InfoHub Logo

Siz nege qol jetkizgińiz keletinin naqty bilesiz, alaıda maqsatyńyzǵa qaraı qadam basýdyń ornyna, bárin kerisinshe jasaısyz ba? Mysaly, sizdiń aryqtaǵyńyz keledi, biraq toqash pen pecheneden bas tarta almaı júrsiz be? Óz-ózińizge dushpan bolýdy qalaı toqtatýǵa bolatynyn psıholog Bendjamın Hardı (Benjamin Hardy) aıtyp beredi.

Baqyt degenimiz – bul sizdiń oılaǵanyńyz, aıtqanyńyz ben istegen isińizdiń ózara úılesimde bolýy.

Mahatma Gandı

Gandı shyn máninde durys aıtqan. Siz ózińizdiń maqsattaryńyz ben óz qundylyqtaryńyzǵa sáıkes áreket etpeseńiz, ishki jan dúnıeńizde qarsylyq týyndaıdy. Siz qandaı da bir áreket jasaý kerektigin túsinesiz: óz jobańyzben jumys isteý, ýaqytyńyzdyń kóbin jaqyn adamdaryńyzben ótkizý, jaqsylap tamaqtaný t.b., – jáne de siz bile tura barlyǵyn kerisinshe isteısiz.

Siz ózińizdi aqtap alatyn túrli syltaýlar oılap taba alasyz jáne ózińizdiń maqsatyńyzǵa jetkizetin jolmen kele jatyrmyn dep sendire alasyz. Biraq shyndyqqa týra qaraıyqshy: siz ózińizdi aldap júrsiz. Sizdiń qoljetkizer nátıjeńiz minez-qulqyńyzǵa, júris-turysyńyzǵa tikeleı baılanysty bolady. Eger siz sanaly túrde ózińizge zıan keltirseńiz, eshqashan óz kúshińizge senimdi bola almaısyz. Onyń ornyna siz únemi jabyǵyp júretin bolasyz jáne ómirlik bolashaǵyńyz bulyńǵyr bolyp turady.

Siz óz maqsattaryńyz ben qundylyqtaryńyzǵa sáıkes ómir súresiz be? İshki jan-dúnıeńizdiń qarsylyǵyn sezinesiz be?

Mundaı jaǵdaı meniń de basymnan ótip jatyr. Men, ózimniń jumystan basqaǵa kóńilimdi alańdatatynyna qaramastan, Facebook men Twitter-di jıi qaraımyn. Men Nutella jaǵylǵan býterbrodsyz ómir súre almaımyn, sonyń kesirinen mende eshqashan qalypty pres bolmaıdy. Men ózimniń maqsatyma qol jetkizetin mezgilim birneshe aılarǵa sozylyp ketetinin túsinsem de, keıde kúni boıy eshnárse jazbaı qoıýym múmkin.

Shyndyǵyn aıtqanda, meniń minez-qulqym óz qundylyqtarym men maqsattaryma jıi kedergi keltiredi. Biraq naq solar jaqsy nátıjege jetkizetin qozǵaǵysh kúshtiń ózi bolýy múmkin. Sonymen qatar basqa jol joq ta. Eger siz jetistikke qol jetkizgińiz kelse, sizdiń minez-qulqyńyz soǵan saı bolýy tıis.

Sen deneńde emes, óz amaldaryńda ómir súresiń.  Sen – óz amaldaryńsyń, basqasy emes.

Antýan de Sent-Ekzúperı

Árbir kún minsiz bolýy tıis

Bárimizde kúnine 24 saǵat ýaqytymyz bar. Eger siz osy ýaqytty qalaı paıdalanýdy bilmeseńiz, sizdiń ómirińizde eshqandaı baǵyt-baǵdar bolmaıdy. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda, jetistikke qol jetkizýińiz múmkin.

Sizdiń búgingi kúnińiz qalaı ótti, oılańyzshy? Artyńyzǵa qarap, búgingi kúni ne istegenińizdiń barlyǵyn esińizge túsirińiz. Kelesi suraqtarǵa shynaıy jaýap berińizshi:

1 - Siz bolǵyńyz kelgen adam tárizdi áreket jasadyńyz ba?

2 - Eger siz jyldyń barlyq kúnin búgingideı etip ótkizseńiz, nátıjesinde qaı jerde bolar edińiz?

3 - Eger siz ómirińizde shynymen de óz maqsattaryńyzdy iske asyrýǵa tyryssańyz, sizdiń minsiz kúnińizdiń búgingiden qanshalyqty ózgesheligi bolar edi?

4 - Óz armanyńyzǵa qol jetkizýińiz úshin sizdiń qarapaıym kúnińiz nege uqsaýy tıis?

Óz ómirińizdi minsiz etýdiń eń úzdik tásilderdiń biri – ózińizdiń minsiz kúnińizdi kóz aldyńyzǵa elestetý. Sizge ol kún qandaı bolyp kórinedi? Siz ózińiz armandaǵandaı ómir súre alý úshin árbir kúnińizde qandaı oqıǵalar oryn alýy tıis?

