Ósimdikter álemi arnaýly kýrs baǵdarlamasy 5 - klasqa arnalǵan
«Ósimdikter álemi» arnaýly kýrs baǵdarlamasy 5 - klasqa arnalǵan
Baǵdarlama negizi: R. Sátimbekovtyń, R. Álimqulovanyń «Qyzyqty bıologıa», S. Kóshkinbaevtyń «Týǵan jer qazynasy», I. V. Kostınskaıanyń «Tabıǵatty zertteýshiler», R. Á. Álimqulova, M. A. Tártenovanyń «Ósimdik tabıǵat qazynasy», Q. Qurmanovtyń «Jasyl álem» eńbekterine súıene otyryp «Ósimdikter álemi» arnaýly kýrs baǵdarlamasy jasaldy.
Qurastyrǵan (dar): Bekmaǵambetova G. №57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi
Júrgizýshi: Kontaeva K. K. №57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi
№ 57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń ádistemelik (pedagogıkalyq) (mektep, mektepke deıingi uıym, mektepten tys mekeme ataýy) keńesi otyrysynda «Ósimdikter álemi» arnaýly kýrs baǵdarlamasy talqylandy.
Túsinik hat
Mektepterde bilim sapasyn damytý baǵyttarynyń biri bilimdi saralaý bolyp tabylady. Mektepte oqytylatyn bıologıa pániniń mazmuny tirshiliktiń úsh deńgeıi týraly bilimdi qamtýǵa múmkindik beredi, sondaı - aq tirshiliktiń birtutastyǵyn, dúnıeniń ǵylymı beınesindegi ornyn, bıologıalyq úrdister men qubylystardyń mánin sanaly túsinýge asa qajet. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy men shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý maqsatynda orta mektepte memlekettik standartqa saı bilim alý deńgeıin qamtamasyz ete otyryp 5 klasqa «Ósimdikter álemi» taqyrybynda arnaıy kýrs baǵdarlamasy jasalyndy.
Ósimdik―tabıǵat qazynasy, halyq baılyǵy. Ósimdiksiz jer betinde tirshiliktiń bolýy múmkin emes. Olaı deıtin sebebimiz, ol tirshilikke qajetti organıkalyq zat pen otteginiń qaınar kózi, ósimdikterde bolatyn barlyq qubylystardy tolyq zertteıdi. Osy baǵdarlama barysynda ósimdikterdiń eń jýan sabaǵyn jáne jándikter jolamaıtyn ósimdikterdiń túrlerimen tanysady. Sonymen birge sút beretin sabaqtar, jaryq shyǵaratyn sabaqty ósimdikterdegi erekshelikterdi bile otyryp olardyń mańyzdylyǵyn túsinedi. Bizdiń ǵalamshardaǵy ósimdikter jylyna aýa qabatyna 400 mln tonna
shamasynda ottegin bólip shyǵarady. Ósimdikter aınaladaǵy ortany jaqsartady; aýa raıyn salqyndatyp, qatty jelge tosqaýyl bolady; aptap ystyqty qaıtaryp, qysqy sýyqtyń yzǵaryn báseńdetedi. Sonymen birge ósimdikke toqtalatyn bolsaq, qarapaıymdardan bastap, eń kúrdeli organızmderge deıingi búkil tirshilik ıeleri janýarlardyń da adam úshin mańyzy óte zor. Janýarlardyń erekshe qasıetteri men mańyzdylyǵyn jáne aıyrmashylyǵyn ajyrata bilý mańyzdy.
Baǵdarlamanyń jyldyq saǵat sany 34, aptasyna 1 saǵat. Baǵdarlama 4 bólimnen turady. Baǵdarlama mazmunynda bıologıa ǵylymynyń damý deńgeıin eskere otyryp bilimniń ár túrli komponentteri (jańa uǵymdar men túsinikter, qyzyqty málimetter men derekter t. b.) qamtylady. Soǵan oraı túrli suraqtar men tapsyrmalar, áńgime, saıahat sabaqtar oqytýdyń teorıalyq bólimimen qatar praktıkalyq jaǵy da qarastyrylǵan.
Maqsaty: Oqýshylardy ósimdikter men janýarlardyń san alýan túrlerimen tanystyrý, olardyń erekshelikterin ajyrata bilýge úıretý. Oqýshylardyń bazalyq bilim deńgeıin jetildirip, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jáne oı - órisin keńeıtý.
Mindetteri: - Tiri organızmderdiń qurlysyn, qyzmetin, tirshilik áreketin evolúsıalyq turǵyda túsindirý.
