InfoHub Logo

1988-jyl men úshin rýhanı jeńis jly. Respýblıkamyzdyń jańa basshysy G.V.Kolbınmen jáne bir top óz ultymyzdyń nıgılıserimen ótken myltyqsyz shaıqasta asyǵym alshysynan tústi. Qazaqstanda 1926-jyldan bastap naýryz merekesin resmı túrde toılaýǵa tyıym salynǵany, sonda da bul meıramdy jyl saıyn kóne kóz qarttary bar úıler ózinshe atap ótip kelgeni belgili. «Naýryz — ıslam dininiń qaldyǵy» degen syńarjaq pikirdi maldanyp kóldeneń turmaq bolǵandar jeńildi. Naýryzdy memlekettik deńgeıde toılaý týraly meniń usynys-hatymdy Qazaqstan Kompartıasy Ortalyq Komıteti Búro múshelerinen tek eki adam — N.Nazarbaev pen Ó.Jánibekov qana qoldady. G.V.Kolbınmen bolǵan eki dúrkin uzaq áńgimeden soń Naýryz merekesin sol 1988- jyly (22-naýryzdan keshigip qalǵandyqtan) 22-sáýirden bastap Almaty qalasynda, Almaty oblysynyń Eńbekshi- qazaq, Jambyl aýdandarynda resmı túrde toılaýǵa ruqsat aldym.

1986-jylǵy Jeltoqsan kóterilisinen keıin tıisti oryndarmen aldyn-ala kelisilgen jıyndar, toı-tomalaqtar bolmasa, 7-8 adamnan artyq top quryp áńgimelesýge jasyryn túrde tyıym salynǵan-dy. (Máselen, qaýipsizdik komıtetiniń ókili Jazýshylar odaǵy men «Jalyn» jýrnalyna muny arnaıy kelip eskertti). Naýryzdy atap ótýge Almatydaǵy M.Gorkıı atyndaǵy demalys parkine 100 myńnan astam halyq bas qosty. Bir-birin quttyqtap, kózine jas alǵan adamdarda esep joq. Qazir oılap qarasam, 1988-jyldyń kóktemi meniń jáne sol kezgi rýhtas-zamandastarymnyń eń bir sáýleli sátteri eken-aý.

Biraq sol Almaty qalasynda bastalǵan alǵashqy Naýryzǵa qalalyq atqarý komıteti tóraǵasynyń mádenıet salasyn júrgizetin orynbasary Jibek Ámirhanovadan ózge bıik deńgeıdegi birde-bir basshy qatystyrylmady. 21-sáýir kúni keshke Kolbındi merekege shaqyrýǵa barǵanymda, ol «erteń Búro ótkizetin edik» dep syltaýratqan. Naýryz toıyn Jibek ashyp, men qyzýlana sóılep, óleńimdi oqyp bitkenim sol edi, bireý qulaǵyma: «Sizderdi Kolbın kelip, tyńdap tur», — dep sybyrlady. Jalma-jan Jibek ekeýmiz qasyna baryp: «Munyńyz ne, minbege kóterilińiz, jurtqa tilek aıtyńyz», — dep edik, «Ótkize berińder, bári durys sıaqty», — dedi de júrip ketti. Baıqaýymsha, mereke qandaı sıpat alady dep qaýiptense kerek... Naq sol jyly bir sharýashylyqtan ekinshi sharýashylyq, bir mekemeden ekinshi mekeme ilip áketip, elimizdiń eń kóne meıramy qyrkúıek aıyna deıin toılandy. Kelesi jyly Naýryz merekesin bizdiń bastamamyzdy basshylyqqa alǵan Orta Azıa respýblıkalary jalǵastyrdy.

Árıne, ol tusta qazaq tili — memlekettik til emes. Prezıdent ákimshiligi muraǵatynyń burynǵy meńgerýshisi Lúdmıla Degıtaeva taýyp bergen, Keńestik dáýir talabyna saı orys tilindegi (búginde tarıhqa aınalǵan) myna eki qujattan da jáne asyǵys túrde jazylyp, M.Gorkıı parkinde oqylǵan shaǵyn óleńnen de, dál qazirgideı rýhsyzdyq áli zańdastyrylmaǵan sol úrikpeli, úmitke toly kezeńniń qaısar qulshynysyn ańǵarý qıyn emes.

15-sáýir, 2006 j.

Pervomý sekretarú

SK KP Kazahstana tov.

Kolbıný G.V.

...Ý mená estkonkretnoe predlojenıe.

Ý kazahskogo naroda sýshestvýıýt svoı tradısıı, svoı prazdnıkı. Odnım ız takıh prazdnıkov ıavlálsá «Naýryz». Zaımstvovannoe ız farsı, eto ponátıe postepenno stalo sımvolızırovat prıhod vesny, porý obnovlenıa jıznı. «Naýryz» massovo prazdnovalsá kajdyı god, nachınaıa s 22-marta. V etot den vyravnıvaetsá prodoljıtelnostdná ı nochı. My, pokolenıe poslevoennoı pory, stalı edva lı ne poslednımı svıdetelámı etogo torjestva. Pomnú, kak my v detstve vmeste so vzroslymı vstrechalı eto krasochnoe zrelıshe. Peklıs lakomstva, razlıchnye blúda ız prosa, pshenısy. Eto byla vystavka narodnoı kýhnı. Mýjchıny s lopatamı, ketmenámı vyhodılı chıstıt arykı, sajalı derevá. Odnım slovom, byl podlınnym prazdnıkom trýda, v kotorom nıkto ne ostavalsá ravnodýshnym.

