- 05 naý. 2024 03:33
- 214
Qasym han (1511 - 1518)
Qasym han (1511 - 1518)
Konspekt
Jánibek pen Kereıden keıin Qazaq handyǵyna Kereıdiń uly Buryndyq keldi. Onyń el basqarǵan ýaqyty 1473/1474 - 1511 jyldar. 1511 - 1518 jyldar aralyǵynda el basqarǵan Jánibektiń uly Qasym hannyń tusynda Qazaq handyǵy órledi. M. H. Dýlatı Qasymnyń búkil Deshti Qypshaq dalasyna bılik júrgizgenin, onyń halqynyń sany 1 mln - nan astam bolǵandyǵyn aıtady. Sonymen birge Joshydan keıin bul jurtta odan uly han bolǵan emes deıdi. M. H. Dýlatı Qasym hannyń ásker sany 300 myń dep kórsetedi.
“Qasym hannyń qasqa joly” quqyqtyq zańyna enetin erejeler – múlik zańy, qylmys zańy, áskerı zań, elshilik joralary, jurtshylyq zańy. Ol qazaqtardyń negizgi etnıkalyq aýdandaryn Qazaq handyǵyna biriktirip, bir ortalyqtan basqarý júıesin jetildirdi.
16 ǵasyrdyń basynda Qazaq handyǵynyń shekarasy Soltústikte jáne Shyǵys Soltústikte Ulytaý óńiri men Balqash kólinen asyp, Qarqaraly taýyna deıin jetti. Ońtústikte Syrdarıa alabyn qamtyp, Túrkistan aımaǵy men Syrdarıa boıyndaǵy qalalardy qosyp aldy. Shyǵys Ońtústikte Jetisý jeriniń basym bóligi, Shý, Talas, Qaratal, İle ózenderiniń alaby qarady. Batys Soltústikte Jaıyq ózeniniń alabyn qamtydy. Qasym han tusynda handyqtyń saıası - ákimshilik, saýda - ekonomıkalyq ortalyǵy bastapqy kezde Syǵanaq boldy. Qasym han alǵashynda Túrkistan qalasynda, al ómiriniń sońǵy kezinde Saraıshyqta bılik júrgizgen. Qasym handyǵy Orta Azıa handyqtarymen, Edil boıyndaǵy eldermen, Batys Sibir handyǵymen, Reseımen saýda jáne dıplomatıalyq baılanystar jasady.
16 ǵasyr Qazaq handyǵynyń dáýirleý kezeńi boldy. Jer kólemi ulǵaıdy, halyq sany artty, halyqaralyq bedeli ósti, handyqtaǵy tartystar azaıdy. Óz aldyna táýelsiz, derbes memleket esebinde Orta Azıa men Shyǵys Eýropaǵa belgili boldy. Qasym han Muhammed Haıdar Dýlatıdyń deregi boıynsha, 1518 jyly qaıtys bolǵan. Al orys derekterinde 1521 jyly qysta Saraıshyq qalasynda qaza tapty dep aıtylady.
Konspekt suraqtar
1. Qazaq handyǵynyń dáýirleý kezeńi:
2. Muhammed Haıdar Dýlatıdyń deregi boıynsha, Qasym han qaıtys boldy:
3. Qasym hannyń shabýyly sátsiz boldy:
4. 16 ǵasyrdyń basynda Qasym hannyń syrtqy saıasatyndaǵy basty baǵyt:
5. Qasym hannyń Jetisýdaǵy bıliginiń nyǵaıa túsýiniń sebebi:
6. Qazaq handyǵynyń saýda jáne dıplomatıalyq baılanysta bolǵan elderi:
7. Qasym han ómiriniń sońǵy kezinde bılik júrgizdi:
8. 16 ǵasyrdyń basynda Qasym handyǵy Batys - Soltústikte sozyldy:
9. Qasym han ulys basshylyǵyna saılady:
10. “Qasym hannyń qasqa joly” quqyqtyq zańyndaǵy alaman mindeti, erdiń quny qaralatyn ereje:
11. “Jánibek hannyń uldarynyń arasynda asa belgili bolǵany Qasym han edi” – dep jazǵan ortaǵasyrlyq ǵulama ǵalym:
12. M. H. Dýlatı deregindegi Qasym kezindegi halyq sany:
13. “Qazaq sultandary men handarynyń bir de bireýi bul halyqty dál Qasym han sıaqty baǵyndyra almaǵan” dep jazǵan:
14. 1473/1474 - 1511 jyldary Qazaq handyǵyn basqardy:
15. Moǵolstan bıleýshisi Saıd hannyń Shyǵys Túrkistanǵa kóship ketýi Qasym hannyń Jetisýdaǵy bıliginiń...... sebep boldy:
16. Muhammed Haıdar Dýlatı óz derekterinde Qasym handy qaı jyly qaıtys bolǵan dep kórsetken:
Taqyryptyń testi
Konspekt
Jánibek pen Kereıden keıin Qazaq handyǵyna Kereıdiń uly Buryndyq keldi. Onyń el basqarǵan ýaqyty 1473/1474 - 1511 jyldar. 1511 - 1518 jyldar aralyǵynda el basqarǵan Jánibektiń uly Qasym hannyń tusynda Qazaq handyǵy órledi. M. H. Dýlatı Qasymnyń búkil Deshti Qypshaq dalasyna bılik júrgizgenin, onyń halqynyń sany 1 mln - nan astam bolǵandyǵyn aıtady. Sonymen birge Joshydan keıin bul jurtta odan uly han bolǵan emes deıdi. M. H. Dýlatı Qasym hannyń ásker sany 300 myń dep kórsetedi.
