Qasym Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi
Taqyryby: Qasym Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi
Maqsaty: Óleńdi túsinip, mánerlep oqı otyryp, «Týǵan jer» óleńiniń ıdeıasyn anyqtaý, mazmunyn ashý.
Oqytý nátıjesi: 1. Aqyn ómiri men týyp ósken jeri týraly málimet alady, «Týǵan jer» óleńiniń taqyrybyn, ıdeıasyn ashady.
2. Birlesip jumys isteý daǵdysyn qalyptastyrady.
3. Ózderi biletin málimettermen bólisip úırenedi.
4. Týǵan jerge degen súıispenshiligi artady.
Ádis - tásilder: Juptyq, toptyq jumys, ujymdyq jumys
Resýrstar: Beınejazbalar (Týǵan jer jáne «Týǵan jer» óleńi), slaıd, poster, stıker,
Barysy:
1. Psıhologıalyq trenıń.
Balalar, bir - biriniń qoldarynan ustap, sheńber quryp turady, bir - birimen sálemdesedi. Muǵalim:- Sálemetsizder me, balalar! Bir - birimizdiń qolymyzdy ustaǵanda neni sezemiz? - Jylylyqty sezemiz.
- Bir birińe kúlimdep qarańdarshy, júzderińnen neni baıqap tursyńdar?
- Jaqsy kóńil kúıdi qýanyshty kórip turmyz. Qazir bárimiz birge myna óleń shýmaǵyn aıtyp shyǵaıyq:
Kel, balalar, kúleıik,
Kóńildenip júreıik.
Baldyrǵanbyz demeıik,
Ómir syryn bileıik.
- Jaraısyńdar balalar. Bárińniń kóńil kúıleriń jaqsy ekenin sezip turmyn. «Jaqsy sóz janǵa qýat beredi»degen osy
2. Toptastyrý. Endeshe myna qıyqshalardy alyp oqyp, jınaqtaı qoıyńdar. Neni baıqadyńdar (Maqal - mátelder arqyly)
3. Beınejazba qaraý. (Týǵan jer týraly)
4. Assosasıa. Týǵan jer sózine assosıasıa jasaý
5. ÚÚB túrtip alý ádisi. Qasym Amanjolov týraly ne bilesińder?
Olardyń bilimin tolyqtyrý úshin beınejazba qaraıdy.
Q. Amanjolov 1911j Qaraǵandy oblysy, Qarqaraly aýdanynda dúnıege kelgen. 1955 j. 17 qańtarda Almatyda qaıtys boldy. Qasym jastaıynan jetim qalyp, Semeıdegi balalar úıinde tárbıelengen. Sonda bastaýysh bilim alǵan. Semeıdegi mal dárigerlik tehnıkýmyn bitirgen. Keıin Oral pedagogıkalyq ınstıtýtynda bilim aldy. Uly Otan soǵysyna qatysyp, jaýdan elin qorǵaǵan jaýynger.
6. Mátinmen jumys. Qasym Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi
a) Oqýshylarǵa óleńdi jeke mánerlep oqytý
á) Juptyq oqytý (Suraq - jaýap)
v) Ár shýmaqty ár topqa mánerlep oqyta otyryp, ondaǵy negizgi oıdy tabý.
1. Keń dalany qansha sharlasa da sharshamaıtyny
2. Týǵan jer altyn besigiń, Osyndaı týǵan jerdiń qadirin bilmesem, keshire gór!- dep
keshirim ótinýi.
3. Maqtanysh sezimi
4. Týǵan jerdiń baılyǵy, jomarttyǵy.
g) Óleńniń shýmaqtaryn ózderimen birlese otyryp mazmunyn ashý
1. «Týǵan jer» óleńiniń taqyryby - súıikti Otanymyz jaıly.
2. Ideıasy - týǵan jerge degen súıispenshilik.
3. Basty keıipkeri - aqyn jáne jer.
4. - Q. Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi qandaı óleńge jatady?
- Lırıkalyq óleńge jatady.
Lırıka degenimiz aqynnyń sezimin, kóńil - kúıin, qýanyshy men súıinishin, arman - ańsaryn, ómirge degen kózqarasyn ishki tolǵanysyn, dúnıetanymyn syr qyp shertetin óleń ekenin esine salý.
Qasym Amanjolovtyń sazger ekenin esterine sala otyryp «Týǵan jer» óleńin ánimen tyńdatý.
Toptastyrýdaǵy jumysty tolyqtyrý.
4. Toppen jumys.
1 - top. Týǵan jer týraly maqal - mátelder aıtý.
