Matematıka - aqyl-oıdyń áýeni (oıyn)
«Matematıka - aqyl - oıdyń áýeni» oıyny.
Jospary: 1. Tanystyrý (aty, urany, tósbelgisi).
2. Logıkalyq suraqtar.
3. Matematıkalyq jekpe – jek.
4. Syr sandyqtyń qupıasy.
5. Sózder quraý. Jumbaqtar sheshý.
6. Ár qolda óziniń isi
7. Shıratý
Saıystyń kórnekiligi:
Taqyryptyq sózder, sharlar, ulaǵatty sózder. «Aqyl – oıdy tártipke keltiretin – matematıka» (M. V. Lomonosov). «Matematıka – ǵylymdardyń patshasy», al arıfmetıka – matematıka patshasy» (K. Gaýs). «Matematıkanyń óz tili bar – ol formýla» (S. V. Kovalevskaıa). «Aqyn jandy bolmasańyz, matematıkte bola almaısyz» (S. Kov).
Saıystyń barysy:
Júrgizýshi: Qaıyrly kún qadirmendi kórermender!
«Matematıka - aqyl - oıdyń áýeni» oıynyna qosh keldińizder.
Búgingi oıyn toptyq saıys túrinde ótedi.
Matematıka syrlary,
Qyzyqtyrdy bizderdi.
Oıynǵa birge qatysýǵa,
Shaqyramyz sizderdi
Ortaǵa 6 a________, 6á -________,
6b_______ toptaryn shaqyramyz.
Sheberlikti, bilimdi
saraptap sizder kórińizder
Ádilqazy alqasy
Ádil baǵa berińizder! - deı otyryp saıyskerlerimizdiń bilimine baǵa beretin ádil qazylaralqasyn ortaǵa shaqyramyz.
1.
2.
3.
Al, qanekeı qaralyq,
Myna jaqta jańalyq
Búgingi kesh tórinde
Matematıka eline
Shabyt tasyp shalqysyp.
Eseppenen án salyp
Matematıka tilinde,
Esep sheship jarysyp,,
Jumbaq sheship ańdysyp,
Kóńildi kesh jasaıyq.
İ kezeń. Tanystyrý. (Ár komanda ózderin tanystyrady)
«Bilip qoıý az, sol bilgendi istep, qoldana bilýiń kerek. Nıettený az ǵana, sol nıetińdi iske asyrýyń kerek» depti nemis jazýshysy Gete.
İİ kezeń «Logıkalyq suraqtar» (Ár top 5 suraqqa jaýap berý kerek. Eger jaýabyn bilmeseńizder kelesi top jaýap berýge bolady)
İ topqa:
1. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
2. Qandaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi. (0)
3. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
4. Aty shýly aıqas syzyq. Ózi tolǵan maǵyna qyzyq. (koordınatalar osi)
5. 1 t maqta aýyr ma, 10s temir aýyr ma?(teń)
İİ topqa:
1. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4mysyq)
4. Asqanaǵa 100 kg pıaz jáne odan 3 ese artyq kartop ákelindi. Asqanaǵa neshe kg kartop ákelindi? (300 kg)
5. Barlyq qabyrǵalary teń tiktórtburysh. (sharshy)
İİİ topqa:
1. Qıylyspaıtyn eki túzý. (paralel)
2. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha?(3 kg)
3. Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 10 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (10 torǵaı).
4. Eki núkteniń arasyndaǵy túzý. (kesindi)
5. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin horda. (dıametr)
İİİ kezeń. Matematıkalyq jekpe - jek
Sanap kórińder!
Myna syzbalarda qansha burysh, tórtburysh, kesindi, úshburyshtar bar, jazyp shyǵyńdar.
İÚ kezeń.. «Jeti jumbaq» - jumbaq sheshý
1. Kúshine sengen bir myqty
Jyǵyp salyp segizdi. (Sheksizdik)
2. Birdeı sandy birneshe ret,
Kóbeıtýden turady.
Eger ony yqshamdasań,
Qandaı ataý bolady? (Dáreje)
3. Egiz týǵan qos júırik,
Jarysa shaýyp terleıdi.
