Meniń súıikti ertegim
Mańǵystaý oblysy, Qaraqıa aýdany, Munaıshy aýyly
«Balaýsa» balabaqshasynyń beıneleý óneri oqytýshysy
Tleýmaganbetova Asemgýl Oryngalıevna
Taqyryby: Meniń súıikti ertegim
Bilim berý salasy: Qatynas, shyǵarmashylyq, áleýmettik orta.
Maqsaty: Erteginiń jelisin túsindirip, sózdik qorlaryn, oı - sanasyn jáne kóz aldaryna elestetý qabiletterin damytý, ertegini rólge bólip oryndaýǵa, sýret salý daǵdysyn damytý, balalardy qaıyrymdy, kópshil bolýǵa tárbıeleý. Keıipkerlerge engize otyryp, beıneleý pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn nyǵaıtý.
Ádis - tásilderi: Túsindirý, slaıd kórsetý, suraq - jaýap, sergitý, madaqtaý.
Kórnekilikter: Slaıd, jabaıy ańdardyń sýretteri, ertegi kitapshalar.
- Balalar, búgin bizde óte erekshe kún, sebebi bizge kóptegen apaılar qonaqqa kelip otyr.
Aldymen kelgen qonaqtarmen amandasyp alaıyq.
Shattyq sheńberi:
Sálem, sálem basym!
Sálem, sálem kózim!
Sálem, sálem betim!
Sálem, sálem qolym!
Sálem, sálem balalar!
- Balalar, qazir jyldyń qaı mezgili?
- Kóktem mezgilinde neshe aı bar?
- Kóktem mezgilinde qandaı erekshelikter bolady?
- Balalar mynda qaraıyqshy
(Sandyqshany kórsetedi.)
— Durys aıtasyńdar, bul sıqyrly sandyqsha, qaraıyqshy balalar, onyń ishinde ne bar eken? (sandyqsha mýzyka áýenimen ashylady)
— Qane, qaraıyqshy, mynaý sıqyrly qapshyq. Balalar bul qapshyq jáı qapshyq emes, sıqyrly.
— Onyń ishinde ne bar dep oılaısyńdar?
— Balalar onyń ishinde senderdiń súıikti ertegileriń bar!
— Sender ertegilerdi jaqsy kóresińder me?
— Qandaı ertegilerdi bilesińder?
(Shalqan, jeti laq, tazsha bala, jelaıaq, tolaǵaı, baýyrsaq t. b.)
— Jaraısyńdar balalar, sender kóp ertegilerdi biledi ekensińder.
- Ertegi - halqymyzdyń erteden beri kele jatqan mádenı muralarynyń biri, aýyz ádebıeti. Ertegi «Burynǵy ótken zamanda, erte - erte, ertede» dep bastalýynan da onyń atam zaman týyndysy ekenin ańǵarý qıyn emes. Ertegilerde halyq basynan keshken, ǵasyrlar izi jatyr. Olarda eńbekshi halyqtyń turmys – tirshiligi, ádet - ǵurpy, eldik tarıhy, qıly - qıly asýlary, arman - muraty beınelengen.
Barlyq eldiń aýyz ádebıetinen mol oryn alǵan jáne halyqtyń jazý - syzý óneri bolmaǵan kezinde aýyzsha shyǵarylǵan kúrdeli shyǵarmasynyń bir túri – ertegiler. Ertegiler kóbinese, qara sóz retinde aıtylatyndyqtan, ony halyqtyń erte zamanda shyǵarǵan kórkem áńgimesi dep qaraımyz.
Ertegini mazmunyna qaraı, ár alýan erekshelikterine qaraı bir neshe túrge bólýge bolady.
- janýarlar jaıynda ertegiler
- qıal - ǵajaıyp ertegiler
- shynshyl ertegiler
Osy ertegilerdiń ishinde eń kónesi, ári oqyrmanyn baýrap ózimen jeteleı túsetin ertegilerge – qıal ǵajaıyp ertegiler jatady. Bul ertegilerde tabıǵattyń tuńǵıyq syrlaryn áli tanymaǵan adam oıynyń sábılik shaqtary, sony bilsem degen halyq armany, álemdi sharlasam, jeti qat jer asty qupıasyna úńilsem, tirshilik ómirin jeńildetsem dep armandaǵan halyq qıaly beınelegen.
Sol dúnıede jaqsylyq pen jamandyq, ádildik pen jaýyzdyq, adaldyq pen qaskóılik bitispes arpalysta bolady. Ertegilerde tartys osy qarama - qarsy kúshter arasynda órbıdi.
Onda shyndyq oqıǵa men qıal - ǵajaıyp oqıǵa aralas kelip otyrady.
- Balalar, men senderge jumbaq jasyrǵym kelip tur:
1. Ózi qý, júrgen jeri aıqaı – shý. (Túlki)
2. Dalada júr shapqylap, keremet tym Saqqulaq, Tek esekten basqa da, oǵan uqsar joq qulaq. (Qoıan)
3. It sıaqty pishini, unatpaıdy ol kisini. (Qasqyr)
4. Qys boıyna jatady, tátti uıqyǵa batady. (Aıý )
5. Ózi qyp - qyzyl bolyp pisedi, Kúnge uqsas keledi. (Baýyrsaq)
- Endeshe men senderge búgingi ashyq oqý is - áreketimizde «Baýyrsaq» ertegisimen tolyq tanystyramyn.
