InfoHub Logo

Sultan Mahmud Ǵaznaýı zamanynda aýyldan shyqqan Aıaz esimdi jas jigit zerektigi, eńbekqorlyǵy jáne adaldyǵynyń arqasynda bas ýázirlik dárejesine deıin kóteriledi. Aıazdyń dańqynyń artýy, oǵan patsha tarapynan berilip jatqan syı-syıapattardyń, ıhsandardyń artýy, ıaǵnı tabysynyń joǵary bolýy ony kúndep júrgen birshama bekterdiń mazasyn qashyrǵan bolatyn. Osyndaı mándegi sózder sultannyń qulaǵyna da jetip, keıde ózderi de sultanǵa muny meńzep muń shaǵatyn. Patshanyń memleket aqshalaryn mundaı qadirsiz, aýyldyq, kóshpendi sharýanyń balasyna tóleýiniń aldyn almaq bolady.

Sultan bir kúni 30 shaqty bekterimen ańǵa shyǵady. Jolda uzaqta ketip bara jatqan kerýen kórinedi. Bekterdiń birine «Myna kerýenge baryp surashy, qaıdan kele jatyr eken?» deıdi. Bek dereý baryp, surap qaıtyp keledi. «Reı qalasynan kele jatyr eken, patsham!» deıdi. Patsha «Qaıda bara jatyr eken?» dep suraıdy. Bek muny suramaǵanyn aıtqanynda, patsha basqa bir bekti jiberedi. Ol da baryp kelip «Iemenge bara jatyr eken» deıdi. Bul joly patsha júkteri neden turatynyn, ıaǵnı ol jaqqa ne alyp bara jatqandaryn suraıdy. Ol da muny suramaǵandyqtan bilmeıtindigin aıtty. Basqa bir bekti taǵy jiberedi. Ol da qysqa ýaqytta at shaptyryp qaıtyp keledi. «Ár túrli buıymdar bar. Biraq eń kóbi Reı qalasynda jasalǵan ydys-tabaqtar eken» deıdi. «Reı qalasynan jolǵa qashan shyqqan eken?» deıdi patsha. Bul úshinshi bek te jaýapsyz qalady. Osylaı kezegimen bekterdiń otyzy da baryp kelip, ekinshi suraqtan súrinip otyrdy. Keıin sultan bekterine qarap, «Sender meniń Aıazdy nege munshalyqty qadir tutatynymdy túsinbeýshi edińder. Bir retinde men dál osyndaı bir kerýenge Aıazdy jibergen edim. Menen eshqandaı qosymsha ámir almasa da, kerýenniń búkil ahýalyn, qaıdan kelip, qaıda bara jatqandyǵyn, júkteri qansha ekenin, jolda qansha júrgenin, qansha túıeden, qansha adamnan quralǵanyn, barlyǵyn bilip, aıtyp berdi. Senderdiń otyz ret baryp bilgenderińdi ol bir rette bilip keldi. Mine onyń meniń quzyrymdaǵy qadiriniń sebebi osy» degen eken.

---