Meniń aıaýly ustazym
Meniń aıaýly ustazym
(Syr - suhbat)
Meniń aıaýly ustazym
Ustaz – mártebeli mamandyq. "Ustaz bolý – júrektiń batyrlyǵy" deıdi. Meniń aıaýly ustazdarymnyń biri - ózim súıip oqıtyn matematıka pániniń ardager ustazy Ǵubaıdýllına Darıǵa apaıymmen áńgimelese otyryp, syr tarqatyp kórgen edim.
- Darıǵa apaı, aldymen ózińizdiń týyp ósken ortańyz, ata - anańyz, oqyǵan mektebińiz, oqý ornyńyz týraly aıtyp ótseńiz dep edim...
- Men Gýrev oblysy Mámbet aýyl sovetine qatysty Naryn qumynda 1938 jyly 1 jeltoqsanda dúnıege keldim. Ákem balyqshy boldy. Ol 1942 jyly Uly Otan soǵysyna attanyp, qaza tapty. Anam kolhoz - sovhozdarda ártúrli jumystar atqardy. Basynda mektep bolmady, sóıtip, qazaq úıde kolhozshylardyń balalary saýat ashýǵa keldik. Sodan keıin ártúrli mektepterde oqı júrip, Muhanǵazy Sıranov atyndaǵy orta mektepti 1957 jyly bitirdim. Orta mektepti pansıonatta jatyp oqydym. Pansıonat - ákesi soǵysta qaza tapqan jartylaı jetim balalarǵa arnalǵan mektep - ınternat bolatyn. Orta mektepti bitirip, 1957 - 1958 oqý jylynda Gýrev pedagogıkalyq ınstıtýtyna oqýǵa tústim. 1963 jyly osy ınstıtýtty fızıka jáne matematıka pánderiniń mamandyǵy boıynsha bitirip shyqtym. - Ustaz bolǵan ońaı ma? Osy jumys esińizge túskende kóz aldyńyzǵa aldymen ne elesteıdi?
- Ustaz bolý ońaı, eger muǵalim mamandyǵyn óte jaqsy súıetin, meńgergen, metodıkalyq jaǵynan sheber, teorıalyq deńgeıi joǵary bolsa, balamen jumys jasaý óte qyzyqty. Qıyn, eger teorıalyq bilimi jetkiliksiz, metodıkalyq sheberligi onsha emes, oqýshyny jaqsy kórmeıtin bolsa, onda muǵalim ózin de, oqytqan oqýshysyn da tolyq jetistikke jetkize almaıdy.
Sóz joq, muǵalimge aldymen mektep pen shákirt, onyń ishinde jaqsy oqyǵan shákirtteri elesteıdi.
- Mektepte súıip oqyǵan pánińiz?
- Men mektepte qazaq ádebıetin, matematıkany, hımıany, fızıkany, geografıany óte jaqsy oqydym. Hımıa pánin tańdap, dáriger bolǵym kelgen, biraq adam kóptiginen, konkýrstyń joǵarylyǵynan túse almadym.
Geografıadan ol kezde fakúltatıv bolmady. Qazaq ádebıetin jaqsy kórdim, biraq qazaq tilge jaqsy bolmadym. Matematıkany óte qatty súıip oqydym. Tańdaǵan sebebim de osy.
- Ózińizdiń ustazdaryńyz jóninde aıta ketseńiz
- Men bitirgen orta mektepte matematıka páninen sabaq beretin Nasırova Záýresh degen apaı boldy. Bilimi joǵary, qarapaıym, balamen jumys jasaı biletin, balany ózine baýlı biletin muǵalim edi. Sosyn hımıa páninen sabaq beretin Aımaqov Asqar degen muǵalim boldy. Óte keremet ustazdar bolatyn.
- Alǵashqy ustazdyq jyldaryńyz qıyn boldy ma?
- Alǵashqy ustazdyq jolym ońaı boldy dep aıta almaımyn. Sebebi, men Gýrev oblystyq bilim basqarmasynyń joldamasymen Fort - Shevchenko qalasyna qarasty Baýtıno poselkesindegi A. E. Baýtıno mektebine 8 jylǵa muǵalim bolyp keldim. Sol kezdegi mekteptiń dırektory İzbasov Kárlen. Oqý isiniń meńgerýshisi, ári orynbasary Ádilhanov Isa. Osy kisilerdiń kóp qamqorlyǵyn kórdim. Dırektordyń ózi matematıka páni muǵalimi bolǵandyqtan, muǵalimdik eńbek jolymnyń qalyptasýyna úlken kómegin tıgizdi. Baýtıno mektebinde 1963 - 1968 jyldar aralyǵynda fızıka jáne matematıka pánderiniń muǵalimi bolyp istedim. 1968 - 1973 jyldary osy mekteptiń oqý isiniń meńgerýshisi bolyp qyzmet atqardym. 1973 - 2000 jyldar arasynda A. E. Baýtıno atyndaǵy orta mekteptiń dırektorlyq qyzmetin atqardym. Osylaı ózim eńbek jolymdy bastaǵan mektepte 32 jyl basshylyq jasadym. 2000 jyldan osy kezge deıin osy Jalaý Myńbaev mektebiniń matematıka pániniń muǵalimi bolyp jumys jasap kelemin.