- Tiri tabıǵattyń zańdylyqtaryn oqyp bilý úrdisinde, tiri nysandardy baqylaý, bıolgıalyq tájirbıeler júrgizýde tanymdyq qyzyǵýshylyqtaryn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
- Ósimdikter, janýarlar álemin baqylaý nátıjelerin jáne oqýlyq mátinin, sýret, syzba, kestelerdi paıdalaný arqyly tirshiliktiń damý faktorlaryn, óli jáne tiri tabıǵattyń ózara baılanystylyǵyn dáleldep kórsete bilý.
Baǵdarlama boıynsha oqýshylar neni meńgerý kerek:
- týǵan jerimizde ósetin ósimdikterdiń túrlerin;
- ólkemizde mekendeıtin janýarlardyń túrlerin tanyp bilý;
- óz oı - órisin ǵylymı turǵyda damytý;
- ǵylymı izdenimpazdyǵy men iskerligin keńeıtý;
izdenis pen eńbekke jáne tabıǵatty qorǵaýǵa tárbıeleý
Baǵdarlama boıynsha oqýshy boıynda qalyptasatyn iskerlikter men daǵdylar
1. Óz pánine oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
2. Pedagogıkalyq sheberliktiń shyńyna shyǵý úshin daǵdy men biliktilikti shyńdaýyn.
3. Oqýshynyń ózindik ereksheligin ashý, damytý.
4. Oqýshy boıyndaǵy múmkinshiligi men qabiletteriniń ashylýyna septigimdi tıgizý.
5. Oqýshylardyń ómirlik qundylyqtar men maqsattaryn aıqyndap alýyna yqpal etý.
6. Oqýshylardyń ıntellektýaldy, emosıanaldy, rýhanı damyǵan tulǵa retinde qalyptasýyna yqpal etý.
7. Sózdik qoryn, erkin oılaýyn damytý.
Kútiletin nátıje
- jańa bilim alýǵa, jańashyldyqqa umtylady;
- alǵan bilimderin taldaıdy, saraptaıdy;
- shyǵarmashylyq qabileti rýhanı baı, eliniń órkendeýine úles qosa alatyn tulǵa qalyptasady.
- aldyna maqsat qoıyp, oǵan jetý joldaryn bilý.
Ósimdikter álemi arnaýly kýrs baǵdarlamasy 5-klasqa arnalǵan. júkteý
Baǵdarlama negizi: R. Sátimbekovtyń, R. Álimqulovanyń «Qyzyqty bıologıa», S. Kóshkinbaevtyń «Týǵan jer qazynasy», I. V. Kostınskaıanyń «Tabıǵatty zertteýshiler», R. Á. Álimqulova, M. A. Tártenovanyń «Ósimdik tabıǵat qazynasy», Q. Qurmanovtyń «Jasyl álem» eńbekterine súıene otyryp «Ósimdikter álemi» arnaýly kýrs baǵdarlamasy jasaldy.
Qurastyrǵan (dar): Bekmaǵambetova G. №57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi
Júrgizýshi: Kontaeva K. K. №57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń bıologıa páni muǵalimi
№ 57 jalpy bilim beretin orta mektebiniń ádistemelik (pedagogıkalyq) (mektep, mektepke deıingi uıym, mektepten tys mekeme ataýy) keńesi otyrysynda «Ósimdikter álemi» arnaýly kýrs baǵdarlamasy talqylandy.
Túsinik hat
Mektepterde bilim sapasyn damytý baǵyttarynyń biri bilimdi saralaý bolyp tabylady. Mektepte oqytylatyn bıologıa pániniń mazmuny tirshiliktiń úsh deńgeıi týraly bilimdi qamtýǵa múmkindik beredi, sondaı - aq tirshiliktiń birtutastyǵyn, dúnıeniń ǵylymı beınesindegi ornyn, bıologıalyq úrdister men qubylystardyń mánin sanaly túsinýge asa qajet. Oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵy men shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý maqsatynda orta mektepte memlekettik standartqa saı bilim alý deńgeıin qamtamasyz ete otyryp 5 klasqa «Ósimdikter álemi» taqyrybynda arnaıy kýrs baǵdarlamasy jasalyndy.