Birin - biri kórmeıdi
Damylsyz qansha shapsada,
Bir márege kelmeıdi. (Paralel túzýler)
4. Aınalǵan sheshý quralyna,
Tórt sany aralasqan quramyna.
«Teńdeýdiń túbirleri nesheý?» – degen
Qandaı san jaýap beredi suraǵyma. (Dıskrımınant)
5. Oń sandarǵa qol shatyrdaı,
Qalpaq bolǵan bedeli
Kvadrattasań eger ony,
Joǵaltasyń sen ony (Kvadrat túbir)
6. Nárselerdi sanaǵanda,
Kerek ol bizge aýadaı.
Aıtyńdarshy bul qandaı san
Jan - jaǵyna qaramaı (Natýral san)
7. 12 butaǵy bar alyp emen.
52 shybyq tarap, ósip óngen.
Shybyq saıyn 7 - den japyraǵy
Bar ma edi, sondaı aǵash kózin kórgen. (Jyl, 12 aı, 52 apta, 7 kún)
8. Atadan on balamyz,
Bir - bir jastan aramyz,
Qosylyp keıde basymyz,
Azaıyp keıde qalamyz.
Bólinip keıde aramyz,
Kóbeıip te alamyz. Ol ne? (0 men 9 arasyndaǵy sandar)
Ú kezeń Sózder quraý
1 top: Arıfmetıka
2 top: Jas matematık
3 top: Natýral san
Úİ kezeń «Ár qolda - óziniń isi» - kapıtandar saıysy. Top kapıtandaryna qaǵaz jáne eki qolyna da qaryndash beriledi. Tapsyrma: sol qolmen úshburysh, oń qolmen sheńber salyńdar.
Úİİ kezeń. Shıratý. Esepter shyǵarý.
Ár topqa birdeı esep beriledi, ár toptan bir - birden kezekpen oqýshylar shyǵyp bir ǵana amaldy oryndap otyrady.
1 - top
1. Eki qystaqtyń arasy10 shaqyrym. Qyrsyq jolaýshy kúnine eki shaqyrym alǵa júrip, keshke bir shaqyrym keıin qaıtady. Qyrsyq jolaýshy ekinshi qystaqqa neshe kúnde jetedi? (9 kúnde)
2. Arman, Aıan, Abzal aǵaıyndy úsheýi ár túrli synypta oqıdy. Abzal Armannan, al Aıan Abzaldan kishi emes. Bul úıdiń úlkeni, ortanshysy, kishisi kim?
(Aıan, Abzal Arman)
3. Qoıandar januıasynyń úsh múshesi barlyǵy 73 sábiz jep qoıǵan. Ákesi sheshesine qaraǵanda 5 sábiz artyq jegen. Al balasy 12 sábiz jegen, sheshesineshe sábiz jegen? (28)
2 - top
1. Syqyrlaǵan arba ústinde kele jatqan eki jolaýshynyń bireýi joldyń jartysyn ótkende joldyń jartysy qalǵansha uıyqtady. Jolaýshy joldyń qansha bóligin uıyqtady. (Tórtten birin)
2. Úshburyshtyń eki qabyrǵasynyń uzyndyqtary 5 jáne 1, úshinshi Qabyrǵasy
natýral sanmen órnektelse qandaı bolady? (5)
3. Aıdar qaǵaz paraǵyn bes ret búktedi, sosyn ol búktegen qaǵazdy tesken. Qaǵaz paraqty qaıta jazǵanda neshe tesik shyǵady? ( 32)
3 - top
1. On - onnan asyǵy bar úsh bala ózara asyq oınady. Oıynnan soń birinshisi ekinshisine qarap: qansha asyq uttyń – dedi ol. Onsha kóp utqyza qoımappyn, segiz asyǵym qalypty, – dedi
- Onda sendegi barlyq asyq meniń utyp alǵan asyǵyma teń eken, – deıdi úshinshi bala asyqtaryn túgendep turyp.
