Organıkalyq qosylystar jóninde túsinik
Sabaqtyń taqyryby: Organıkalyq qosylystar jóninde túsinik.
Organıkalyq zattardyń erekshelikteri men mańyzy. Hımıalyq qurylysy. Izomerıa týraly uǵym
Sabaqtyń maqsaty:
• Bilimdilik: Organıkalyq qosylystardyń qurylystary men qurylymdary, qasıetteri, qoldanylýy jáne ár qaısysynyń erekshelikteri týraly bilimderin bekitý.
• Damytýshylyq: Oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, tanymdyq izdenýshilik qabiletterin damytý. Formýlany durys qoldana bilý, qosylystardy ajyrata bilý daǵdylaryn jetildirý.
• Tárbıelik: Oqýshylardy belsendilikke, ashyq pikir aıta bilýge, toppen jumys isteı bilýge, tártipti saqtaı bilýge, ýaqytty únemdeı bilýge tárbıeleý. Ekologıalyq tárbıe berý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilim men daǵdyny qalyptastyrý sabaǵy.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: esep shyǵarý, suraq - jaýap ádisi.
Sabaqtyń kórnekilikteri: kartochkalar, túrli oıyndar, syzba - nusqalar.
Pánaralyq baılanys: tehnologıa, medısına, bıologıa, matematıka.
İİ. Sabaqtyń barysy:
1) Uıymdastyrý kezeńi: 1 - 2 mınýt
A) Sálemdesý
B) Oqýshylardy túgendeý, sabaqqa daıyndyqty baqylaý
V) Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.
2) Úı tapsyrmasyn suraý:
Kartochka №1
1. Quımalar qalaı túziledi?
2. Quımalardyń ár túrli bolatyny nelikten?
3. Shoıyn men bolatty salystyryp, qoldanylatyn jerlerin aıtyp berińder.
Kartochka №2
1. Quıma túzilgende metaldardyń krıstaldyq torlary qandaı
ózgeristerge ushyraıdy?
2. Jeke metaldarǵa qaraǵanda quıma qasıetiniń qandaı ózgeshelikteri bolady?
3. Temir men hromnyń krıstaldyq torynyń túri birdeı, olar qandaı quıma túzýi múmkin?
Kartochka №3
1. Mys metaly kenderiniń Qazaqstanda taralýy jáne alynýy jóninde
aıtyp berińder.
2. Myrysh jáne qorǵasynnyń tabıǵı kenderi, olardyń elimizde óndirilýi jóninde biletinderińdi aıtyńdar?
3. Qazaqstandaǵy alúmını jáne hrom kenderi, olardyń óndiris oryndary týraly ne bilesińder?
3) Jańa sabaq:
Sender buǵan deıin quramy ártúrli element atomdarynan turatyn zattarmen tanystyńdar. Endi quramynda kómirtek atomy bolatyn organıkalyq qosylystardy qarastyramyz. Kómirtektiń qosylystaryn organıkalyq hımıa zertteıdi.
Organıkalyq zattardyń erekshelikteri. Organıkalyq zattardyń beıorganıkalyq zattarmen salystyrǵanda biraz erekshelikteri bar. Barlyq organıkalyq qosylystardyń quramynda kómirtek atomy bolady. Al beıorganıkalyq zattardyń báriniń quramyna kiretin, olardy biriktiretin ortaq element joq. Organıkalyq zattardyń qaınaý jáne balqý temperatýralary tómen bolady. Olardyń taǵy bir ereksheligi barlyǵy derlik janady jáne qyzdyrǵanda aıyrylady.
Qazirgi kezde 18 mln - ǵa jýyq tabıǵı jáne sıntetıkalyq organıkalyq zattar belgili jáne olardyń sany ósýde. Organıkalyq qosylystar sanynyń óte kóp bolýy, kómirtek atomynyń erekshe qasıetine baılanysty. Kómirtek atomdary birimen - biri ózara baılanysyp, quramyna kóp atom toptary kiretin tizbek túze alady. Sonymen birge kómirtek atomdary ózara túzý jáne tarmaqty tizbektermen qatar tuıyq sıkl túzip te baılanysa alady:
Organıkalyq zattardyń mańyzy. Organıkalyq zattar tabıǵatta keń taralǵan. Adamdar men janýarlar organızmderi ósimdikter, tabıǵı gaz, munaı, negizinen organıkalyq zattardan turady. Tirshiliktiń negizine organıkalyq qosylystardyń bir - birine aınalýlary jatady. Organıkalyq zattar bizdiń ishetin taǵamymyzdyń (nan, et, qant, sút, t. b.) negizgi quram bólikteri. Kıetin kıimimiz, jaǵatyn otynymyz jáne kúndelikti ómirde paıdalanatyn zattarymyzdyń basym kópshiligi organıkalyq qosylystar bolyp tabylady. Tabıǵatta belgili organıkalyq zattardyń birazyn jasandy jolmen laboratorıada alýǵa da bolady. Sol sıaqty, tabıǵatta kezdespeıtin kóptegen organıkalyq zattar jasandy túrde sıntezdelip alyndy. Olarǵa ár túrli dári - dármekter, boıaýlar, plasmassalar men sıntetıkalyq talshyqtar, t. b. jatady.