Ósimdik―tabıǵat qazynasy, halyq baılyǵy. Ósimdiksiz jer betinde tirshiliktiń bolýy múmkin emes. Olaı deıtin sebebimiz, ol tirshilikke qajetti organıkalyq zat pen otteginiń qaınar kózi, ósimdikterde bolatyn barlyq qubylystardy tolyq zertteıdi. Osy baǵdarlama barysynda ósimdikterdiń eń jýan sabaǵyn jáne jándikter jolamaıtyn ósimdikterdiń túrlerimen tanysady. Sonymen birge sút beretin sabaqtar, jaryq shyǵaratyn sabaqty ósimdikterdegi erekshelikterdi bile otyryp olardyń mańyzdylyǵyn túsinedi. Bizdiń ǵalamshardaǵy ósimdikter jylyna aýa qabatyna 400 mln tonna
shamasynda ottegin bólip shyǵarady. Ósimdikter aınaladaǵy ortany jaqsartady; aýa raıyn salqyndatyp, qatty jelge tosqaýyl bolady; aptap ystyqty qaıtaryp, qysqy sýyqtyń yzǵaryn báseńdetedi. Sonymen birge ósimdikke toqtalatyn bolsaq, qarapaıymdardan bastap, eń kúrdeli organızmderge deıingi búkil tirshilik ıeleri janýarlardyń da adam úshin mańyzy óte zor. Janýarlardyń erekshe qasıetteri men mańyzdylyǵyn jáne aıyrmashylyǵyn ajyrata bilý mańyzdy.
Baǵdarlamanyń jyldyq saǵat sany 34, aptasyna 1 saǵat. Baǵdarlama 4 bólimnen turady. Baǵdarlama mazmunynda bıologıa ǵylymynyń damý deńgeıin eskere otyryp bilimniń ár túrli komponentteri (jańa uǵymdar men túsinikter, qyzyqty málimetter men derekter t. b.) qamtylady. Soǵan oraı túrli suraqtar men tapsyrmalar, áńgime, saıahat sabaqtar oqytýdyń teorıalyq bólimimen qatar praktıkalyq jaǵy da qarastyrylǵan.
Maqsaty: Oqýshylardy ósimdikter men janýarlardyń san alýan túrlerimen tanystyrý, olardyń erekshelikterin ajyrata bilýge úıretý. Oqýshylardyń bazalyq bilim deńgeıin jetildirip, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jáne oı - órisin keńeıtý.
Mindetteri: - Tiri organızmderdiń qurlysyn, qyzmetin, tirshilik áreketin evolúsıalyq turǵyda túsindirý.
- Tiri tabıǵattyń zańdylyqtaryn oqyp bilý úrdisinde, tiri nysandardy baqylaý, bıolgıalyq tájirbıeler júrgizýde tanymdyq qyzyǵýshylyqtaryn jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
- Ósimdikter, janýarlar álemin baqylaý nátıjelerin jáne oqýlyq mátinin, sýret, syzba, kestelerdi paıdalaný arqyly tirshiliktiń damý faktorlaryn, óli jáne tiri tabıǵattyń ózara baılanystylyǵyn dáleldep kórsete bilý.
Baǵdarlama boıynsha oqýshylar neni meńgerý kerek:
- týǵan jerimizde ósetin ósimdikterdiń túrlerin;
- ólkemizde mekendeıtin janýarlardyń túrlerin tanyp bilý;
- óz oı - órisin ǵylymı turǵyda damytý;
- ǵylymı izdenimpazdyǵy men iskerligin keńeıtý;
izdenis pen eńbekke jáne tabıǵatty qorǵaýǵa tárbıeleý
Baǵdarlama boıynsha oqýshy boıynda qalyptasatyn iskerlikter men daǵdylar
1. Óz pánine oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
2. Pedagogıkalyq sheberliktiń shyńyna shyǵý úshin daǵdy men biliktilikti shyńdaýyn.
3. Oqýshynyń ózindik ereksheligin ashý, damytý.
4. Oqýshy boıyndaǵy múmkinshiligi men qabiletteriniń ashylýyna septigimdi tıgizý.
5. Oqýshylardyń ómirlik qundylyqtar men maqsattaryn aıqyndap alýyna yqpal etý.
6. Oqýshylardyń ıntellektýaldy, emosıanaldy, rýhanı damyǵan tulǵa retinde qalyptasýyna yqpal etý.
7. Sózdik qoryn, erkin oılaýyn damytý.
Kútiletin nátıje
- jańa bilim alýǵa, jańashyldyqqa umtylady;
- alǵan bilimderin taldaıdy, saraptaıdy;
- shyǵarmashylyq qabileti rýhanı baı, eliniń órkendeýine úles qosa alatyn tulǵa qalyptasady.
- aldyna maqsat qoıyp, oǵan jetý joldaryn bilý.
Ósimdikter álemi arnaýly kýrs baǵdarlamasy 5-klasqa arnalǵan. júkteý
You Might Also Like
-
Sábılerdiń birinshi tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar.