“Qasym hannyń qasqa joly” quqyqtyq zańyna enetin erejeler – múlik zańy, qylmys zańy, áskerı zań, elshilik joralary, jurtshylyq zańy. Ol qazaqtardyń negizgi etnıkalyq aýdandaryn Qazaq handyǵyna biriktirip, bir ortalyqtan basqarý júıesin jetildirdi.
16 ǵasyrdyń basynda Qazaq handyǵynyń shekarasy Soltústikte jáne Shyǵys Soltústikte Ulytaý óńiri men Balqash kólinen asyp, Qarqaraly taýyna deıin jetti. Ońtústikte Syrdarıa alabyn qamtyp, Túrkistan aımaǵy men Syrdarıa boıyndaǵy qalalardy qosyp aldy. Shyǵys Ońtústikte Jetisý jeriniń basym bóligi, Shý, Talas, Qaratal, İle ózenderiniń alaby qarady. Batys Soltústikte Jaıyq ózeniniń alabyn qamtydy. Qasym han tusynda handyqtyń saıası - ákimshilik, saýda - ekonomıkalyq ortalyǵy bastapqy kezde Syǵanaq boldy. Qasym han alǵashynda Túrkistan qalasynda, al ómiriniń sońǵy kezinde Saraıshyqta bılik júrgizgen. Qasym handyǵy Orta Azıa handyqtarymen, Edil boıyndaǵy eldermen, Batys Sibir handyǵymen, Reseımen saýda jáne dıplomatıalyq baılanystar jasady.
16 ǵasyr Qazaq handyǵynyń dáýirleý kezeńi boldy. Jer kólemi ulǵaıdy, halyq sany artty, halyqaralyq bedeli ósti, handyqtaǵy tartystar azaıdy. Óz aldyna táýelsiz, derbes memleket esebinde Orta Azıa men Shyǵys Eýropaǵa belgili boldy. Qasym han Muhammed Haıdar Dýlatıdyń deregi boıynsha, 1518 jyly qaıtys bolǵan. Al orys derekterinde 1521 jyly qysta Saraıshyq qalasynda qaza tapty dep aıtylady.
Konspekt suraqtar
1. Qazaq handyǵynyń dáýirleý kezeńi:
2. Muhammed Haıdar Dýlatıdyń deregi boıynsha, Qasym han qaıtys boldy:
3. Qasym hannyń shabýyly sátsiz boldy:
4. 16 ǵasyrdyń basynda Qasym hannyń syrtqy saıasatyndaǵy basty baǵyt:
5. Qasym hannyń Jetisýdaǵy bıliginiń nyǵaıa túsýiniń sebebi:
6. Qazaq handyǵynyń saýda jáne dıplomatıalyq baılanysta bolǵan elderi:
7. Qasym han ómiriniń sońǵy kezinde bılik júrgizdi:
8. 16 ǵasyrdyń basynda Qasym handyǵy Batys - Soltústikte sozyldy:
9. Qasym han ulys basshylyǵyna saılady:
10. “Qasym hannyń qasqa joly” quqyqtyq zańyndaǵy alaman mindeti, erdiń quny qaralatyn ereje:
11. “Jánibek hannyń uldarynyń arasynda asa belgili bolǵany Qasym han edi” – dep jazǵan ortaǵasyrlyq ǵulama ǵalym:
12. M. H. Dýlatı deregindegi Qasym kezindegi halyq sany:
13. “Qazaq sultandary men handarynyń bir de bireýi bul halyqty dál Qasym han sıaqty baǵyndyra almaǵan” dep jazǵan:
14. 1473/1474 - 1511 jyldary Qazaq handyǵyn basqardy:
15. Moǵolstan bıleýshisi Saıd hannyń Shyǵys Túrkistanǵa kóship ketýi Qasym hannyń Jetisýdaǵy bıliginiń...... sebep boldy:
16. Muhammed Haıdar Dýlatı óz derekterinde Qasym handy qaı jyly qaıtys bolǵan dep kórsetken:
Taqyryptyń testi
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.