Organıkalyq qosylystar jóninde túsinik. júkteý
Organıkalyq zattardyń erekshelikteri men mańyzy. Hımıalyq qurylysy. Izomerıa týraly uǵym
Sabaqtyń maqsaty:
• Bilimdilik: Organıkalyq qosylystardyń qurylystary men qurylymdary, qasıetteri, qoldanylýy jáne ár qaısysynyń erekshelikteri týraly bilimderin bekitý.
• Damytýshylyq: Oqýshylardyń pánge qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, tanymdyq izdenýshilik qabiletterin damytý. Formýlany durys qoldana bilý, qosylystardy ajyrata bilý daǵdylaryn jetildirý.
• Tárbıelik: Oqýshylardy belsendilikke, ashyq pikir aıta bilýge, toppen jumys isteı bilýge, tártipti saqtaı bilýge, ýaqytty únemdeı bilýge tárbıeleý. Ekologıalyq tárbıe berý.
Sabaqtyń tıpi: jańa bilim men daǵdyny qalyptastyrý sabaǵy.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: esep shyǵarý, suraq - jaýap ádisi.
Sabaqtyń kórnekilikteri: kartochkalar, túrli oıyndar, syzba - nusqalar.
Pánaralyq baılanys: tehnologıa, medısına, bıologıa, matematıka.
İİ. Sabaqtyń barysy:
1) Uıymdastyrý kezeńi: 1 - 2 mınýt
A) Sálemdesý
B) Oqýshylardy túgendeý, sabaqqa daıyndyqty baqylaý
V) Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.
2) Úı tapsyrmasyn suraý:
Kartochka №1
1. Quımalar qalaı túziledi?
2. Quımalardyń ár túrli bolatyny nelikten?
3. Shoıyn men bolatty salystyryp, qoldanylatyn jerlerin aıtyp berińder.
Kartochka №2
1. Quıma túzilgende metaldardyń krıstaldyq torlary qandaı
ózgeristerge ushyraıdy?
2. Jeke metaldarǵa qaraǵanda quıma qasıetiniń qandaı ózgeshelikteri bolady?
3. Temir men hromnyń krıstaldyq torynyń túri birdeı, olar qandaı quıma túzýi múmkin?
Kartochka №3
1. Mys metaly kenderiniń Qazaqstanda taralýy jáne alynýy jóninde
aıtyp berińder.
2. Myrysh jáne qorǵasynnyń tabıǵı kenderi, olardyń elimizde óndirilýi jóninde biletinderińdi aıtyńdar?
3. Qazaqstandaǵy alúmını jáne hrom kenderi, olardyń óndiris oryndary týraly ne bilesińder?
3) Jańa sabaq:
Sender buǵan deıin quramy ártúrli element atomdarynan turatyn zattarmen tanystyńdar. Endi quramynda kómirtek atomy bolatyn organıkalyq qosylystardy qarastyramyz. Kómirtektiń qosylystaryn organıkalyq hımıa zertteıdi.
Organıkalyq zattardyń erekshelikteri. Organıkalyq zattardyń beıorganıkalyq zattarmen salystyrǵanda biraz erekshelikteri bar. Barlyq organıkalyq qosylystardyń quramynda kómirtek atomy bolady. Al beıorganıkalyq zattardyń báriniń quramyna kiretin, olardy biriktiretin ortaq element joq. Organıkalyq zattardyń qaınaý jáne balqý temperatýralary tómen bolady. Olardyń taǵy bir ereksheligi barlyǵy derlik janady jáne qyzdyrǵanda aıyrylady.
Qazirgi kezde 18 mln - ǵa jýyq tabıǵı jáne sıntetıkalyq organıkalyq zattar belgili jáne olardyń sany ósýde. Organıkalyq qosylystar sanynyń óte kóp bolýy, kómirtek atomynyń erekshe qasıetine baılanysty. Kómirtek atomdary birimen - biri ózara baılanysyp, quramyna kóp atom toptary kiretin tizbek túze alady. Sonymen birge kómirtek atomdary ózara túzý jáne tarmaqty tizbektermen qatar tuıyq sıkl túzip te baılanysa alady:
Organıkalyq zattardyń mańyzy. Organıkalyq zattar tabıǵatta keń taralǵan. Adamdar men janýarlar organızmderi ósimdikter, tabıǵı gaz, munaı, negizinen organıkalyq zattardan turady. Tirshiliktiń negizine organıkalyq qosylystardyń bir - birine aınalýlary jatady. Organıkalyq zattar bizdiń ishetin taǵamymyzdyń (nan, et, qant, sút, t. b.) negizgi quram bólikteri. Kıetin kıimimiz, jaǵatyn otynymyz jáne kúndelikti ómirde paıdalanatyn zattarymyzdyń basym kópshiligi organıkalyq qosylystar bolyp tabylady. Tabıǵatta belgili organıkalyq zattardyń birazyn jasandy jolmen laboratorıada alýǵa da bolady. Sol sıaqty, tabıǵatta kezdespeıtin kóptegen organıkalyq zattar jasandy túrde sıntezdelip alyndy. Olarǵa ár túrli dári - dármekter, boıaýlar, plasmassalar men sıntetıkalyq talshyqtar, t. b. jatady.
Organıkalyq qosylystar jóninde túsinik. júkteý
You Might Also Like
