Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 10 saǵat buryn)
Sábılerdiń birinshi tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar
Sábılerdiń birinshi tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar.

Jalaýshany ákel (taıaq arqyly attap ótý).
Bir top balalardy (4 - 6 adamdy ) jınap alyp tárbıeshi olarǵa jalaýshany kórsetedi, onymen oınaýdy usynady.
Tárbıeshi kezekpen kimniń jalaýshaǵa baratynyn aıtady da balalardyń árqaısysynyń kedergiden durys attap ótýin baqylaıdy. Oryndyqtan jalaýshany alǵannan keıin bala sol jolmen keri qaıtady. Balalardyń barlyǵy jalaýshamen oralǵannan keıin tárbıeshi jalaýshalardy kórip, marshpen júrip ótýdi usynady. (Tárbıeshi rıtymen qolyn soǵady nemese bir – eli dep daýystap turady).
Odan keıin oıyn balalardyń basqa tobymen júrgiziledi.

Jel kóbik.
Balalar bir – biriniń qolynan ustap, jaqyn – jaqyn dóńgelekshe turady. Tárbıeshige qosylyp olar myna óleńdi aıtady:
Kópire gór kóbik – shar,
Kópire ber keńip shar.
Osy kúıi qal turyp,
Kete kórme jarylyp.
Óleńdi aıtyp bara jatyp balalar dóńgelek sheńberdi keńeıte túsedi. Tárbıeshi: « Jel kóbik jaryldy» degen kezde barlyq balalar qoldaryn tómen túsirip, bir daýyspen: « Tars etti» - deıdi de tizerlep otyra ketedi. Tárbıeshi jańa kóbik úrleýdi usynady: balalar oryndarynan turady, qaıtadan dóńgelektenip turady, oıyn qaıta bastalady.

Dopty kárzeńkege túsir (Dál kózde).
Balalar dóńgelenip turady. Ár balanyń qolynda bir – bir kishkentaı dop. Sheńberdiń ortasynda jáshik nemese úlken kárzeńke. Tárbıeshiniń sıgnaly boıynsha balalar dopty jáshikke laqtyrady, odan keıin ol doptardy qaıtadan alady da óz oryndaryna baryp otyrady. Eger bala mejeni dál kózdemese, onda dopty jerden kóteredi de basqalar sıaqty sheńberge turady. Oıyn qaıtadan bastalady. Oıynda bir mezgilde 8 - 10 bala qatysady.

Dop sheńberde.
Balalar jerge dóńgelenip otyrady da dopty bir – birine domalatady. Tárbıeshi balalarǵa eki qolymen qalaı jáne qaı baǵytqa qaraı ıterýdi úıretedi.
8 - 10 baladan qurylǵan topta oıyn qyzyqty da shıraq ótedi.
Sábılerdiń ekinshi tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar.

Óz túsińdi tap.
Balalar úsh – tórt jalaýshalar alady. Birinshisi – jasyl, ekinshisi – kók, úshinshisi - sary jalaýsha alady da 4 - 6 adamnan bólmeniń buryshtarynda toptalady. Ár buryshtaǵy tuǵyrdyń ústine tárbıeshi ár túrli jalaýshalar qoıady.
Tárbıeshiniń: « Qydyrýǵa baryńdar», degen sıgnaly boıynsha balalar toptanyp nemese jeke – jeke alańdy aralap ketedi. « Óz túsińdi tap» - degen jańa sıgnal boıynsha balalar ózderiniń laıyqty tústegi jalaýshaǵa qaraı júgiredi.

Qaratorǵaı uıalary.
Alańda dóńgelek sheńber syzylady: oınaýshylardyń sanynan bireýi kem bolady. Bul – torǵaı uıalary.
Barlyq balalar – qaratoǵaı. Olar alańda emin – erkin júgirip – ushyp júredi. « Úıge qaıtyńdar» degen sıgnal boıynsha barlyǵy uıalarǵa júgiredi. Al balalardyń ishinen bireýi uıasyz qalady. Osylaısha oıyn birneshe ret qaıtalanady.
Tárbıeshi oıynnyń aıaq kezinde ( balalar áli júgirip júrgen kezde ) taǵy bir dóńgelek syzyp qoıady. Balalar qaıtyp oralǵan kezde, báriniń de uıasy bar bolyp shyǵady.

Dopty domalat.
Balalarǵa ár túrli tústi doptar nemese onsha úlken emes shaǵyn ǵana sharlar beriledi de, olardy balalardan onsha qashyq emes jerge ornalastyrylǵan jalaýshalarǵa deıin domalatyp jetkizýdi usynady. Tárbıeshi dopty jaqsy domalatyp jetkizgen balalardy atap ótedi, tapsyrmany durys oryndaǵany úshin alǵys aıtady, dopty taǵy da domalatýǵa múmkindik beredi. Balalar dopty birneshe ret domalatqannan keıin tárbıeshi olardy kárzeńkege jınaýdy usynady.

Estıar tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar.

Ormandaǵy aıýda...
Alańnyń bir shetimen syzyq júrgiziledi. Bul ormannyń sheti. Syzyqtyń arǵy syrtynan eki – úsh qadam jerde aıýdyń jatatyn jeri syzylyp belgilenedi. Alańnyń qarsy jaq shetinde syzyqpen balalardyń úıi belgilenedi.
Tárbıeshi oınaýshy balalardyń bireýin aıý etip taǵaıyndaıdy. Qalǵan oıynshylar – balalar: olar úılerinde otyrady.
Tárbıeshi: « Serýendep kelińder» deıdi. Balalar ormannyń shetine baryp, sańyraýqulaq basqa da jemis – jıdek terip júrip, istep júrgen tirligine uqsas qımyldar jasaıdy, sóıtip, mynadaı óleń aıtady:
Aıý júrgen ormannan,
Jıdek terdim sol mańnan.
Aıý otyr gúrildep,
Jaramaıdy munyń dep.
Oıynshy balalar « gúrildep» degen kezde aıý gúrildep turady da úılerine qaraı qashady. Aıý olardy ustaǵysy keledi. Ustaǵandaryn aıý ózine alyp ketedi. Balalar qaıtadan sańyraýqulaq, jemis – jıdek tere bastaıdy.
Aıý eki – úsh balany ustaǵannan keıin, qaıtadan jańa aıý belgilenedi nemese jańadan tańdalady.

Sábılerdiń birinshi tobyndaǵy ár túrli qımyldy oıyndar. júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama