InfoHub Logo

Dıetologtar biraz ýaqyt jumyrtqaǵa senbeı, bul tamaqta holesterınniń mol mólsheri boldy dep eseptep keldi. Alaıda sońǵy tekserýler kerisinshe nátıje kórsetip otyr: kúndelikti tamaq tutyný rasıonyna bar-joǵy úsh jumyrtqa qosyńyz da kútińiz – densaýlyǵyńyzdyń az ýaqytta qalaı jaqsarǵanyn kóresiz!

Súıekter men tister

D dárýmeninsiz bizdiń aǵzamyzǵa kálsı jaqsy sińbeıdi. Al jumyrtqa quramynda osy dárýmeni bar sanaýly azyq-túlikterdiń qataryna jatady. Tis dárigerine jıi barǵyńyz kelmeı me? Endeshe, tamaq mázirinen jumyrtqa úzilmesin.

Kúsh-qýattyń artýy

Tańǵy as kezinde jumyrtqa jeseńiz, jarty kúnge deıin qýatty júresiz. Esińizge túsirip kórińiz, tańerteńgi tamaqta jumyrtqa jegen kúnińizdi, túske deıin qarnyńyzdyń ashpaı júretini ras! Munyń qupıasy: jumyrtqada qorektik zattar men amın qyshqylynyń mol bolýy aǵzańyzdy myǵym ustap júrýińizge kómektesedi. Salaýatty ómir saltyn ustanǵan adamdar úshin jumyrtqanyń keregi zor.   

Dárýmenderdiń ornyna...

Kóktemde álsiz adamdardyń aǵzasynda dárýmenderdiń jetispeýshiligi baıqalady. Budan dárihanadaǵy dárýmender jıyntyǵyn alyp emdelýge bolady. Biraq, bul úshin jumyrtqany jeseńiz jetkilikti. Jumyrtqa quramynda A, D, E, B3, B6, B12 sekildi dárýmender, mıneraldar men ıod, sınk, kálsı, magnıı, temir jáne fosfor sekildi mıkroelementter bar.

Dıetalyq azyq-túlik

Jumyrtqanyń quramyndaǵy lesıtın men holın aǵzadaǵy maılar men holerestınnen tez arada arylýǵa kómektesedi. Jumyrtqada negizinen kalorıa az, sondyqtan «symbatym buzylady» dep qaýiptenýdiń qajeti shamaly.

Ótkir kóz

Bulardan basqa, jumyrtqanyń sarysynda lúteın men zeaksantınniń baı qory bar. Bul adamda kataraktanyń paıda bolýyn aldyn alady. Budan basqa, atalyp ótken A dárýmenniń mańyzy da zor. A dárýmeninsiz adamda tipti bala jastan aqsham soqyryna (grekshe hēmera — tún, ińir, al(aos) — soqyr, ōps— kóz, hemeralopia — tún soqyry, taýyq soqyry) shaldyǵý qaýiptiligi basym bolady.

Nárýyzdy qýat

Bir jumyrtqanyń quramynda shamamen 6 gram nárýyz bar. Bul úsh jumyrtqa bir kesek etti aýystyra alady degen sóz. Nárýyz belsendi qımyldap júrgen adamǵa óte qajet, salmaq joǵaltpaýǵa, gıpertonıaǵa ushyrap qalmaýǵa, jáne súıektiń saý bolýy osy elementke baılanysty ekenin esten shyǵarmańyz.

Júrektiń qyzmetin nyǵaıtý

Jumyrtqanyń quramyndaǵy folıı qyshqyly qan aınalýyn arttyrady. Budan basqa júrek-qan tamyrlary qyzmetin jaqsartady. Mine, sondyqtan, dárigerler jumyrtqany únemi tutynýdy usynady.

---