- 18 aqp. 2021 00:00
- 293
Kútpeı-aq qoı!
esse
I
Bir joly klastasymmen sóılesip otyrdym. Onyń áıeli sodan az kún buryn ómirden ozǵan bolatyn. Klastasym joldasynan qalǵan zattardy jıystyryp júrgeninde qolyna ádemi jibek sharfyny iliktirgen kórinedi. Ol sharfyny erli-zaıypty ekeýi Amerıkaǵa saıahattap barǵandarynda ataǵy shyqqan, dańqy bar úlken bir dúkennen satyp alypty.
Sharfy keremet, minsiz, tipti syrtyna ilingen baǵasy men markasy da sol qalpynda saqtalǵan. Ol áıel tirisinde álgi sharfyny bir ret te moınyna ilmesten, armandaǵan erekshe kúnniń kelýin kútipti.
Osy araǵa kelgende klastasym úndemeı tynyp qaldy, men de ony ary qaraı sóıletýge qolqalamadym. Uzaq únsizdikten keıin ol: «bir zatty erekshe kúnge arnap saqtap qoıýdyń qajeti ne, biz ómir súrgen kúnniń barlyǵy erekshe kún emes pe», — dedi.
Sodan bastap klastasymnyń sol bir sózi esime tússe boldy istep jatqan keneýi joq jumystarymdy bir jaǵyna qaraı sıyra salamyn da, qolyma kitap alyp oqı jónelemin, bolmasa kúıtabaqtyń qulaǵyn buraımyn da, dıvanǵa jantaıa ketemin. Qaıtken kúnde de óz ýaqytyma ózim ıe bolýym kerek qoı.
Ómir degen qundy tájirıbe, eshqashan da óte beretin kúnder emes.
II
Klastasymnyń sol sózin basqa bir hanymmen bólistim. Keıin onymen jolaı kezdesip qalǵanymda ol maǵan: «Qymbat baǵaly farfor ydystarymdy shkaftyń túbine tyǵyp qoımaıtyn boldym», — dedi.
Ol da óziniń ydystaryn erekshe kún úshin kútip, saqtap júrgenge uqsaıdy. Aqyry ondaı erekshe kúnniń bolmaıtynyna kózin jetkizipti de óziniń jadynda saqtalyp kelgen «keleshekte», «kúnderdiń kúninde» degen sıaqty sózderdi túgel óshirip tastapty.
Qazirgi kúnderde ol qandaı da bir kisi qýantarlyq nemese maǵynaly is týraly estise boldy, dereý qolyna alyp isteıdi. Bolmasa baryp kóredi eken.
— Biz ádette kónekóz dostarymyzben birge otyryp shúıirkeleskendi qalaımyz, biraq soǵan dúp keletin oraı tappaı qınalamyz.
— Biz ádette úlkeıip ketken balamyzdy qushaqtaǵymyz kelip turady, biraq sonyń bir sátin tappaı qyınalyp júremiz.
— Biz ádette bir dosymyzǵa hat jazyp, syr aqtarýǵa nemese onyń keremet ekenin moıyndaıtynymyzdy bildirýge nıettenemiz, biraq ózimizdi ózimiz «asyqpa» dep toqtatamyz.
Qorytyp aıtqanda, biz ár kúni tańmen birge oıana salysymyzben ózimizge ózimiz bul kúnniń de bir erekshe kún ekenin eskertip otyrǵanymyz jón. Ár kún, ár mınýt biz úshin asa qymbat.
III
Qaısy bir sahnalyq dıalog bylaı aıtylýshy edi:
Shyn kóńilińmen bıle,
Eshkim kórip turmaǵandaı-aq.
Shyn kóńilińmen adamdy súı,
Eshkimnen jábir kórmegendeı-aq.
Ómirdiń ózi de dál solaı!
Aýdarǵan: Qalban Yntyhanuly