InfoHub Logo

Búgingi tańda qarjy saýattylyǵyn arttyrý ózekti máselege jatady. Aqsha jáne jeke jınaq qarajaty men shyǵyndardy basqarý quraldaryn bilý túrli qarjy aıla-sharǵylarynan qorǵaýǵa jáne qarjy úshin jeke jaýapkershilikti arttyrýǵa kómektesedi.

Qarjy saýattylyǵyn úırený eshqashan kesh emes. Buǵan qosa eger biz balalarymyzdyń qarjylaı jaýapty jáne qarjylaı erkin bolǵanyn qalasaq, qarjy saýattylyǵyn erte jastan bastap úıretýimiz kerek. Neǵurlym bala aqshamen jumys isteýdi jáne ony basqarýdy erte úırense, soǵurlym bolashaqta qarjy jaǵdaıy turaqty bolmaq.

Qarjy saýattylyǵy balanyń eresek ómirge enýi úshin eń mańyzdy taqyryptardyń biri bolyp tabylady. Ókinishke oraı, bizdiń memleketimizde bul taqyryp az zerttelgen. «Ekonomıka jáne qarjylyq saýattylyq negizderi boıynsha úlgilik oqý josparlaryn bekitý týraly» Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń 2009 jylǵy buıryǵyna buıryq shyǵarǵanyna qaramastan bul pán mektepterde áli kúnge deıin oqytylmaıdy.

2014 jyly Bank Hoým Kredıt túrli jas toptaryna, onyń ishinde kishi, orta jáne joǵary synyp oqýshylaryna baǵyttalǵan qarjylyq saýattylyqty arttyrý jónindegi aýqymdy baǵdarlamany usyndy. Baǵdarlama halyqtyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik saýattylyǵyn arttyrýǵa, qaryzǵa túsý qaýpin tómendetýge, turaqty qarajat kózderin damytýǵa jáne jalpy ekonomıkalyq ál-aýqatty arttyrýǵa baǵyttalǵan. Osylaısha, Qazaqstannyń 18 óńirindegi Banktiń barlyq bólimshelerinde qarjylyq saýattylyq boıynsha tegin semınarlar men ashyq kúnder uıymdastyrylady jáne mundaı is-sharalar barysynda bank basshylyǵy halyqqa keńes beredi jáne master-klastar uıymdastyrady.

Atalǵan baǵdarlama birneshe baǵyttardy qamtıdy, olardyń biri kishi jáne orta mektep oqýshylaryna arnalǵan «Qarajat álemine saıahat» jobasy.

«Qarjy álemine saıahat» jobasy alǵash ret 2015 jyly Almatynyń 8 mektebiniń bazasynda iske qosyldy. Bul mektepterde memlekettik jáne orys tilderinde ázirlengen arnaıy baǵdarlama negizinde fakúltatıvtik semınar sabaqtar ótkizildi. Semınarda balalar qarjy jáne kásipkerlik salasyndaǵy negizgi túsiniktermen tanysty, otbasylyq búdjet, qarjylyq jospar, kirister, mindetti jáne erikti shyǵyndar, aqshany únemdeý jáne kóbeıtý, qarjylyq maqsattardy belgileý jáne olarǵa qol jetkizý sıaqty uǵymdardy úırendi. Eger qatysýshylardyń arasynda oqytý bastalǵanǵa deıin ótkizilgen test nátıjeleri boıynsha balalardyń tek 85%-y ǵana suraqtardyń jartysyna jaýap berse, semınar aıaqtalǵannan keıin testti 100%-ǵa jaýap bergen balalardyń úlesi 95%-dy quraǵan.

Semınarlarda jattyqtyrýshylar retinde kásibı, sertıfıkattalǵan, tájirıbeli oqytýshylar qatysady.Olar oqý materıalyn kóńildi jáne qol jetimdi túrde tanystyra aldy. Praktıkalyq psıholog, kishkentaı balalarmen jáne jasóspirimdermen jumys isteýge arnalǵan baǵdarlamalardyń avtory, qarjylyq saýattylyq boıynsha semınardyń jetekshisi O. Nıkonova Joba týraly kelesideı pikir bildirdi:

«Durys qarjylyq daǵdylardy neǵurlym  jetildiretin bolsaq, bizdiń qarjylyq jaǵdaıymyz soǵurlym jaqsy bolary qupıa emes.  Al bul ádetterdi qalyptastyrý men damytýdy bala kezden bastaǵan durys. Men bul jobany shyn júrekten qoldaımyn jáne ýaqyt óte mekteptiń oqý baǵdarlamasynynyń bóligine aınalady nemese qosymsha pán retinde qol jetimdi bolady degenge senemin».

Bul bastamany Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Banki qoldap, joǵary baǵalady. Bankpen birlesip qarjylyq saýattylyqqa arnalǵan tuńǵysh mektep olımpıadasyn uıymdastyrdy.

Búgingi tańda osy jobanyń aıasynda respýblıkanyń 18 qalasynda kóptegen bilim berý is-sharalary, bilim berý oıyndary, qyzyqty kvestter, tanymdyq vıdeo-beıneler, onlaın saýalnamalar, qarjylyq saýattylyq deńgeıin anyqtaýǵa arnalǵan testter ótkiziledi. Bank qalalyq jáne respýblıkalyq is-sharalarǵa qatysady, sondaı-aq túrli aqparattyq-nasıhat jumystaryn júrgizedi...  bul joba aıasynda elimizdiń jastary úshin jasaǵan jumysynyń az ǵana bóligi.

Sonymen qatar Bank Hoým Kredıt erte jastan qarjylyq saýattylyqqa úıretýdiń mańyzdylyǵyn nasıhattaıtyn Global Money Week halyqaralyq qozǵalysyn belsendi túrde jyl saıyn qoldaıtyn ekinshi deńgeıli jalǵyz bank bolyp sanalady. Osy yntymaqtastyq aıasynda Bank Qazaqstannyń barlyq aımaqtarynda besinshi ret GMW-2018 ótkizedi. Sonymen birge aldyn Global Money Week qatysýshylary semınarlarǵa Banktiń shaqyrýymen qatysqan bolsa,  endi jyl saıyn qatysýǵa degen qyzyǵýshylyq bilim berý mekemeleriniń taraptarynan bolyp otyr. Bul Banktiń baǵdarlamasynyń mazmuny men ádistemesi dırektorlar men muǵalimder tarapynan joǵary baǵalanýda degendi bildiredi. Sońǵy jyldary Qarajat álemine saıahat baǵdarlamasyna 10 000 myńnan astam adam qatysty.

Búgingi tańda Bank jaýapty kredıtteý jáne qarjy saýattylyǵy boıynsha moıyndalǵan sarapshy bolyp tabylady. Bankti «Qarjylyq lektorııi», «22+ kredıtter», «ISEED - áleýmettik kásipkerlik jáne bilim berý» sıaqty ulttyq jobalarǵa seriktes túrinde qatysýǵa shaqyrý alyp, stýdentter men oqýshylarǵa arnalǵan birqatar is-sharalardy ótkizdi. Bank sondaı-aq eldegi qarjylyq saýattylyqty arttyrýǵa arnalǵan jol kartasyn ázirleýmen aınalysatyn Qazaqstan Qarjygerler Qaýymdastyǵynyń jumys tobynyń quramyna kiredi.

Jaýapty kredıtteýge jáne qarjylyq saýattylyqty arttyrýǵa baǵyttalǵan is-sharalar halyqqa oń áser etetini sózsiz, al bul máseleler búgingi tańda ózektiligi men mańyzdylyǵyn joǵaltpaıdy.

---