Ertegi týraly túsinik berý. (slaıd kórsetý).
Keıipkerlerin suraý arqyly, balalardyń ózderin ertegi keıipkerlerine aınaldyryp, kórinis kórsetý.
(Balalar ertegi keıipkerlerine aınalyp, ózderi kórinis qoıady)
- Balalar, endi bizdiń ata men ájeıdiń baýyrsaǵyn qaıdan taýyp beremiz?
- Olaı bolsa, biz ata men ájege baýyrsaqtyń sýretin salyp bereıik.
Aldymen aýada sheńber kórsetý arqyly túsindirý.
- Baýyrsaqtyń pishini domalaq, kún tárizdi, sondyqtan domalaı beredi.
- Balalar, sýrettegi baýyrsaq beınesin jaqsylap qarap alaıyq, sodan soń aq qaǵaz betine baýyrsaqtyń sýretin salýǵa kirisemiz.
- Aldymen qylqalammen úlken sheńber jasap alamyz, dóńgelekti bir núkteden bastap qylqalamdy qaǵazdan almaı sol núktege deıin syzyp salamyz, onyń ishin sary túspen boıaımyz.
Sergitý sáti:
Ata aǵash jarady,
Áje nandy jabady.
Túlki tamaq pisirip,
Qasqyr kilem qaǵady.
Qoıan kóılek toqıdy,
Aıý sabaq oqıdy
Qorytyndylaý:
- Jaraısyńdar balalar! Sender qandaı ertegimen tanystyńdar?
- Qandaı ertegilerdi bilesińder?
- Baýyrsaq.
- janýarlar jaıynda ertegiler
- qıal - ǵajaıyp ertegiler
- shynshyl ertegiler
- Óte jaqsy, búgingi ashyq oqý is - áreketimizge barlyǵyńyz da óte jaqsy qatystyńyzdar! baýyrsaqtyń sýretinde ádemi etip saldyńdar.
Oqý is - áreketine belsene qatysqan balalardyń esimderin atap ótý. Qonaqtarmen qoshtasyp, búgingi ashyq oqý is - áreketimizdi aıaqtaımyz.
Pedagog balalardy maqtaıdy jáne madaqtaıdy. Ata men áje rızashylyǵyn bildirip, rahmetin aıtady.
«Balaýsa» balabaqshasynyń beıneleý óneri oqytýshysy
Tleýmaganbetova Asemgýl Oryngalıevna
Taqyryby: Meniń súıikti ertegim
Bilim berý salasy: Qatynas, shyǵarmashylyq, áleýmettik orta.
Maqsaty: Erteginiń jelisin túsindirip, sózdik qorlaryn, oı - sanasyn jáne kóz aldaryna elestetý qabiletterin damytý, ertegini rólge bólip oryndaýǵa, sýret salý daǵdysyn damytý, balalardy qaıyrymdy, kópshil bolýǵa tárbıeleý. Keıipkerlerge engize otyryp, beıneleý pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn nyǵaıtý.
Ádis - tásilderi: Túsindirý, slaıd kórsetý, suraq - jaýap, sergitý, madaqtaý.
Kórnekilikter: Slaıd, jabaıy ańdardyń sýretteri, ertegi kitapshalar.
- Balalar, búgin bizde óte erekshe kún, sebebi bizge kóptegen apaılar qonaqqa kelip otyr.
Aldymen kelgen qonaqtarmen amandasyp alaıyq.
Shattyq sheńberi:
Sálem, sálem basym!
Sálem, sálem kózim!
Sálem, sálem betim!
Sálem, sálem qolym!
Sálem, sálem balalar!
- Balalar, qazir jyldyń qaı mezgili?
- Kóktem mezgilinde neshe aı bar?
- Kóktem mezgilinde qandaı erekshelikter bolady?
- Balalar mynda qaraıyqshy
(Sandyqshany kórsetedi.)
— Durys aıtasyńdar, bul sıqyrly sandyqsha, qaraıyqshy balalar, onyń ishinde ne bar eken? (sandyqsha mýzyka áýenimen ashylady)
— Qane, qaraıyqshy, mynaý sıqyrly qapshyq. Balalar bul qapshyq jáı qapshyq emes, sıqyrly.
— Onyń ishinde ne bar dep oılaısyńdar?
— Balalar onyń ishinde senderdiń súıikti ertegileriń bar!
— Sender ertegilerdi jaqsy kóresińder me?
— Qandaı ertegilerdi bilesińder?
(Shalqan, jeti laq, tazsha bala, jelaıaq, tolaǵaı, baýyrsaq t. b.)
— Jaraısyńdar balalar, sender kóp ertegilerdi biledi ekensińder.