2 - top. Óleńdegi teńeý sózderdi tabý.
Teńeý degenimiz ne? Teńeý degenimiz zatty nemese qubylysty ekinshi zat nemese qubylyspen salystyrý arqyly sıpattaý tásili.
Uqsaısyń jas balaǵa - teńeý
Ózińdeı baıtaq edim, keń edim - teńeý
3 - top. Týǵan jer týraly sýret salý.
4 - top. 5 joldy óleń qurastyrý
Ár top prezentasıa qorǵaıdy.
Ómirmen baılanys
1. Al, balalar senderdiń týǵan jerleriń qalaı atalady?
2. Senderdiń týǵan jerge degen sezimderiń qandaı?
3. Aýyldaryńda ózderiń maqtan etetindeı jerler bar ma?
4. Saǵan týǵan jeriń nesimen ystyq?
5. Oı tolǵaý. «Týǵan jer - topyraǵy» atty esse jazý. (Avtor oryndyǵy)
6. Túıindi ıdeıa: Óleńniń negizgi túıini, bul óleń arqyly ár adam óziniń týǵan jerge degen súıispenshiligin bildirip, týǵan jerdiń ystyq, qymbat ekenin bilip, ony aıalap, qadirine jetýge tyrysady.
1) Qasym Amanjolov - ǵajap aqyn. Ol jazǵan óleńderdi súıip, qasterlep oqyńyzdar!
(Muqtar Áýezov)
2) Otanyn súıse, osy Qasym aǵadaı súısin! Ne degen patrıot! Bir basyna azamattyq, patrıottyq, aqyndyq, kompozıtorlyq, dombyrashylyq ónerdiń syıyp turǵanyna tań qalasyn.
(Qasym Qaısenov )
7. Baǵalaý. Ár toptyń, ár balanyń qansha úles qosqanyn sanaý arqyly toppen jeke oqýshyny baǵalaý.
Keri baılanys. (Aǵash sýretine sıkerler arqyly óz tilekteri men usynystaryn japsyrady)
8. Úıge tapsyrma berý.
1. Óleńdi jattap, ánin úırenip kelý.
2. «Týǵan aýylym» taqyrybyna áńgime jazyp kelý nemese óleń qurastyrý.
Maqsaty: Óleńdi túsinip, mánerlep oqı otyryp, «Týǵan jer» óleńiniń ıdeıasyn anyqtaý, mazmunyn ashý.
Oqytý nátıjesi: 1. Aqyn ómiri men týyp ósken jeri týraly málimet alady, «Týǵan jer» óleńiniń taqyrybyn, ıdeıasyn ashady.
2. Birlesip jumys isteý daǵdysyn qalyptastyrady.
3. Ózderi biletin málimettermen bólisip úırenedi.
4. Týǵan jerge degen súıispenshiligi artady.
Ádis - tásilder: Juptyq, toptyq jumys, ujymdyq jumys
Resýrstar: Beınejazbalar (Týǵan jer jáne «Týǵan jer» óleńi), slaıd, poster, stıker,
Barysy:
1. Psıhologıalyq trenıń.
Balalar, bir - biriniń qoldarynan ustap, sheńber quryp turady, bir - birimen sálemdesedi. Muǵalim:- Sálemetsizder me, balalar! Bir - birimizdiń qolymyzdy ustaǵanda neni sezemiz? - Jylylyqty sezemiz.
- Bir birińe kúlimdep qarańdarshy, júzderińnen neni baıqap tursyńdar?
- Jaqsy kóńil kúıdi qýanyshty kórip turmyz. Qazir bárimiz birge myna óleń shýmaǵyn aıtyp shyǵaıyq:
Kel, balalar, kúleıik,
Kóńildenip júreıik.
Baldyrǵanbyz demeıik,
Ómir syryn bileıik.
- Jaraısyńdar balalar. Bárińniń kóńil kúıleriń jaqsy ekenin sezip turmyn. «Jaqsy sóz janǵa qýat beredi»degen osy
2. Toptastyrý. Endeshe myna qıyqshalardy alyp oqyp, jınaqtaı qoıyńdar. Neni baıqadyńdar (Maqal - mátelder arqyly)
3. Beınejazba qaraý. (Týǵan jer týraly)
4. Assosasıa. Týǵan jer sózine assosıasıa jasaý
5. ÚÚB túrtip alý ádisi. Qasym Amanjolov týraly ne bilesińder?
Olardyń bilimin tolyqtyrý úshin beınejazba qaraıdy.