- Burynǵy oqýshylarmen qazirgi oqýshylardyń aıyrmashylyǵy barma?
- Aıyrmashylyq adamda emes, aıyrmashylyq mektep baǵdarlamasynda. Burynǵy baǵdarlamamen salystyrǵandaǵy qazirgi mektep baǵdarlamasy oqýshy úshin aýyr dep esepteımin. Oqýshylar qaı kezde de tıanaqty, sapaly bilim alýǵy umtylady. Sondyqtan oqı almaıtyn oqýshy bolmaıdy, oqyta almaıtyn muǵalim bolýy múmkin dep oılaımyn.
- «Arman – adam qanaty» deıdi, armanyńyz qandaı?
- Armandamaıtyn adam bolmaıdy. Arman - tilegim januıamnyń amandyǵy, oqytqan shákirtterimniń ómirde oryndaryn taýyp, óte jaqsy mamandar bolýyn tileımin.
- Qıyndyǵy men qyzyǵy birge júretin osy jumys ýaqtynda basyńyzdan ótken qyzyqty jaıttardyń birin aıtyp keteńiz
- Jumys bolǵasyn qıyndyǵy men qyzǵy birge júredi. 50 jyl bala oqytqan ýaqyttarymda qyzyqty da, qıyn da jaǵdaılardy basymnan ótkerdim. Jalpy, qyzyqty jaılar óte kóp. Qazir esime túsip otyrǵany:
Bir kúni ınstıtýtta Sábıt Muqanov óziniń «Móldir mahabbat» romanynyń jelisinde stýdenttermen kezdesý ótkizdi. Stýdentter suraqtaryn qoıyp jatyr. «Bátes degen kim?» «Búrkit qaıda?» t. s. s. Bul romandy Sábıt Muqanov óziniń áıeli Márıam Hakimjanqyzyna arnap jazǵan eken. Sol kezde ol kisiniń bir bergen jaýaby bizge qyzyq bolyp kórindi. «Búrkit te, Bátes te, stýdent jodastar, sizderdiń aralaryńyzda» dep aıtqany bar sonda.
(Syr - suhbat)
Meniń aıaýly ustazym
Ustaz – mártebeli mamandyq. "Ustaz bolý – júrektiń batyrlyǵy" deıdi. Meniń aıaýly ustazdarymnyń biri - ózim súıip oqıtyn matematıka pániniń ardager ustazy Ǵubaıdýllına Darıǵa apaıymmen áńgimelese otyryp, syr tarqatyp kórgen edim.
- Darıǵa apaı, aldymen ózińizdiń týyp ósken ortańyz, ata - anańyz, oqyǵan mektebińiz, oqý ornyńyz týraly aıtyp ótseńiz dep edim...
- Men Gýrev oblysy Mámbet aýyl sovetine qatysty Naryn qumynda 1938 jyly 1 jeltoqsanda dúnıege keldim. Ákem balyqshy boldy. Ol 1942 jyly Uly Otan soǵysyna attanyp, qaza tapty. Anam kolhoz - sovhozdarda ártúrli jumystar atqardy. Basynda mektep bolmady, sóıtip, qazaq úıde kolhozshylardyń balalary saýat ashýǵa keldik. Sodan keıin ártúrli mektepterde oqı júrip, Muhanǵazy Sıranov atyndaǵy orta mektepti 1957 jyly bitirdim. Orta mektepti pansıonatta jatyp oqydym. Pansıonat - ákesi soǵysta qaza tapqan jartylaı jetim balalarǵa arnalǵan mektep - ınternat bolatyn. Orta mektepti bitirip, 1957 - 1958 oqý jylynda Gýrev pedagogıkalyq ınstıtýtyna oqýǵa tústim. 1963 jyly osy ınstıtýtty fızıka jáne matematıka pánderiniń mamandyǵy boıynsha bitirip shyqtym. - Ustaz bolǵan ońaı ma? Osy jumys esińizge túskende kóz aldyńyzǵa aldymen ne elesteıdi?
- Ustaz bolý ońaı, eger muǵalim mamandyǵyn óte jaqsy súıetin, meńgergen, metodıkalyq jaǵynan sheber, teorıalyq deńgeıi joǵary bolsa, balamen jumys jasaý óte qyzyqty. Qıyn, eger teorıalyq bilimi jetkiliksiz, metodıkalyq sheberligi onsha emes, oqýshyny jaqsy kórmeıtin bolsa, onda muǵalim ózin de, oqytqan oqýshysyn da tolyq jetistikke jetkize almaıdy.