V Azerbaıdjane ı Tadjıkıstane etot prazdnık otmechaetsá po seı den. On sposobstvoval by ýsılenıý ekologıcheskogo vospıtanıa sredı naselenıa. V etot den mojno kajdomý posadıt po derevý v svoem dvore, ýlıse, sele ılı gorode. Nedavno mne prıshlos govorıt ob etom na stranısah gazety «Lenınshıl jas», vystýpaıa po «Prámomý telefoný» redaksıı. Sýdá po otklıkam, vyskazannaıa mysl nashla podderjký ý obshestvennostı.

Dýmaetsá, chto etý dobrýıý tradısıý neobhodımo vozrodıt kak narodnyı prazdnık, kotoryı stal by takım je massovym, krasochnym, jızneradostnym, kak prazdnık «Rýsskaıa zıma», «Sabantýı» v Povolje... Sledýet zametıt, chto takogo roda meroprıatıa ne trebýıýt vydelenıa sredstv, lısh nýjno doljnoe vnımanıe ı chýtkostso storony mestnyh partıınyh, sovetskıh ı komsomolskıh organov.

Hochetsá nadeıatsá, chto eto predlojenıe naıdet Vashý podderjký ı ponımanıe.

S ývajenıem,

Sekretar pravlenıa Soıýza pısateleı Kazahstana,

glavnyı redaktor jýrnala «Jalyn»,

predsedatel obshestvennogo komıteta

po problemam Arala ı Balhasha

M.SHAHANOV

27 fevralá 1988 g.

SK KOMPARTII KAZAHSTANA

O pısme t. Shahanova M.

Pısmo t. Shahanova M. o vozrojdenıı prazdnıka «Naýryz» rassmotreno v otdelah propagandy ı agıtasıı, organızasıonno- partıınoı raboty ı kúltýry SK. Prıznano selesoobraznym razvıvat narodnye tradısıı prazdnıka, ımeıýshıe mesto v Chımkentskoı, Kzyl-Ordınskoı ı drýgıh oblastáh respýblıkı, napolnıt ego novym, sovremennym soderjanıem. V hode provedenıa meroprıatıı ýsılıt ekologıcheskoe vospıtanıe naselenıa.

Po soglasovanıý s partıınymı ı sovetskımı organamı Chımkentskoı ı Kzyl-Ordınskoı oblasteı elementy prazdnıka «Naýryz» býdýt otrabatyvatsá v otdelnyh raıonah etıh oblasteı v marte — aprele tekýshego goda s posledýıýshım ıh rasprostranenıem. Mınısterstvý kúltýry (t.Bıbatyrova G.A.), tvorcheskım soıýzam respýblıkı porýcheno okazat metodıcheskýıý pomosh mestnym organam kúltýry v razrabotke senarıa ı provedenıı prazdnıka.

S avtorom pısma sostoıalas beseda v Otdele propagandy ı agıtasıı SK. Otvetom on ýdovletvoren.

Prosım pısmo snát s kontrolá.

Zavedýıýshıı Otdelom propagandy ı agıtasıı SK Kompartıı Kazahstana A.ÝSTINOV

Zavedýıýshıı Otdelom organızasıonno-partıınoı raboty SK Kompartıı Kazahstana

O.VINOGRADOV

Zavedýıýshıı Otdelom kúltýry SK Kompartıı Kazahstana K.SMAILOV

«23» marta 1988 goda, ma

- I 21.03.88 g. ých.

№ 3/197 ısp. V.Mahın

* * *
Qansha ǵasyr syn bergen dalamyzǵa
Ózgeshe bir áni ediń baıtaq eldiń.
Sálem, Naýryz!
Sen bizdiń aramyzǵa
Alpys eki jyldan soń qaıta keldiń.
Sen eń kóne jyrysyń sanamyzdyń,
Rýhı shattyǵymsyń tasyp tolǵan.
Seni toılap, babasy babamyzdyń
Ájemniń ájesine ǵashyq bolǵan.
Sen búgin arnasysyń dara kúıdiń,
San peıildiń tórinen kúlimdeısiń.
Sen meniń uly babam Farabıdiń
Keshigip elge jetken únindeısiń.
Basyndy kóter qane kún qaqtaǵan,
Sen endi basqa aıqaıǵa burylmaısyń.
Tymyrsyq, tylsym jyldar tyndatpaǵan
Sen bizge Shákárimniń jyryndaısyń.
Ǵasyrdy kóktep ótip suńqar sezim,
Nemerem tik kóterip ýaqyt týyn,
Ǵashyǵyna arnaǵan ińkár sózin
Ózińniń toıyńda aıtsa, baqyttymyn!

---