InfoHub Logo

Magnum Cash&Carry saýda jelisiniń kýreri bir satyp alýshyǵa «qazaqsha sóıleńiz» degeni úshin jumystan shyǵaryldy. Bul oqıǵa áleýmettik jelilerde dúrbeleń týǵyzyp, qoǵam arasynda ótkir pikirtalasqa sebep boldy. Osy oqıǵadan keıin qoǵam qaıratkerleri men tanymal tulǵalar Magnum saýda jelisine jappaı boıkot jarıalaý týraly úndeý tastady. Biraq bul daýdyń astarynda tek bir adamdyq áreket emes, búkil qoǵamnyń til máselesine degen kózqarasy men ulttyq máselelerge jaýapkershiligi jatyr.

Qyzmetkerdiń jumystan shyǵýy jáne kompanıanyń málimdemesi

Magnum kompanıasy qyzmetkerin sóıleý tilin tańdaýyna emes, onyń jumys ornyndaǵy ókilettiligin asyra paıdalanýyna baılanysty jumystan bosatqanyn málimdedi. Kompanıanyń ókilderi, mundaı áreketterdi tek tildik suraqtarmen ǵana emes, jalpy qyzmet kórsetý etıkasy men mádenıetine qatysty eskertý dep túsindirdi.

Kompanıanyń bul málimdemesi, bir jaǵynan, bıznes etıkasy men klıentke qyzmet kórsetý sapasynyń joǵary bolýy kerektigin bildirse, ekinshi jaǵynan, til máselesine qatysty áli de kúmándi túsinikterdiń bar ekendigin kórsetedi. Qyzmetkerdiń áreketi tek qazaq tilin qorǵaý emes, qazaq tilinde sóılegen klıentti syılamaýshylyq, ıaǵnı ol tek bir adamnyń emes, tutas qoǵamnyń minez-qulqyna degen qurmetsizdikti bildiredi.

Qoǵamdyq reaksıa: Boıkottyń áleýmettik mańyzy

Bul oqıǵa qoǵamda til máselesine qatysty burynnan kele jatqan saýaldardy qaıta kóterdi. Qazaq tiliniń memlekettik til retinde tolyq qoldanylmaýy jıi synǵa alynady, al mundaı jaǵdaılar qoǵamdaǵy áleýmettik teńsizdikke, ulttyq sáıkestikti qorlaýǵa sebep bolady. Áleýmettik jelilerde Magnum saýda jelisiniń áreketine qarsy boıkot jarıalaýdy usynǵan kóptegen azamattar, ásirese tanymal tulǵalar, qoǵamdyq pikirdiń qalyptasýyna úlken áser etti.

Jýrnalıs Dına Elgezek, kásipker Shyńǵys Muqan sıaqty tulǵalar boıkotqa qatysýǵa shaqyryp, óz pikirlerin bildirdi. Bul ekonomıkalyq narazylyq tek saýda jelisine ǵana emes, sonymen qatar jalpy qoǵamnyń ulttyq tilge degen kózqarasynyń ózgerý qajettiligine baǵyttalǵan.

Boıkottyń áleýmettik áseri tek Magnum ǵana emes, sonymen birge basqa da iri kompanıalarǵa da úlken sabaq bolýy tıis. Áleýmettik jelilerde belsendilik tanytqan halyq, qazaq tiliniń mártebesin kóterý, ony kúndelikti ómirde keńinen qoldanýdy qamtamasyz etý úshin naqty qadamdar jasaý qajettigin kórsetti.

Qoǵamnyń tilge degen kózqarasy: Qandaı qorytyndy jasaýǵa bolady?

Bul oqıǵa qazaq tiliniń mártebesine qatysty mańyzdy suraqtardy qaıta kóterdi. Qazaqstanda qazaq tili memlekettik til bolyp tabylady, biraq bul onyń qoǵamda tolyqqandy qoldanylatynyn bildirmeıdi. Ásirese iskerlik, áleýmettik, medıa jáne saýda salalarynda qazaq tiliniń qoldanylýy áli de shekteýli. Bul daýdyń negizi — qoǵamdaǵy tildik teńsizdiktiń bar ekendigi jáne ony túzetý qajettiligi.

Boıkottyń bolashaǵy jáne áseri

Magnum-ǵa boıkot jarıalaý qoǵamda úlken nazarǵa ilikti, biraq onyń kompanıanyń is-áreketine qalaı áser etetinin boljaý qıyn. Boıkottyń ýaqytsha, ne turaqty bolýy múmkin ekendigi qoǵamda ártúrli pikirler týǵyzýda. Degenmen, bul oqıǵa qazaq tiliniń qoǵamdaǵy mártebesin kóterý úshin naýqanǵa aınalý múmkindigin kórsetedi. Bul qadamdar qazaq tiliniń bıznes jáne memlekettik qurylymdarda shynaıy túrde keńinen qoldanylýyna septigin tıgizýi múmkin.

Qoǵamnyń óz tilin qorǵaýǵa degen umtylysy jalǵasa berse, bul tek áleýmettik ádilettilikke ǵana emes, ulttyq birlikti nyǵaıtýǵa da yqpal etedi. Eger qazaq tiliniń ózektiligine qatysty osyndaı bastamalar ary qaraı da belsendi túrde júrgizilse, Qazaqstannyń barlyq deńgeıindegi uıymdar óz qyzmetinde tildik teńdikke mán beretin bolady.

Osy oqıǵadan keıin Magnum kompanıasynyń tek bir qyzmetkeriniń áreketi ǵana emes, búkil qoǵamnyń ulttyq tilge degen qarym-qatynasyn qaıta qaraý qajettiligi týyndaıdy. Boıkot arqyly azamattar óz tilin qorǵaýǵa jáne ulttyq birlikke degen jaýapkershilikti arttyrýǵa kúsh salyp jatyr. Tek ýaqyt óte kele ǵana bul bastamalardyń nátıjeleri kórinetin bolady.