InfoHub Logo

Profesor Sherýbaı Qurmanbaıuly termınderdi aýdarýdyń negizgi máselelerin kóterdi.

Ǵalymnyń aıtýynsha, termınderdi usyný men bekitý, sondaı-aq, olardyń qoldanysyn ornyqtyrý jumysynda júıelilik pen birizdilik áli kúnge jetispeıdi. Máselen, 90-jyldary orys tilinen engen termınder qazaq tiline aýdaryla bastady. Sol kezde termınologıalyq qorymyz birshama artty. Biraq bertin kele biraz termınderdi qaıtadan aýystyra bastadyq.

«Máselen, «aýksıondy» keńes zamanynda «aýksıon» dep keldik. 90-jyldary onyń balamasy retinde «bássaýda» degen termın qoldanysqa endi. 2009 jyly ony memlekettik termınologıa komısıasy bekitti. 2014 jyly qaıtadan «aýksıonǵa» aýystyrdyq. «Gımn» de solaı. 1992 jyly resmı «Ánuran» dep bekitildi. 2014 jyly qaıtadan gımnge aýystyrdyq. Mýzeı 1998 jyly «murajaı» bolyp edi. 2014 jyly qaıtadan «mýzeı» qalpyna keldi. «Prınsıp» degen sóz «qaǵıdat» edi, odan keıin qaıtadan «prınsıpke» aýystyq. «Prosentti» 2000 jyly «paıyz» dep bekittik, al 2018 jyly taǵy «prosentke» aýystyryp qoıdyq» , - dedi Sh.Qurmanbaıuly QR Parlament Májilisinde ótken ǵylymı-praktıkalyq konferensıada. 

Onyń sózine qaraǵanda, 20 jyldyń ishinde bes ret bekitilgen termınder az emes. Olaı jalǵasa berse, termınderdiń ornyǵý máselesi qıyndaı túsedi.

«Eger termınkom osy saladaǵy praktık mamandar termınderdi ár bes jyl, on jyl saıyn ózgertip bekitetin bolsa, biz mamandardyń, aýdarmashylardyń, qazaq tilin tutynýshylardyń basyn qatyryp, bir termındi ornyqtyrýǵa esh múmkindik bermeımiz. Kúnde-kúnde ózgerip jatqan termınniń qaısysy durys, qaısysy burys ekeninen adam shatasa bastaıdy. Sondyqtan bir termındi bekitkende jaqsylap oılanyp, aqyldasyp alǵan jón. Sodan keıin ol termınniń qoldanysyn qamtamasyz etsek, sonda ǵana termın ornyǵady. Al árbir bes jyl saıyn ózgertken termınmen uıatqa qalamyz. Osyny qatań eskerýimiz kerek», - dep atap kórsetti Sh.Qurmanbaıuly.

---