- Eń kóp asyqtan utylǵan men boldym, – deıdi munaıyp birinshi bala. Oıynnan keıin kimde, neshe asyq? ( 4, 8 18 )
2. Oqýshy kitaptyń 0, 3 bóligin, keıin taǵy da 0, 1 bóligin oqyǵandaǵy kólemi
jarty kitaptan 18 betke kem bolyp shyqty. Kitapta neshe bet bolǵan? ( 180)
3. Bir dorba konfet 10 evro turady, biraq ár dorbanyń ishinde kýpon bar. Al úsh kýponǵa qosymsha konfet dorbasy beriledi. 150 evroǵa qansha dorba konfet alýǵa bolady? ( 22)
Amaldardy oryndap, maqaldy tap:
1/ 1, 476: 0, 3 - 0, 2+256, 3*0, 05
2/ 76+15, 75: 0, 9 -(45: 0, 9+35, 8)+3, 21
3/ (732 - 32: 0, 8)*0, 6 - 124, 32*1, 5
4/ (0, 7: 1, 4 - 0, 2): 0, 12+1, 6*(0, 548 - 0, 023)
Arymas 13, 107
Jamanǵa 228, 72
Aqyl 17, 715
Altyn 55, 98
Baspa 3, 34
Shirimes 132, 87
Tozaq 127, 2
Jaqsydan 17, 535
Adam 180, 552
Týra 124
Qalma 10, 91
Almas 39, 16
Myna fıgýradaǵy sandardy jańylyspaı sanaý kerek, joq sandy tabý kerek.
2, 3, 4, 5, 6, 8, 11, 18, 25, 32, 39, 53
Ǵylymdardyń patshasy atanǵansyń,
Evklıd, Fales, Pıfagordan bata alǵansyń.
Tózbeıtin ótirikke, jalǵandyqqa!
Jasyqtan emessiń sen qataldansyń.
«Aqyl oıdy tártipke» keltiretin
Naǵyz pán – matematıka atanǵansyń! – deı kele qazylar alqasy upaılardy eseptep bolǵansha jankúıerlerden mýzykalyq sálem.
Kóńil bólip bul jarysqa
Kelgenderge kóp rahmet
Shyn sezingen kórermenge myń rahmet, myń rahmet.
Endigi sózdi ádilqazy alqasyna beriledi.
Jospary: 1. Tanystyrý (aty, urany, tósbelgisi).
2. Logıkalyq suraqtar.
3. Matematıkalyq jekpe – jek.
4. Syr sandyqtyń qupıasy.
5. Sózder quraý. Jumbaqtar sheshý.
6. Ár qolda óziniń isi
7. Shıratý
Saıystyń kórnekiligi:
Taqyryptyq sózder, sharlar, ulaǵatty sózder. «Aqyl – oıdy tártipke keltiretin – matematıka» (M. V. Lomonosov). «Matematıka – ǵylymdardyń patshasy», al arıfmetıka – matematıka patshasy» (K. Gaýs). «Matematıkanyń óz tili bar – ol formýla» (S. V. Kovalevskaıa). «Aqyn jandy bolmasańyz, matematıkte bola almaısyz» (S. Kov).
Saıystyń barysy:
Júrgizýshi: Qaıyrly kún qadirmendi kórermender!
«Matematıka - aqyl - oıdyń áýeni» oıynyna qosh keldińizder.
Búgingi oıyn toptyq saıys túrinde ótedi.
Matematıka syrlary,
Qyzyqtyrdy bizderdi.
Oıynǵa birge qatysýǵa,
Shaqyramyz sizderdi
Ortaǵa 6 a________, 6á -________,
6b_______ toptaryn shaqyramyz.
Sheberlikti, bilimdi
saraptap sizder kórińizder
Ádilqazy alqasy
Ádil baǵa berińizder! - deı otyryp saıyskerlerimizdiń bilimine baǵa beretin ádil qazylaralqasyn ortaǵa shaqyramyz.
1.
2.
3.
Al, qanekeı qaralyq,
Myna jaqta jańalyq
Búgingi kesh tórinde
Matematıka eline
Shabyt tasyp shalqysyp.
Eseppenen án salyp
Matematıka tilinde,
Esep sheship jarysyp,,
Jumbaq sheship ańdysyp,
Kóńildi kesh jasaıyq.
