InfoHub Logo

IH bólim. Koordınasıa jáne rettelý
Bıologıa 7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Neırondardyń qurylysy men qyzmeti
Sabaqqa negizdelgen oqý maqsaty: • júıke júıesiniń qyzmetin;
• júıke ulpalarynyń qurylysyn jáne qyzmetin biledi;
• neırondardyń qurylysymen tanysady.
Barlyq oqýshylar:
• júıke júıesiniń qyzmetin biledi;
Oqýshylardyń basym bóligi:
• Júıke ulpalarynyń qurylysyn jáne qyzmetin biledi
Keıbir oqýshylar:
• Neırondardyń qurylysyn taldaı alady jáne qyzmetine baǵa beredi
Baǵalaý krıterııleri: • Júıke júıesiniń qyzmetin biledi
• Júıke ulpalarynyń qurylysyn jáne qyzmetin biledi
• Neırondardyń qurylysyn taldaı alady jáne qyzmetine baǵa beredi
Tildik maqsat: • Sabaq barysynda pán mazmunynyń uǵymdaryn qoldanýǵa qajetti aıtylym - jyzylymǵa sáıkes jumys tili qalyptastyrylady (mysaly, toptyq jumystar, suraqty durys qoıa bilý, jaǵdaıdy taldaý jáne pikirtalas júrgizý úshin qajetti sózder).
Negizgi sózder men tirkester:
Neıron, akson, dendrıt, aq zat, sur zat, neıroglıa, ótkizgishtik
Synyptaǵy dıalog/jazylym úshin paıdaly tildik birlikter:
Talqylaýǵa arnalǵan tarmaqtar:
• Júıke ulpalarynyń qurylysyn jáne qyzmetin, neırondardyń qurylysyn, qyzmetin jáne mańyzyn talqylaý
Siz nelikten... ekenin aıta alasyz ba?
Neırondardyń qurylysyn, qyzmetine jáne mańyzyn aıta alasyz ba?
Jazylym boıynsha usynystar:
Neıron, akson, dendrıt, aq zat, sur zat, neıroglıa, ótkizgishtik
Júıke júıesiniń tıpteri týraly bilimge ıe
Bastalýy
Uıymdastyrý. Psıhologıalyq ahýal.
Synypty «Neıron», «Aqson», «Dendrıt» toptaryna bólý top atyna baılanysty toptar óz oılaryn aıtady.

Ortasy
1. Oqýlyqpen jumys
2. Sýret boıynsha neıronnyń qurylysyn taldaý
3. Neıronnyń, neıroglıanyń qyzmeti men mańyzyna sıpattama jasaý
Aıaqtalýy Tapsyrma
1. Júıke júıesiniń qurylymdyq birligin anyqtańyz.
A akson
B dendrıt
C neıron
D neıroglıa
2. Júıke júıesiniń qyzmetin tańdańyz
A bólip shyǵarý
B jıyrylý
C qozý
D qorektený
3. (a) Júıke jasýshasynyń qurylymdaryn atańyz

Deskrıptor Bilim alýshy
- júıke júıesiniń qurylymdyq komponentterin anyqtaıdy;
- júıke júıesiniń qyzmetin ataıdy;
- júıke jasýshasynyń qurylysynyń atqaratyn qyzmetimen baılanysyn sıpattaıdy

Sóılemdi aıaqta
Neıron....
Neıroglıa....
Akson....
Dendrıt....
Aq zat.....
Sur zat.....

Qosymsha aqparat.
Júıke jasýshalary (nervnye kletkı, neırony, neırosıty); (gr. neuronum, neurocytus; neuron — júıke, kytos - jasýsha) — júıke ulpasynyń negizgi morfologıalyq jáne qyzmettik qurylymdyq bóligi.
Júıke jasýshalary (neırosıtter) — ósindili jasýshalar. Olar neırolemmadan (plazmolem), neıroplazmadan (sıtoplazma), ıadrodan jáne jasýsha denesinen (perıkarıon) taralatyn ósindilerden quralǵan. Júıke jasýshalarynyń neıroplazmasynda bazofıldi túıirshikter (hromatofıldi zat) jáne neırofıbrıllalar bolady.
Júıke jasýshalarynyń ósindileri qyzmetine baılanysty: dendrıt jáne akson (neırıt) bolyp ekige bólinedi. Neırosıtter dendrıtteri qozýdy syrtqy orta nemese organızmniń ishki orta áserlerinen, basqa neırosıtterden qabyldap, júıke tolqyndaryn (ımpúlsterin) neırosıt denesine, al akson — júıke tolqynyn neırosıt perıkarıonynan basqa neırosıtterge nemese oryndaýshy múshelerge ótkizedi.
Ósindileriniń sanyna baılanysty júıke jasýshalary: birósindili (ýnıpolárly), jalǵan birósindili (psevdoýnıpolárly), ekiósindili (bıpolárly) jáne kópósindili (mýltıpolárly) bolyp birneshe topqa ajyratylady.

Mektep: S. Nurnıazuly atyndaǵy mektep - ınternat
Pán muǵalimi: Berdıhanova M. T.

Neırondardyń qurylysy men qyzmeti. júkteý