InfoHub Logo

This article discusses the problem of introduction in educational process  of innovative working methods and new teaching technologies. Features of teaching in the system of training of credit technology in colleges are analysed. The author reveals the effective teaching methods in the new system of teaching.

Qazirgi bilim berý júıesiniń maqsaty — básekege qabiletti, sapaly, bilikti  maman daıarlaý. Osy bilim sapasy men básekelestik múmkindigin kóterý maqsatynda istelip jatqan qadamdar kóp. Degenmen, búgingi kúni osy maqsatqa jetý úshin qoıylǵan mindetterimizdiń durys atqarylmaýy, oqý júıesine engizilýindegi ahaýyldar  oqý júıesinde úlken problemalardy týyndap otyr. 

Qarastyrylyp otyrǵan maqalamyzda qazirgi tańdaǵy oqý sapasyndaǵy oqytýshylardyń kredıttik oqý júıesindegi ınovasıalyq oqý ádis – tásilderdiń jáne jańa tehnologıalardyń engizý problemalaryn qarastyryp, olarǵa jańa kózqaraspen taldaý jasadyq.

XXI  ǵasyrdyń bilim berý júıesindegi basty jańalyǵy – kredıttik oqý júıesiniń engizilýi boldy. Dúnıe júzinde bilim berýdiń ár túrli júıesi men túri bar ekeni belgili. Atap aıtsaq, eýropalyq, amerıkalyq, japondyq, keńestik (reseılik) jáne t. b. Olarda memlekettik deńgeıde bilim berýdiń tıimdiliginiń, onyń ekonomıkanyń damýyna oń áser etetin ǵylymı-tájirıbelik turǵydan qalyptasqan júıesi bar. Degenmen, ıntegrasıalaý úrdisi túrli memleketterdiń bilim berý júıesin halyqaralyq deńgeıdegi sybaılastyq sheshimi týyndady. Nátıjesinde, 1999 jyly Eýropanyń 30-ǵa jýyq eliniń bilim berý ókilderi Bolon deklarasıasyna qol qoıdy. Bul deklarasıaǵa sáıkes 2010 jylǵa deıin Eýropalyq bilim berýdiń birińǵaı júıesine kóshý kózdelgen bolatyn. Bolon deklarasıasynyń negizgi qaǵıdalary qandaı, kredıttik tehnologıa degen ne, onyń qandaı artyqshylyǵy bar?

Eń bastysy, azamattardy jumyspen qamtamasyz etý maqsatynda jáne halyqaralyq básekelestik jaǵdaıynda ulttyq biliminiń bedelin kóterý úshin birtutas bilim men ǵylym mártebesin qabyldaý boldy.

Búgingi kúni Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim júıesinde mektepter, lıseıler, kolejder, joǵary oqý oryndary jáne t.b. oqý mekemeleri bar. Barlyq oqý oryndarynyń aldyndyǵy turǵan basty maqsaty -  jańa bilim júıesin engize otyryp, oqý júıesiniń sapasyn jaqsartý boldy. Alaıda týrli oqý ornynda bul jańa oqý júıesin engizý túrli problemalardy týyndady:

- bilim alýshylardyń oqý nátıjelerin baqylaý júıesiniń jańa oqý júıesiniń standarttarynan alshaqtaýy;

- oqý úrdisinde jańa ádis – tásilderdiń tájirıbeden tys qalyp qalýy;

- oqytýshy men bilim alýshy arasyndaǵy jańa oqý tehnologıalarynyń paıdalanbaýy;

- oqytýshy men bilim alýshy alýshy arasyndaǵy ıntegrasıalandyrý suhbattyń joqtyǵy;

- oqý tájirıbesinde metodologıanyń aqsańdaýy.

Jańa oqý úrdisiniń álemdik ıntegrasıasy nátıjesinde búgingi kúni álemdik tájirıbedegi túrli oqý ádis – tásilderi oqý júıesine engizilýde. Ádis – tásilder kóp, al olardy durys paıdalanyp, qoldaný joqtyń qasy. Áriptesterimiz jańa ádis – tásilderdi qaǵaz júzinde, ashyq sabaq retinde korsetip shekteledi de, is júzinde tájirıbe almasý bolmaıdy. Keńes ókimetinen saqtalǵan oqý úrdisiniń dogmatıkalyq qaǵıdalarymyzdan aıyrylmaı kele jatqanymyzda úlken másele.  Bul pedagogıkalyq tájirıbede pedagogıka, etnopedagogıka ǵylymdarynyń metodologıalyq máselelerin álide tyń qarastyrýdy talap etip tur.

Qazirgi bilim júıesiniń erekshiligi – tek bilimmen qarýlandyryp qana qoımaı, ózdiginen bilim alýdy damyta otyryp, úzdiksiz óz betinshe órleýine qajettilik týdyrý. Bilim berý salasynda ınovasıalyq úrdisti júzege asyrý oqytýshylarmen óz minez – qulyqtaryn, ustanymdaryn, múmkindikterin túrlendirýdi talap etedi. Ár oqytýshynyń aldyna qoıylǵan maqsaty :

- jańa ıdeıany izdeý;                                                                                                                        

- jańalyqtardy uıymdastyrý;

- jańalyqtardy engizý;

- jańalyqtardy bekitý.

Bilim — bul qoǵamdyq damýdyń mańyzdy kórsetkishi, sondyqtan barlyq eldiń mindeti ony sapaly, básekelestik etý. Bilim júıesin damytý strategıasynyń basty maqsaty – ulttyq bilim modelin jasaý.

 Ulttyq bilim úlgisiniń negizgi baǵyty — adamdy qoǵamnyń eń negizgi qundylyǵy retinde taný, onyń qoǵamdaǵy orny men róline, áleýmettik jaǵdaıyna, psıhıkalyq damý ereksheligine mán berý, sol arqyly onyń rýhanı jan-dúnıesiniń baıýyna, saıası kózqarasynyń, shyǵarmashylyq erkindigi men belsendiliginiń, kásibı iskerliginiń qalyptasýyna jaǵdaı jasaý, múmkindik berý. Iaǵnı, XXI ǵasyrdyń mamany – jaratylystaný men gýmanıtarlyq ǵylymdar boıynsha oı-órisi keń, jan-dúnıesi baı, ulttyq mentalıteti joǵary, kásibı bilikti maman, adamdarmen durys qarym-qatynas jasaı alatyn, basqanyń pikirimen sanasatyn, kez kelgen sıtýasıadan shyǵýdyń jolyn taba alatyn, jaýapkershilik sezimi joǵary, qoǵamda belgili bir ról atqaratyn, qaıtalanbaıtyn dara tulǵa bolýy tıis. 

Qoldnylǵan ádebıetter tizimi:

1. Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim týraly» Zańy. A.,2004

2. Hattie, J and Yates, G (2014). Visible Learning and the Science of How We Learn [Kakım obrazom my otnosımsá k obýchenıý ı naýke].

3. Cheketaeva R.S. Qazaqstan bilim berý júıesindegi ıntegrasıalyq úderister.// www. group-global.org

4. QR-nyń 2011-2020jj. arnalǵan bilimdi damytýdyń memlekettik baǵdarlamasy. Astana 2010

5. Kraevskıı V.V. Metodologıa pedagogıkı: novyı etap: ýcheb. posobıe dlá stýd. vyssh. ýcheb. zavedenıı. – M.: Izdatelskıı sentr «Akademıa», 2006. – 400 s.

Orazova Aınur Egemberdiqyzy

---