İ kezeń. Tanystyrý. (Ár komanda ózderin tanystyrady)
«Bilip qoıý az, sol bilgendi istep, qoldana bilýiń kerek. Nıettený az ǵana, sol nıetińdi iske asyrýyń kerek» depti nemis jazýshysy Gete.
İİ kezeń «Logıkalyq suraqtar» (Ár top 5 suraqqa jaýap berý kerek. Eger jaýabyn bilmeseńizder kelesi top jaýap berýge bolady)
İ topqa:
1. Buryshty ólsheıtin qural. (transportır)
2. Qandaı san barlyq sanǵa qaldyqsyz bólinedi. (0)
3. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
4. Aty shýly aıqas syzyq. Ózi tolǵan maǵyna qyzyq. (koordınatalar osi)
5. 1 t maqta aýyr ma, 10s temir aýyr ma?(teń)
İİ topqa:
1. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4mysyq)
4. Asqanaǵa 100 kg pıaz jáne odan 3 ese artyq kartop ákelindi. Asqanaǵa neshe kg kartop ákelindi? (300 kg)
5. Barlyq qabyrǵalary teń tiktórtburysh. (sharshy)
İİİ topqa:
1. Qıylyspaıtyn eki túzý. (paralel)
2. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha?(3 kg)
3. Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 10 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (10 torǵaı).
4. Eki núkteniń arasyndaǵy túzý. (kesindi)
5. Sheńberdiń sentri arqyly ótetin horda. (dıametr)
İİİ kezeń. Matematıkalyq jekpe - jek
Sanap kórińder!
Myna syzbalarda qansha burysh, tórtburysh, kesindi, úshburyshtar bar, jazyp shyǵyńdar.
İÚ kezeń.. «Jeti jumbaq» - jumbaq sheshý
1. Kúshine sengen bir myqty
Jyǵyp salyp segizdi. (Sheksizdik)
2. Birdeı sandy birneshe ret,
Kóbeıtýden turady.
Eger ony yqshamdasań,
Qandaı ataý bolady? (Dáreje)
3. Egiz týǵan qos júırik,
Jarysa shaýyp terleıdi.
Birin - biri kórmeıdi
Damylsyz qansha shapsada,
Bir márege kelmeıdi. (Paralel túzýler)
4. Aınalǵan sheshý quralyna,
Tórt sany aralasqan quramyna.
«Teńdeýdiń túbirleri nesheý?» – degen
Qandaı san jaýap beredi suraǵyma. (Dıskrımınant)
5. Oń sandarǵa qol shatyrdaı,
Qalpaq bolǵan bedeli
Kvadrattasań eger ony,
Joǵaltasyń sen ony (Kvadrat túbir)
6. Nárselerdi sanaǵanda,
Kerek ol bizge aýadaı.
Aıtyńdarshy bul qandaı san
Jan - jaǵyna qaramaı (Natýral san)
7. 12 butaǵy bar alyp emen.
52 shybyq tarap, ósip óngen.
Shybyq saıyn 7 - den japyraǵy
Bar ma edi, sondaı aǵash kózin kórgen. (Jyl, 12 aı, 52 apta, 7 kún)
8. Atadan on balamyz,
Bir - bir jastan aramyz,
Qosylyp keıde basymyz,
Azaıyp keıde qalamyz.
Bólinip keıde aramyz,
Kóbeıip te alamyz. Ol ne? (0 men 9 arasyndaǵy sandar)
Ú kezeń Sózder quraý
1 top: Arıfmetıka
2 top: Jas matematık
3 top: Natýral san
Úİ kezeń «Ár qolda - óziniń isi» - kapıtandar saıysy. Top kapıtandaryna qaǵaz jáne eki qolyna da qaryndash beriledi. Tapsyrma: sol qolmen úshburysh, oń qolmen sheńber salyńdar.
Úİİ kezeń. Shıratý. Esepter shyǵarý.
Ár topqa birdeı esep beriledi, ár toptan bir - birden kezekpen oqýshylar shyǵyp bir ǵana amaldy oryndap otyrady.
