Lenınshilder
Kúnniń nury Alataýdan beri kózin salǵanda, sulý tabıǵatty, kórikti ásem qalanyń ádetti qımyly bastaldy. Kóshe-kóshemen qaptap júrip jatqan halyq, onyń ishinde jýan portfeldi sovet qyzmetkerleri de bar, sosıalızm eliniń baqytty bóbekteri, ómirdiń, biliminiń bıik shyńyna qol sozǵan, oqýshy, stýdentter de bar, jas ulandar da bar. Áıteýir qala tirshiligi, qala ómiri tipti kórkem, tipti áserli.
Zyrqyrap damyl tappaı júrip jatqan mashınalar kóz súrindiredi. Olar biriniń artynan biri qatarlasyp tizbektelip ótedi. Keıde kósheniń buryshyna toptalyp, ıirilip te qalady, bul kezde tártipti mılısıa óziniń sheber qolynyń qımylymen bul mashınalardy bir-birlep ótkizip jatady. Qala ómiri tipti qyzyq, tipti áserli.
Osyndaı ádemi, sándi ómirmen aralasyp eki dos ta asfáltty kóshemen qalanyń qyzyǵyna qaraı júrdi. Ekeýiniń de kóńilderi kóterińki, ajarlary ádemi. Áldeneni sóz qylǵan adamdarsha bular bir birine bas ızesip qoıady, keı kezderde saqyldap kúlgen daýystary da shyǵady. Munyń biri stýdentka Dına, ekinshisi stýdent Asqar edi.
Jan-jaqtaryna kóz salyp, ómir áserine shattanyp kele jatqan eki jas, kenet kósheniń oń jaǵyna buryldy, ilgeri qarap biraz júre túsip, kilt toqtaı qaldy.
— Sýsyn ishe ketelik, — dedi Asqar.
— Maqul,— dedi Dına.
Sýsyn satyp turǵan áıelge bir býtylka lımonad zakaz etti de, Asqar qolyndaǵy saǵatyna qarady. Saǵat toǵyz. Áli ýaqyt bar eken dedi ol ishinen.
— Saǵat neshe deısiń?
— Toǵyz.
— Endeshe bizdiń ekzamenge kirýimizge áli bir jarym saǵat ýaqyt bar eken.
— Iá solaı.
— Búgin eń aqyrǵy sabaqtan ekzamen beremiz, bul aqyrǵy syn, bul synnan da múdirmeı ótemin ǵoı deımin,— dedi Dına kúlimsirep.
— Qaı sabaqtan?
— Qazaq tilinen.
— Dına, sen qazaq tilin jaqsy bilesiń, sondyqtan bul sabaqty da otlıchnoǵa tapsyrasyń ǵoı,— dedi Asqar.
— Árıne, sen barlyq sabaǵyńdy otlıchnoǵa tapsyrǵanda, men nege keıin qalaıyn. Keıbireýler qazaq tili qıyn eken deıdi, úırengen adamǵa túk qıyndyǵy joq. Menimen birge oqıtyn orys joldastardyń kópshiligi men sekildi qazaq tilin bilip qaldy,— dedi Dına.
Kún de nuryn tógip, jazdyń kúnindeı maýjyrap turdy. Kóshelerde qar da erı bastady, eki dos sýsyndaryn iship bolyp, ilgeri qaraı júrdi. Ádemi, sulý kúnniń otty nury eki jasty mektepterine deıin aparyp saldy...
* * *
— Tipti qýanysh, bul meniń ómirimdegi qýanyshtarymnyń eń bir eleýlisi boldy,— dedi Dına Lenın tomdaryn aqtaryp otyryp.
— Ras, budan artyq qýanysh bola bermes, otlıchnıkter tiziminen seniń atyńdy kórgende men de qýandym. Bizdiń dostyq jaı ǵana dostyq emes, Lenın dostyǵy. Sondyqtan biz Lenın dostyǵyna kir kelmesteı minsiz bolýymyz kerek, biz óz isimizge tabandy, berik bolýymyz kerek. Ótken zamanda, sum patsha zamanynda seni «hahlýshka», meni «kırgız» dep qorlaıtyn edi. Bizdiń eki ulttyń arasyna ot salatyn edi, bir-birine qarsy qoıatyn edi. Endi mine, qandaı, onyń biri de joq, ómir de, turmys ta qyzyq,—dedi shattanǵan túrmen Asqar Dınaǵa qarap.
— Ras, netken tamasha ómir, netken dostyq, bul dostyq biz ekeýimizdiń ǵana dostyǵymyz emes. Búkil sovet elindegi ulttar dostyǵy osyndaı. Rahmet, uly Lenınge,— dedi Dına masattanyp.
Biraq biz umytyp ketpeýimiz kerek, áli de ult arasyna ot jaǵatyn, partıa jolyna qaıshy keletin ultshyldardyń qaldyqtary bar emes pe?
— Árıne bar. Olar kúlli ásem ómirdiń sheshek atqan balǵyn gúliniń dánine túsetin qurt sıaqty... Bizdiń partıa olarmen sondyqtan da qatty kúresedi,— dedi Dına,— Biz eshqashan Lenın saıasatyn burmalaýǵa jol bermeımiz, bizdiń ulttar dostyǵy máńgilik dostyq. Ol Lenın dostyǵy. Baqytty gúldi el, máńgilik dos sovet ulttary birlese otyryp alǵa basady. Onyń jastary týysqandyq, tatýlyqpen shalqyp ósedi,— dedi Dına alǵashqy sózin qaıta qaıtalap.
Altyndy kún, balǵyn ómir, rahat shat turmys eki jasty qushaǵyna aldy. Eki dos, eki ulttyń baqytty jastary qol ustasyp bılep ketti.