evfemızm men dısfemızm
Kúndelikti sabaq jospary, qazaq tili 5 synyp.
Taqyryptar:
21. Evfemızm men dısfemızm
22. Turaqty tirkester
23. Turaqty tirkesterdiń erekshelikteri
24. Maqal - mátelder
25. Maqal – máteldiń uqsastyǵy men ereksheligi
№5 Sabaq úlgisi:
1. Pán aty: Qazaq tili.
2. Synyby: 5
3. Kúni, aıy, jyly:
4. Toqsan: İ
5. Muǵalim:
Sabaqtyń taqyryby: Evfemızm men dısfemızm
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń evfemızm men dısfemızm týraly
1. lıngvısıkalyq bilimderin keńeıtý, leksıkalyq taldaý jasaý daǵdylaryn damytý, jattyǵý jumystary men qosymsha tapsyrmalar arqyly bekitý.
2. Tárbıelik: oqýshylardyń estetıkalyq sezimderin oıatý, ana tildi súıýge, eljandylyqqa, ultjandylyqqa tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń tanym qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, aýyzsha jáne jazbasha til mádenıetin damytý.
Sabaqtyń tıpi: aralas sabaq
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq
Sabaqtyń ádis - tásili: túsindirý, suraq - jaýap, jattyǵý, taldaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: taqyrypqa baılanysty úlestirmeli qaǵazdar.
Pánaralyq baılanys: ádebıet
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý.
3. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Tabý týraly túsinik.
2. 103 - jattyǵý
İİİ Bilim tekserý:
Terme dıktant.
1. Ajylandaı toǵandy. 2. Adal aqy, mańdaı ter. 3. Bet perdesin ashty. 4. Gúldeı soldy. 5. Dúnıeden ozdy. 6. Eki týyp, bir qalǵanym emes. 7. Joly boldy. 8. Záre quty qalmady.
İV Jańa sabaqqa daıyndyq
1. Sabaq taqyrybyn taqtaǵa jazý
2. Sabaq maqsatyn túsindirý
V. Jańa taqyrypty túsindirý:
Keıde bir nárseniń atyn tikeleı aıtý dórekileý estiledi, kóńilge jaǵymsyz estiletindeı syńaıy baıqalady. Mundaı jaǵdaıda olar basqa sypaıy, jaǵymdy sózdermen aýystyryp aıtylady. bul qubylys tilde evfemızm dep atalady. evfemızm ádepti, sypaıy, sóıleý maqsatynan shyqqan. Mysaly: «myljyń» deýdiń ornyna «sózýar», «urlandy» deýdiń ornyna «qoldy boldy» degen sózder men turaqty tirkester qoldanylady. Evfemızmder – oıdy beınelep, kórkemdep jetkizýdiń bir tásili.
Kúndelikti aýyzeki sóıleýde ádepti sózdi ádepsiz, dóreki sózge aýystyryp aıtý ádeti de kezdesedi. Mundaı qubylysty til biliminde dısfemızm dep ataıdy. Dısfemızm maǵynasy jaǵynan evfemızmge qarama - qarsy qubylys. Dısfemızm kemitý, qorlaý, iske jaratpa uǵymyn týdyrady. Mysaly: boqmuryn, boǵy botqa bolý, qyrt.
Dısfemızm – ádebı tildiń úlgisine jatpaıdy. Dısfemızmmen sóıleıtin adamdardy mádenıeti tómen adamdar dep esepteıdi. Bular kórkem shyǵarmada, kóbinese, aýyzeki sóıleý tiliniń úlgisinde keıipkerlerdiń tilinde ushyrasady.
Vİ. Jańa taqyryp boıynsha túsinigin tekserý:
İ deńgeı
1. Sóz tirkesterinen evfemızmdi bir bólek, dısfemızmdi bir bólek toptap jazyńdar.
Aýzy jeńil, shirik neme, syltyp basady, jaman ıt, qulaǵy múkisteý, nury ketken, mes qaryn, sasyq aýyz.
2. Tómendegi sózderdi evfemızmge aınaldyryp jaz.
Ótirikshi, satqyn, ury, sumyraı, nadan.
İİ deńgeı
1. Myna dısfemızmderdiń sınonımin taýyp jaz.
Ońbaǵan, qaıyrshy, jalmaýyz, keńkeles, uıatsyz.
2. Sóıleý mádenıetine baılanysty óz oı – pikirińdi jaz.
İİİ deńgeı
1. Aýyz ádebıetinen tabý, evfemızm, dısfemızmge mysaldar keltir.
2. «Til halyqtyń jany, keskin – kelbeti» atty taqyrypta oıtolǵaý jaz.
Vİİ. Jańa sabaqty bekitý:
1. Oqýlyqpen jumys
104 - jattyǵý
Mátindegi dóreki, ádepsiz qoldanylǵan sózderdi taýyp, adamǵa qalaı áser etetinin aıtyńdar.
106 - jattyǵý.
Tómendegi sózderdi evfemızmmen aýystyryp jazyńdar.
2. Úlestirme qaǵazdar boıynsha jumys.
Vİİİ. Sabaqty bekitý:
1. Baǵalaý.
2. Úı tapsyrmasyn berý.