Q. Amanjolov 1911j Qaraǵandy oblysy, Qarqaraly aýdanynda dúnıege kelgen. 1955 j. 17 qańtarda Almatyda qaıtys boldy. Qasym jastaıynan jetim qalyp, Semeıdegi balalar úıinde tárbıelengen. Sonda bastaýysh bilim alǵan. Semeıdegi mal dárigerlik tehnıkýmyn bitirgen. Keıin Oral pedagogıkalyq ınstıtýtynda bilim aldy. Uly Otan soǵysyna qatysyp, jaýdan elin qorǵaǵan jaýynger.
6. Mátinmen jumys. Qasym Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi
a) Oqýshylarǵa óleńdi jeke mánerlep oqytý
á) Juptyq oqytý (Suraq - jaýap)
v) Ár shýmaqty ár topqa mánerlep oqyta otyryp, ondaǵy negizgi oıdy tabý.
1. Keń dalany qansha sharlasa da sharshamaıtyny
2. Týǵan jer altyn besigiń, Osyndaı týǵan jerdiń qadirin bilmesem, keshire gór!- dep
keshirim ótinýi.
3. Maqtanysh sezimi
4. Týǵan jerdiń baılyǵy, jomarttyǵy.
g) Óleńniń shýmaqtaryn ózderimen birlese otyryp mazmunyn ashý
1. «Týǵan jer» óleńiniń taqyryby - súıikti Otanymyz jaıly.
2. Ideıasy - týǵan jerge degen súıispenshilik.
3. Basty keıipkeri - aqyn jáne jer.
4. - Q. Amanjolovtyń «Týǵan jer» óleńi qandaı óleńge jatady?
- Lırıkalyq óleńge jatady.
Lırıka degenimiz aqynnyń sezimin, kóńil - kúıin, qýanyshy men súıinishin, arman - ańsaryn, ómirge degen kózqarasyn ishki tolǵanysyn, dúnıetanymyn syr qyp shertetin óleń ekenin esine salý.
Qasym Amanjolovtyń sazger ekenin esterine sala otyryp «Týǵan jer» óleńin ánimen tyńdatý.
Toptastyrýdaǵy jumysty tolyqtyrý.
4. Toppen jumys.
1 - top. Týǵan jer týraly maqal - mátelder aıtý.
2 - top. Óleńdegi teńeý sózderdi tabý.
Teńeý degenimiz ne? Teńeý degenimiz zatty nemese qubylysty ekinshi zat nemese qubylyspen salystyrý arqyly sıpattaý tásili.
Uqsaısyń jas balaǵa - teńeý
Ózińdeı baıtaq edim, keń edim - teńeý
3 - top. Týǵan jer týraly sýret salý.
4 - top. 5 joldy óleń qurastyrý
Ár top prezentasıa qorǵaıdy.
Ómirmen baılanys
1. Al, balalar senderdiń týǵan jerleriń qalaı atalady?
2. Senderdiń týǵan jerge degen sezimderiń qandaı?
3. Aýyldaryńda ózderiń maqtan etetindeı jerler bar ma?
4. Saǵan týǵan jeriń nesimen ystyq?
5. Oı tolǵaý. «Týǵan jer - topyraǵy» atty esse jazý. (Avtor oryndyǵy)
6. Túıindi ıdeıa: Óleńniń negizgi túıini, bul óleń arqyly ár adam óziniń týǵan jerge degen súıispenshiligin bildirip, týǵan jerdiń ystyq, qymbat ekenin bilip, ony aıalap, qadirine jetýge tyrysady.
1) Qasym Amanjolov - ǵajap aqyn. Ol jazǵan óleńderdi súıip, qasterlep oqyńyzdar!
(Muqtar Áýezov)
2) Otanyn súıse, osy Qasym aǵadaı súısin! Ne degen patrıot! Bir basyna azamattyq, patrıottyq, aqyndyq, kompozıtorlyq, dombyrashylyq ónerdiń syıyp turǵanyna tań qalasyn.
(Qasym Qaısenov )
7. Baǵalaý. Ár toptyń, ár balanyń qansha úles qosqanyn sanaý arqyly toppen jeke oqýshyny baǵalaý.
Keri baılanys. (Aǵash sýretine sıkerler arqyly óz tilekteri men usynystaryn japsyrady)
8. Úıge tapsyrma berý.
1. Óleńdi jattap, ánin úırenip kelý.
2. «Týǵan aýylym» taqyrybyna áńgime jazyp kelý nemese óleń qurastyrý.