- Ertegi - halqymyzdyń erteden beri kele jatqan mádenı muralarynyń biri, aýyz ádebıeti. Ertegi «Burynǵy ótken zamanda, erte - erte, ertede» dep bastalýynan da onyń atam zaman týyndysy ekenin ańǵarý qıyn emes. Ertegilerde halyq basynan keshken, ǵasyrlar izi jatyr. Olarda eńbekshi halyqtyń turmys – tirshiligi, ádet - ǵurpy, eldik tarıhy, qıly - qıly asýlary, arman - muraty beınelengen.
Barlyq eldiń aýyz ádebıetinen mol oryn alǵan jáne halyqtyń jazý - syzý óneri bolmaǵan kezinde aýyzsha shyǵarylǵan kúrdeli shyǵarmasynyń bir túri – ertegiler. Ertegiler kóbinese, qara sóz retinde aıtylatyndyqtan, ony halyqtyń erte zamanda shyǵarǵan kórkem áńgimesi dep qaraımyz.
Ertegini mazmunyna qaraı, ár alýan erekshelikterine qaraı bir neshe túrge bólýge bolady.
- janýarlar jaıynda ertegiler
- qıal - ǵajaıyp ertegiler
- shynshyl ertegiler
Osy ertegilerdiń ishinde eń kónesi, ári oqyrmanyn baýrap ózimen jeteleı túsetin ertegilerge – qıal ǵajaıyp ertegiler jatady. Bul ertegilerde tabıǵattyń tuńǵıyq syrlaryn áli tanymaǵan adam oıynyń sábılik shaqtary, sony bilsem degen halyq armany, álemdi sharlasam, jeti qat jer asty qupıasyna úńilsem, tirshilik ómirin jeńildetsem dep armandaǵan halyq qıaly beınelegen.
Sol dúnıede jaqsylyq pen jamandyq, ádildik pen jaýyzdyq, adaldyq pen qaskóılik bitispes arpalysta bolady. Ertegilerde tartys osy qarama - qarsy kúshter arasynda órbıdi.
Onda shyndyq oqıǵa men qıal - ǵajaıyp oqıǵa aralas kelip otyrady.
- Balalar, men senderge jumbaq jasyrǵym kelip tur:
1. Ózi qý, júrgen jeri aıqaı – shý. (Túlki)
2. Dalada júr shapqylap, keremet tym Saqqulaq, Tek esekten basqa da, oǵan uqsar joq qulaq. (Qoıan)
3. It sıaqty pishini, unatpaıdy ol kisini. (Qasqyr)
4. Qys boıyna jatady, tátti uıqyǵa batady. (Aıý )
5. Ózi qyp - qyzyl bolyp pisedi, Kúnge uqsas keledi. (Baýyrsaq)
- Endeshe men senderge búgingi ashyq oqý is - áreketimizde «Baýyrsaq» ertegisimen tolyq tanystyramyn.
Ertegi týraly túsinik berý. (slaıd kórsetý).
Keıipkerlerin suraý arqyly, balalardyń ózderin ertegi keıipkerlerine aınaldyryp, kórinis kórsetý.
(Balalar ertegi keıipkerlerine aınalyp, ózderi kórinis qoıady)
- Balalar, endi bizdiń ata men ájeıdiń baýyrsaǵyn qaıdan taýyp beremiz?
- Olaı bolsa, biz ata men ájege baýyrsaqtyń sýretin salyp bereıik.
Aldymen aýada sheńber kórsetý arqyly túsindirý.
- Baýyrsaqtyń pishini domalaq, kún tárizdi, sondyqtan domalaı beredi.
- Balalar, sýrettegi baýyrsaq beınesin jaqsylap qarap alaıyq, sodan soń aq qaǵaz betine baýyrsaqtyń sýretin salýǵa kirisemiz.
- Aldymen qylqalammen úlken sheńber jasap alamyz, dóńgelekti bir núkteden bastap qylqalamdy qaǵazdan almaı sol núktege deıin syzyp salamyz, onyń ishin sary túspen boıaımyz.
Sergitý sáti:
Ata aǵash jarady,
Áje nandy jabady.
Túlki tamaq pisirip,
Qasqyr kilem qaǵady.
Qoıan kóılek toqıdy,
Aıý sabaq oqıdy
Qorytyndylaý:
- Jaraısyńdar balalar! Sender qandaı ertegimen tanystyńdar?
- Qandaı ertegilerdi bilesińder?
- Baýyrsaq.
- janýarlar jaıynda ertegiler
- qıal - ǵajaıyp ertegiler
- shynshyl ertegiler
- Óte jaqsy, búgingi ashyq oqý is - áreketimizge barlyǵyńyz da óte jaqsy qatystyńyzdar! baýyrsaqtyń sýretinde ádemi etip saldyńdar.
Oqý is - áreketine belsene qatysqan balalardyń esimderin atap ótý. Qonaqtarmen qoshtasyp, búgingi ashyq oqý is - áreketimizdi aıaqtaımyz.
Pedagog balalardy maqtaıdy jáne madaqtaıdy. Ata men áje rızashylyǵyn bildirip, rahmetin aıtady.
You Might Also Like