Sizdiń minsiz kúnińiz jaqsy ómir súrý týraly tek qana ózińizdiń jeke túsinigińizge negizdelýi tıis. Baqyt pen jetistikke jetýdiń siz úshin qanshalyqty mańyzdy ekenin tek siz ózińiz ǵana anyqtaı alasyz.

Meniń minsiz kúnim shamamen mynadaı:

7-8 saǵattyq jaqsy, durys uıqy.

Durys tamaqtaný, qarapaıym ári paıdaly taǵamdar. Fastfýd ónimderiniń enshisi kúnine 300 kalorıadan aspaýy tıis. Tym bolmaǵanda bir retki tamaqtaný kezinde men áıelimmen jáne balalarymmen áńgimelesýdi qalar edim.

30–60 mınýt dene jattyǵýlary.

15-30 mınýt oılaný, demalý, tynyǵý.

1-2 saǵat ózdiginen bilim alý.

3-5 saǵat mátinmen jumys isteý.

Eń az degende 2 saǵat balalarmen oıyn oınaý.

Eń az degende 1 saǵat áıelimmen áńgimelesý.

Bul is-áreketter qandaı tártippen, qaısysy qaısysynan keıin oryndalý qajettiligi mańyzdy emes. Múlde birdeı eki kúnniń bolýy múmkin emes. Eger de men osy tizimdegilerdiń barlyǵyn jasaıtyn bolsam, onda mende pochtamdy tekserýge, jeńil-jelpi tamaqtanyp alýǵa, bir jerge baryp kelýge, basqa nársege oıymdy bólýge, dosymmen telefon arqyly sóılesýge jáne barlyq aıaq asty týyndaǵan isterdi jasaýǵa úsh saǵattan artyq ýaqyt qalar edi.

Árıne, meniń kúnderimniń barlyǵy minsiz kúnge uqsaı bermeıdi. Bálkim, jartysy ǵana shyǵar. Al ekinshi jartysy, tipti odan da azy, azdaǵan ǵana jetistiktermen ótedi.

Biz, barlyǵymyz da ýaqytty qalaı ótkizetinimizdi qadaǵalaı alamyz. Eger de ony jasaı alatynymyzǵa senimdi bolmasaq, onda biz óz is-áreketterimiz úshin ózimizge jaýapkershilik alýdy úırenbeı-aq ketemiz.

Áreket etýge shaqyrý

Birneshe mınýtyńyzdy bólińiz jáne ózińizdiń minsiz kúnińizdi elestetip kórińiz.

Olarsyz minsiz kúnińizdi elestetý múmkin emes bolatyn is-áreketter tizimin quryńyz.

Óz ýaqytyńyzdy qalaı jáne ne nársege jumsaıtynyńyzdy qadaǵalaýdy bastańyz. Siz osylaı jasaı bastaǵan sátte, ózińizge qanshalyqty jıi qarsy keletinińizdi túsine bastaısyz.

İs-áreketti oryndaýdan, aıtqan ońaıyraq. Biraq maqsatty jáne dáıekti túrde ómir súrýge ábden bolady. Bálkim, zıandy ádetterdi paıdaly ádetterge aýystyrýǵa bolady. Bálkim, ózińiz qalaǵan adam bolýyńyzǵa bolady.

Yntalandyrý jáne ózin-ózi retteý teorıasy

Eger sizge yntalandyrý jetispese, onda sizdiń maqsatyńyzdyń sheshilmegen máseleleri bar sıaqty. Siz ne ózińizge maqsatty durys qoımaǵansyz, ne olar naqty emes bolyp tabylady, ne bolmasa siz olarǵa qol jetkizý úshin jetkilikti ýaqyt bólmegensiz.

Durys qoıylǵan maqsattar bizge psıhologıalyq deńgeıde qalaı áser etetinin kóreıik. Ózin-ózi retteý – bul psıhologıalyq proses, ol bizdiń maqsattarymyz ben minez-qulqymyzdyń arasyndaǵy sáıkessizdikti tabady jáne yntalandyrýdy iske qosady: ol bizge umtylǵan deńgeıimizge jetýimiz úshin kómektesýi tıis.

Sondaı-aq, ózin-ózi retteý úsh baǵytta jumys isteıdi:

Ózin-ózi baqylaý qazirgi ýaqytta bizdiń jasaǵandarymyzdyń qanshalyqty jaqsy ekendigin anyqtaıdy.

Ózin-ózi baǵalaý bizdiń sezimderimiz ben oılarymyzdy anyqtaıdy.

Refleksıa bizdiń oılarymyz men sezimderimiz maqsattarymyzǵa saı kele me, sony anyqtaıdy.

Jospardy tek qana oryndap qana qoımaı, artyǵymen oryndaý úshin, alǵash oılaǵandaǵyńyzdan da artyǵyraq kúsh jumsaý qajet. Minsiz sharttar kútýdiń ornyna, odan da nasharyn oılańyz. Sizge qajet bolatyn ýaqyt pen sharttardyń mólsherin baǵalamaýdyń ornyna, ony artyǵymen baǵalańyz.

