- 04 mam. 2015 00:00
- 496
Qara óleń
Úlkenge kerseń qaldy da,
As quıyldy tegeshke.
Úlken bıler qaldy da,
Quldar kirdi keńeske.
Keńeskende, ne desti,
Tyrnadaı moınyn teńesti.
Teńeskende, ne desti,
Birine-biri sert qyldy:
Úıge kedeı kelgende,
Bir aıaq as bermeske!
Óleńtini jaǵalaı
Tal shyǵady dep edim,
Tal shybyqtaı buralyp,
Sal shyǵady dep edim.
Soqqan beıit syqyldy
Úı shyǵady dep edim.
Qyryqqan serke buttanyp,
Bı shyǵady dep edim.
«Jal-quıryǵy qaba» - dep,
Jabydan aıǵyr salmańyz!
«Atasy baı eken» - dep,
Jaman qatyn almańyz.
«Jal-quıryǵy qaba» - dep,
Jabydap aıǵyr salsańyz,
Jaýgershilik kún bolsa,
Ustap miner at týmas!
Jaman qatyn alsańyz,
Eki kisi bas qossa,
Súıreńdep sóıler,
Topqa kirer ul týmas!
Jaman qatyn alsańyz,
Tórkinine bir barmaı,
Tósegine jata almas!
Teń kurbysy kelgende,
Jalǵanda qorlyq bolady,
Ońdy jaýap aıta almas.
Taýdan aqqan tas bulaq
Tasysa, quıar teńizge.
Qansha maly kóp bolsa,
Baı qýanar egizge.
Jamannan jaqsy týsa,
Jaqsydan jaman týsa.
Tartpaı qoımas negizge.
Aq darıadan úlken darıa bolmas,
Tasysa, qalybynan aspas.
Turymtaıdan ushqyr qus bolmas,
Torǵaıdan basqa nárse almas.
...Aq patshadan úlken patsha bolmas,
Onyń jarlyǵy eki bolmas.
Buzaý-taıynsha jıylyp,
Bota bolǵan zaman-dy.
Jaman-jaqsy jıylyp,
Adam bolǵan zaman-dy!
Jaman molda jıylyp,
Molda bolǵan zaman-dy!
Jaman tóre jıylyp,
Qara bolǵan zaman-dy!
Oraldap qashqan or túlki
Órleı qashsa, ıt jetpes.
Tegeýrini tórt eli,
Aspannan túsken tas túlek.
Jerge tússe, tek ketpes.
Qas patsha qarashasyna:
«Erte keldiń, keshke keldiń!» - dep kek etpes!
Uly hannyń uly ediń,
Asyl hannyń sidigi ediń.
Shynyaıaqtyń synyǵy ediń,
Qas patshanyń ózi ediń!
Minezińnen dáme etpeımin,
Súıegińnen dáme etemin!
Alystan qara kórinse,
Júırik ozar sozylyp,
Qaba-qaba qar jaýsa,
Atan tartar búgilip.
Endiginiń jaqsysyn
Esikten tórge qarap.
Otyrǵanyn kórersiń túnerip.
Boranyna keltirer.
Az kisili kóp kisi
Oramyna keltirer.
Kóp neni aıtady,
Azǵa qylǵan zorlyǵyn aıtady.
Az neni aıtady,
Kópten kórgen qorlyǵyn aıtady.
As quıyldy tegeshke.
Úlken bıler qaldy da,
Quldar kirdi keńeske.
Keńeskende, ne desti,
Tyrnadaı moınyn teńesti.
Teńeskende, ne desti,
Birine-biri sert qyldy:
Úıge kedeı kelgende,
Bir aıaq as bermeske!
Óleńtini jaǵalaı
Tal shyǵady dep edim,
Tal shybyqtaı buralyp,
Sal shyǵady dep edim.
Soqqan beıit syqyldy
Úı shyǵady dep edim.
Qyryqqan serke buttanyp,
Bı shyǵady dep edim.
«Jal-quıryǵy qaba» - dep,
Jabydan aıǵyr salmańyz!
«Atasy baı eken» - dep,
Jaman qatyn almańyz.
«Jal-quıryǵy qaba» - dep,
Jabydap aıǵyr salsańyz,
Jaýgershilik kún bolsa,
Ustap miner at týmas!
Jaman qatyn alsańyz,
Eki kisi bas qossa,
Súıreńdep sóıler,
Topqa kirer ul týmas!
Jaman qatyn alsańyz,
Tórkinine bir barmaı,
Tósegine jata almas!
Teń kurbysy kelgende,
Jalǵanda qorlyq bolady,
Ońdy jaýap aıta almas.
Taýdan aqqan tas bulaq
Tasysa, quıar teńizge.
Qansha maly kóp bolsa,
Baı qýanar egizge.
Jamannan jaqsy týsa,
Jaqsydan jaman týsa.
Tartpaı qoımas negizge.
Aq darıadan úlken darıa bolmas,
Tasysa, qalybynan aspas.
Turymtaıdan ushqyr qus bolmas,
Torǵaıdan basqa nárse almas.
...Aq patshadan úlken patsha bolmas,
Onyń jarlyǵy eki bolmas.
Buzaý-taıynsha jıylyp,
Bota bolǵan zaman-dy.
Jaman-jaqsy jıylyp,
Adam bolǵan zaman-dy!
Jaman molda jıylyp,
Molda bolǵan zaman-dy!
Jaman tóre jıylyp,
Qara bolǵan zaman-dy!
Oraldap qashqan or túlki
Órleı qashsa, ıt jetpes.
Tegeýrini tórt eli,
Aspannan túsken tas túlek.
Jerge tússe, tek ketpes.
Qas patsha qarashasyna:
«Erte keldiń, keshke keldiń!» - dep kek etpes!
Uly hannyń uly ediń,
Asyl hannyń sidigi ediń.
Shynyaıaqtyń synyǵy ediń,
Qas patshanyń ózi ediń!
Minezińnen dáme etpeımin,
Súıegińnen dáme etemin!
Alystan qara kórinse,
Júırik ozar sozylyp,
Qaba-qaba qar jaýsa,
Atan tartar búgilip.
Endiginiń jaqsysyn
Esikten tórge qarap.
Otyrǵanyn kórersiń túnerip.
Boranyna keltirer.
Az kisili kóp kisi
Oramyna keltirer.
Kóp neni aıtady,
Azǵa qylǵan zorlyǵyn aıtady.
Az neni aıtady,
Kópten kórgen qorlyǵyn aıtady.