1. Evfemızm men dısfemızm týraly túsinik.
2. 107 - jattyǵý
3. Evfemızm men dısfemızm sózderdi qatystyryp, «Adamnyń jaqsy, jaman bolmaǵy - ózinen» degen taqyrypqa oıtolǵaý jazý.
Tolyq nusqasyn kórý
Taqyryptar:
21. Evfemızm men dısfemızm
22. Turaqty tirkester
23. Turaqty tirkesterdiń erekshelikteri
24. Maqal - mátelder
25. Maqal – máteldiń uqsastyǵy men ereksheligi
№5 Sabaq úlgisi:
1. Pán aty: Qazaq tili.
2. Synyby: 5
3. Kúni, aıy, jyly:
4. Toqsan: İ
5. Muǵalim:
Sabaqtyń taqyryby: Evfemızm men dısfemızm
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylardyń evfemızm men dısfemızm týraly
1. lıngvısıkalyq bilimderin keńeıtý, leksıkalyq taldaý jasaý daǵdylaryn damytý, jattyǵý jumystary men qosymsha tapsyrmalar arqyly bekitý.
2. Tárbıelik: oqýshylardyń estetıkalyq sezimderin oıatý, ana tildi súıýge, eljandylyqqa, ultjandylyqqa tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: oqýshylardyń tanym qabiletterin damytý, pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, aýyzsha jáne jazbasha til mádenıetin damytý.
Sabaqtyń tıpi: aralas sabaq
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq
Sabaqtyń ádis - tásili: túsindirý, suraq - jaýap, jattyǵý, taldaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: taqyrypqa baılanysty úlestirmeli qaǵazdar.
Pánaralyq baılanys: ádebıet
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi: 1. Oqýshylarmen sálemdesý.
2. Oqýshylardyń zeıinderin sabaqqa aýdarý.
3. Oqýshylardyń sabaqqa qatysyn tekserý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý:
1. Tabý týraly túsinik.
2. 103 - jattyǵý
İİİ Bilim tekserý:
Terme dıktant.
1. Ajylandaı toǵandy. 2. Adal aqy, mańdaı ter. 3. Bet perdesin ashty. 4. Gúldeı soldy. 5. Dúnıeden ozdy. 6. Eki týyp, bir qalǵanym emes. 7. Joly boldy. 8. Záre quty qalmady.
İV Jańa sabaqqa daıyndyq
1. Sabaq taqyrybyn taqtaǵa jazý
2. Sabaq maqsatyn túsindirý
V. Jańa taqyrypty túsindirý:
Keıde bir nárseniń atyn tikeleı aıtý dórekileý estiledi, kóńilge jaǵymsyz estiletindeı syńaıy baıqalady. Mundaı jaǵdaıda olar basqa sypaıy, jaǵymdy sózdermen aýystyryp aıtylady. bul qubylys tilde evfemızm dep atalady. evfemızm ádepti, sypaıy, sóıleý maqsatynan shyqqan. Mysaly: «myljyń» deýdiń ornyna «sózýar», «urlandy» deýdiń ornyna «qoldy boldy» degen sózder men turaqty tirkester qoldanylady. Evfemızmder – oıdy beınelep, kórkemdep jetkizýdiń bir tásili.
Kúndelikti aýyzeki sóıleýde ádepti sózdi ádepsiz, dóreki sózge aýystyryp aıtý ádeti de kezdesedi. Mundaı qubylysty til biliminde dısfemızm dep ataıdy. Dısfemızm maǵynasy jaǵynan evfemızmge qarama - qarsy qubylys. Dısfemızm kemitý, qorlaý, iske jaratpa uǵymyn týdyrady. Mysaly: boqmuryn, boǵy botqa bolý, qyrt.
Dısfemızm – ádebı tildiń úlgisine jatpaıdy. Dısfemızmmen sóıleıtin adamdardy mádenıeti tómen adamdar dep esepteıdi. Bular kórkem shyǵarmada, kóbinese, aýyzeki sóıleý tiliniń úlgisinde keıipkerlerdiń tilinde ushyrasady.
Vİ. Jańa taqyryp boıynsha túsinigin tekserý:
İ deńgeı
1. Sóz tirkesterinen evfemızmdi bir bólek, dısfemızmdi bir bólek toptap jazyńdar.
Aýzy jeńil, shirik neme, syltyp basady, jaman ıt, qulaǵy múkisteý, nury ketken, mes qaryn, sasyq aýyz.
2. Tómendegi sózderdi evfemızmge aınaldyryp jaz.
Ótirikshi, satqyn, ury, sumyraı, nadan.
İİ deńgeı
1. Myna dısfemızmderdiń sınonımin taýyp jaz.
Ońbaǵan, qaıyrshy, jalmaýyz, keńkeles, uıatsyz.
2. Sóıleý mádenıetine baılanysty óz oı – pikirińdi jaz.
İİİ deńgeı
1. Aýyz ádebıetinen tabý, evfemızm, dısfemızmge mysaldar keltir.
2. «Til halyqtyń jany, keskin – kelbeti» atty taqyrypta oıtolǵaý jaz.
Vİİ. Jańa sabaqty bekitý:
1. Oqýlyqpen jumys
104 - jattyǵý
Mátindegi dóreki, ádepsiz qoldanylǵan sózderdi taýyp, adamǵa qalaı áser etetinin aıtyńdar.
106 - jattyǵý.
Tómendegi sózderdi evfemızmmen aýystyryp jazyńdar.
2. Úlestirme qaǵazdar boıynsha jumys.
Vİİİ. Sabaqty bekitý:
1. Baǵalaý.
2. Úı tapsyrmasyn berý.
1. Evfemızm men dısfemızm týraly túsinik.
2. 107 - jattyǵý
3. Evfemızm men dısfemızm sózderdi qatystyryp, «Adamnyń jaqsy, jaman bolmaǵy - ózinen» degen taqyrypqa oıtolǵaý jazý.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
Tolyq nusqasyn kórý