1 - top
1. Eki qystaqtyń arasy10 shaqyrym. Qyrsyq jolaýshy kúnine eki shaqyrym alǵa júrip, keshke bir shaqyrym keıin qaıtady. Qyrsyq jolaýshy ekinshi qystaqqa neshe kúnde jetedi? (9 kúnde)
2. Arman, Aıan, Abzal aǵaıyndy úsheýi ár túrli synypta oqıdy. Abzal Armannan, al Aıan Abzaldan kishi emes. Bul úıdiń úlkeni, ortanshysy, kishisi kim?
(Aıan, Abzal Arman)
3. Qoıandar januıasynyń úsh múshesi barlyǵy 73 sábiz jep qoıǵan. Ákesi sheshesine qaraǵanda 5 sábiz artyq jegen. Al balasy 12 sábiz jegen, sheshesineshe sábiz jegen? (28)
2 - top
1. Syqyrlaǵan arba ústinde kele jatqan eki jolaýshynyń bireýi joldyń jartysyn ótkende joldyń jartysy qalǵansha uıyqtady. Jolaýshy joldyń qansha bóligin uıyqtady. (Tórtten birin)
2. Úshburyshtyń eki qabyrǵasynyń uzyndyqtary 5 jáne 1, úshinshi Qabyrǵasy
natýral sanmen órnektelse qandaı bolady? (5)
3. Aıdar qaǵaz paraǵyn bes ret búktedi, sosyn ol búktegen qaǵazdy tesken. Qaǵaz paraqty qaıta jazǵanda neshe tesik shyǵady? ( 32)
3 - top
1. On - onnan asyǵy bar úsh bala ózara asyq oınady. Oıynnan soń birinshisi ekinshisine qarap: qansha asyq uttyń – dedi ol. Onsha kóp utqyza qoımappyn, segiz asyǵym qalypty, – dedi
- Onda sendegi barlyq asyq meniń utyp alǵan asyǵyma teń eken, – deıdi úshinshi bala asyqtaryn túgendep turyp.
- Eń kóp asyqtan utylǵan men boldym, – deıdi munaıyp birinshi bala. Oıynnan keıin kimde, neshe asyq? ( 4, 8 18 )
2. Oqýshy kitaptyń 0, 3 bóligin, keıin taǵy da 0, 1 bóligin oqyǵandaǵy kólemi
jarty kitaptan 18 betke kem bolyp shyqty. Kitapta neshe bet bolǵan? ( 180)
3. Bir dorba konfet 10 evro turady, biraq ár dorbanyń ishinde kýpon bar. Al úsh kýponǵa qosymsha konfet dorbasy beriledi. 150 evroǵa qansha dorba konfet alýǵa bolady? ( 22)
Amaldardy oryndap, maqaldy tap:
1/ 1, 476: 0, 3 - 0, 2+256, 3*0, 05
2/ 76+15, 75: 0, 9 -(45: 0, 9+35, 8)+3, 21
3/ (732 - 32: 0, 8)*0, 6 - 124, 32*1, 5
4/ (0, 7: 1, 4 - 0, 2): 0, 12+1, 6*(0, 548 - 0, 023)
Arymas 13, 107
Jamanǵa 228, 72
Aqyl 17, 715
Altyn 55, 98
Baspa 3, 34
Shirimes 132, 87
Tozaq 127, 2
Jaqsydan 17, 535
Adam 180, 552
Týra 124
Qalma 10, 91
Almas 39, 16
Myna fıgýradaǵy sandardy jańylyspaı sanaý kerek, joq sandy tabý kerek.
2, 3, 4, 5, 6, 8, 11, 18, 25, 32, 39, 53
Ǵylymdardyń patshasy atanǵansyń,
Evklıd, Fales, Pıfagordan bata alǵansyń.
Tózbeıtin ótirikke, jalǵandyqqa!
Jasyqtan emessiń sen qataldansyń.
«Aqyl oıdy tártipke» keltiretin
Naǵyz pán – matematıka atanǵansyń! – deı kele qazylar alqasy upaılardy eseptep bolǵansha jankúıerlerden mýzykalyq sálem.
Kóńil bólip bul jarysqa
Kelgenderge kóp rahmet
Shyn sezingen kórermenge myń rahmet, myń rahmet.
Endigi sózdi ádilqazy alqasyna beriledi.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