Túpki oıdy júzege asyrý

Árıne, maqsatqa jetý ońaı emes. Áıtpese bizdiń aınalamyzda tek qana tabysty adamdar qorshap júrgen bolar edi. Biz kóbinese ishki jan-dúnıemizdegi máselelerdi jeńe almaı jatamyz, jáne dál osy nárse óz armandarymyzǵa jetý jolynda bizge kedergi bolady.

Kóptegen zertteýshiler, yntalandyrýmen qıyndyq týyndaǵan sátte, adamdardyń maqsatyna umtylýyna qalaı qoldaý kórsetýge bolatyndyǵy týraly máselege jaýap berýge tyrysty. Barlyq másele, psıhologtardyń oı-pıǵyldy júzege asyrý dep ataıtyndarynda eken. Mysaly úshin tózimdilikti damytýshy marafonshylardy alaıyq. Olar júgirýge qyındyq týdyratyn núktelerdi baǵyndyrǵanda, olar dıstansıadan shyǵyp ketken kezdegi jaǵdaılar týraly oılaı bastaıdy: «Eger men kórýdi tolyǵymen joǵaltsam, men toqtaımyn».

Eger de siz oıǵa alǵan náseńizden qandaı jaǵdaıda bas tartatynyńyzdy áli anyqtap almaǵan bolsańyz, onda siz tózimdiligińiz jetýi múmkin ýaqyttan da buryn bárin tastap ketetin sıaqtysyz. Adamdardyń kópshiligi óz kúshiniń eń az degende 40%-y qalǵanda toqtaıdy.

Biraq, ózińiz úshin oıǵa alǵan maqsatyńyzdan bas tartatyn jaǵdaılardy anyqtap alý jetkilisiz. Sonymen qatar siz, mundaı jaǵdaılarmen betpe-bet kelgen sáttegi ózińizdi is-áreketińizdi oılap alýyńyz qajet.

Meniń aǵam Djessı – buǵan tamasha mysal bola alady. Ol ondaǵan jyldar boıy baryp turǵan shylymqumar bolatyn, kúnine birneshe qorap shylym shegetin. Al úsh jyl buryn kútpegen jerden shylym shegýdi tastady. Jabyqqan sátterinde, nemese aýyr kúndi bastan ótkergende, nemese shylym shegýge túrki bolatyn qandaı da bir trıgger paıda bolǵanda, ol ózine: «Eger de men shylymqumar bolsam, dál qazir mindetti túrde shylym sheger edim» deıdi de, ári qaraı óziniń jumysyn jalǵastyra beredi.

Men kóńilimdi basqaǵa aýdarǵanda – bul óte jıi bolatyn jaǵdaı, – men ózimniń kúndeligimdi alamyn da, ózimniń maqsattarymdy jaza bastaımyn. Bul mende qaıtadan yntalanýdy oıatady jáne baǵytymdy rettep alýǵa kómektesedi.

Jetistikke jetýdi qalaǵanyńyz azdyq etedi. Siz jospar qurýyńyz jáne eń nashar jaǵdaıǵa da daıyn bolýyńyz qajet.

Bizdiń umtylysymyz kóbinese joq degenge saıady. Siz yntalandyrý da taýsylatyn sátke daıyn bolýyńyz qajet. Siz ózińizge yntalandyrýdy qaıtarýǵa kómektesetin trıggerdi jasap alýyńyz kerek.

Áreket etýge shaqyrý

Maqsatyńyzǵa brar jolda aldyńyzdan shyǵýy bolýy máselelerdi elestetińiz (mysaly, siz qonaqqa barǵanda, sizge ózińizdiń eń súıikti desertińizdi usyndy). Siz ony qalaı qabyldaısyz?

Ózińiz elestete alatyn barlyq máseleler týraly oılanyńyz. Olardyń árqaısysy úshin laıyqty sheshim oılap tabyńyz.

Ol máselelerdiń qandaı bolsyn birimen shynymen de betpe-bet kelgen sátte, ózińizdiń oılaǵanyńyzdy júzege asyryńyz.

Qorytyndy

Sizdiń búgingi kúnińiz qalaı ótti? Al keshegi kúnińiz she?

Eger de biz búginnen bastap áreket etpeıtin bolsaq, onda maqsatymyzdyń eshqandaı da erteńgi kúni bolmaıdy. Siz óz kúnińizdi qalaı ótkizetinińiz – sizdiń kim ekendigińizdiń jáne aldaǵy ýaqytta kim bolatyndyǵyńyzdyń tamasha kórsetkishi.

Tek qana tamasha bolashaǵyńyzdyń bolǵanyn qalaǵanyńyz jetkiliksiz. Siz sol bolashaqty qandaı etip kórgińiz keletinin, jáne sondaı bolashaqpen búginnen bastap ómir súrýińiz kerektigin bilgenińiz jón.

Jeńimpazdar jeńiske qol jetkize bastardan azdaǵan ýaqyt buryn ózderin jeńimpaz retinde ustaı bastaıdy. Eger de siz jeńimpaz retinde áreket etýdi búgin bastamasańyz, onda erteń jeńiske jete almaısyz.

---