Sóz joq, muǵalimge aldymen mektep pen shákirt, onyń ishinde jaqsy oqyǵan shákirtteri elesteıdi.
- Mektepte súıip oqyǵan pánińiz?
- Men mektepte qazaq ádebıetin, matematıkany, hımıany, fızıkany, geografıany óte jaqsy oqydym. Hımıa pánin tańdap, dáriger bolǵym kelgen, biraq adam kóptiginen, konkýrstyń joǵarylyǵynan túse almadym.
Geografıadan ol kezde fakúltatıv bolmady. Qazaq ádebıetin jaqsy kórdim, biraq qazaq tilge jaqsy bolmadym. Matematıkany óte qatty súıip oqydym. Tańdaǵan sebebim de osy.
- Ózińizdiń ustazdaryńyz jóninde aıta ketseńiz
- Men bitirgen orta mektepte matematıka páninen sabaq beretin Nasırova Záýresh degen apaı boldy. Bilimi joǵary, qarapaıym, balamen jumys jasaı biletin, balany ózine baýlı biletin muǵalim edi. Sosyn hımıa páninen sabaq beretin Aımaqov Asqar degen muǵalim boldy. Óte keremet ustazdar bolatyn.
- Alǵashqy ustazdyq jyldaryńyz qıyn boldy ma?
- Alǵashqy ustazdyq jolym ońaı boldy dep aıta almaımyn. Sebebi, men Gýrev oblystyq bilim basqarmasynyń joldamasymen Fort - Shevchenko qalasyna qarasty Baýtıno poselkesindegi A. E. Baýtıno mektebine 8 jylǵa muǵalim bolyp keldim. Sol kezdegi mekteptiń dırektory İzbasov Kárlen. Oqý isiniń meńgerýshisi, ári orynbasary Ádilhanov Isa. Osy kisilerdiń kóp qamqorlyǵyn kórdim. Dırektordyń ózi matematıka páni muǵalimi bolǵandyqtan, muǵalimdik eńbek jolymnyń qalyptasýyna úlken kómegin tıgizdi. Baýtıno mektebinde 1963 - 1968 jyldar aralyǵynda fızıka jáne matematıka pánderiniń muǵalimi bolyp istedim. 1968 - 1973 jyldary osy mekteptiń oqý isiniń meńgerýshisi bolyp qyzmet atqardym. 1973 - 2000 jyldar arasynda A. E. Baýtıno atyndaǵy orta mekteptiń dırektorlyq qyzmetin atqardym. Osylaı ózim eńbek jolymdy bastaǵan mektepte 32 jyl basshylyq jasadym. 2000 jyldan osy kezge deıin osy Jalaý Myńbaev mektebiniń matematıka pániniń muǵalimi bolyp jumys jasap kelemin.
- Burynǵy oqýshylarmen qazirgi oqýshylardyń aıyrmashylyǵy barma?
- Aıyrmashylyq adamda emes, aıyrmashylyq mektep baǵdarlamasynda. Burynǵy baǵdarlamamen salystyrǵandaǵy qazirgi mektep baǵdarlamasy oqýshy úshin aýyr dep esepteımin. Oqýshylar qaı kezde de tıanaqty, sapaly bilim alýǵy umtylady. Sondyqtan oqı almaıtyn oqýshy bolmaıdy, oqyta almaıtyn muǵalim bolýy múmkin dep oılaımyn.
- «Arman – adam qanaty» deıdi, armanyńyz qandaı?
- Armandamaıtyn adam bolmaıdy. Arman - tilegim januıamnyń amandyǵy, oqytqan shákirtterimniń ómirde oryndaryn taýyp, óte jaqsy mamandar bolýyn tileımin.
- Qıyndyǵy men qyzyǵy birge júretin osy jumys ýaqtynda basyńyzdan ótken qyzyqty jaıttardyń birin aıtyp keteńiz
- Jumys bolǵasyn qıyndyǵy men qyzǵy birge júredi. 50 jyl bala oqytqan ýaqyttarymda qyzyqty da, qıyn da jaǵdaılardy basymnan ótkerdim. Jalpy, qyzyqty jaılar óte kóp. Qazir esime túsip otyrǵany:
Bir kúni ınstıtýtta Sábıt Muqanov óziniń «Móldir mahabbat» romanynyń jelisinde stýdenttermen kezdesý ótkizdi. Stýdentter suraqtaryn qoıyp jatyr. «Bátes degen kim?» «Búrkit qaıda?» t. s. s. Bul romandy Sábıt Muqanov óziniń áıeli Márıam Hakimjanqyzyna arnap jazǵan eken. Sol kezde ol kisiniń bir bergen jaýaby bizge qyzyq bolyp kórindi. «Búrkit te, Bátes te, stýdent jodastar, sizderdiń aralaryńyzda» dep aıtqany bar sonda.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.