Haqnazar han (1538 - 1580)
Haqnazar han (1538 - 1580)
Konspekt
Qasym han qaıtys bolǵan soń, Qazaq handyǵynda bolǵan saıası daǵdarys uzaq jylǵa sozyldy. Saıası jaǵynan ydyraı bastaǵan handyqty biriktirip, aımaqtyq jaǵynan ulǵaıtýǵa, halyqaralyq jaǵdaıyn nyǵaıtýǵa Qasym hannyń balasy Haqnazar han (1538 - 1580) zor úles qosty. Han óziniń syrtqy saıasatynda Moǵol handyǵymen, Noǵaı Ordasymen, Orys memleketimen, ózbektermen beıbit qarym - qatynas jasaýdy basty mindeti sanady. Haqnazar han batystaǵy Noǵaı Ordasymen, ońtústiginde Orta Azıamen, soltústiginde Sibir handyǵymen, irgeles jatqan Shaıbanı áýletimen senimge negizdelgen qarym - qatynas ornatty.
Jetisýǵa oırattardyń tonaýshylyq joryqtarynyń jıileýi Jetisý qazaqtarynyń jaǵdaıyn aýyrlatty. Moǵoldarmen soǵystaǵy sátsizdik pen oırattardyń shapqynshylyǵy saldarynan Haqnazar han Jetisýdyń birshama jerinen aıryldy. Haqnazar han Buhar hany II Abdallahpen “Dos bolyp, ózara kómektesý” jóninde “ant berisken shart” jasasty. Soǵys qımyldary toqtap, beıbitshilik ornady, saýda qatynasy ulǵaıdy. 1579 jyly II Abdallah pen Tashkent mańyn bıleýshi Baba sultan arasynda bılik úshin talas bastaldy. Haqnazar jasyryn túrde ekeýin de qoldady. Abdallah han oǵan Túrkistan aımaǵyndaǵy qalalardy syıǵa berdi. Baba sultan da Haqnazarǵa Túrkistan, Saýran qalalaryn tartý etti. 1580 jyly qazaq sultandarynyń Abdallah handy jaqtamaq bolǵan áreketterin sezip qalǵan Baba sultan, jansyzdary arqyly Haqnazardy sultandarymen birge óltiredi. Haqnazar han syrtqy jaǵdaılardy el múddesine paıdalana bildi. Qazaq halqyn biriktirip, memlekettigin nyǵaıtýǵa aıryqsha eńbek sińirdi.
Konspekt suraqtar
1. 1569 - 1573 jyldary Qazaq handyǵynda bolyp qaıtty:
2. II Abdallah pen Baba sultan arasynda bılik úshin talas bastaldy:
3. Haqnazar han “Dos bolyp, ózara kómektesý” jóninde shart jasasty:
4. 16 ǵasyrdyń ortasynda Don dalasyna qaraı yǵysty:
5. Qazaq handyǵyna kelip qosylǵan Noǵaı Ordasynyń taıpalary:
6. Jetisý qazaqtarynyń jaǵdaıyn aýyrlatqan jaǵdaı:
7. Moǵolstanǵa qarsy qurylǵan áskerı odaq:
8. Haqnazar hannyń syrtqy saıasattaǵy basty mindeti:
9. Haqnazar han batysynda qarym - qatynas ornatqan el:
10. Caıası jaǵynan ydyraı bastaǵan Qazaq handyǵyn biriktirýge úles qosqan bıleýshi:
Taqyryptyń testi
Konspekt
Qasym han qaıtys bolǵan soń, Qazaq handyǵynda bolǵan saıası daǵdarys uzaq jylǵa sozyldy. Saıası jaǵynan ydyraı bastaǵan handyqty biriktirip, aımaqtyq jaǵynan ulǵaıtýǵa, halyqaralyq jaǵdaıyn nyǵaıtýǵa Qasym hannyń balasy Haqnazar han (1538 - 1580) zor úles qosty. Han óziniń syrtqy saıasatynda Moǵol handyǵymen, Noǵaı Ordasymen, Orys memleketimen, ózbektermen beıbit qarym - qatynas jasaýdy basty mindeti sanady. Haqnazar han batystaǵy Noǵaı Ordasymen, ońtústiginde Orta Azıamen, soltústiginde Sibir handyǵymen, irgeles jatqan Shaıbanı áýletimen senimge negizdelgen qarym - qatynas ornatty.
Jetisýǵa oırattardyń tonaýshylyq joryqtarynyń jıileýi Jetisý qazaqtarynyń jaǵdaıyn aýyrlatty. Moǵoldarmen soǵystaǵy sátsizdik pen oırattardyń shapqynshylyǵy saldarynan Haqnazar han Jetisýdyń birshama jerinen aıryldy. Haqnazar han Buhar hany II Abdallahpen “Dos bolyp, ózara kómektesý” jóninde “ant berisken shart” jasasty. Soǵys qımyldary toqtap, beıbitshilik ornady, saýda qatynasy ulǵaıdy. 1579 jyly II Abdallah pen Tashkent mańyn bıleýshi Baba sultan arasynda bılik úshin talas bastaldy. Haqnazar jasyryn túrde ekeýin de qoldady. Abdallah han oǵan Túrkistan aımaǵyndaǵy qalalardy syıǵa berdi. Baba sultan da Haqnazarǵa Túrkistan, Saýran qalalaryn tartý etti. 1580 jyly qazaq sultandarynyń Abdallah handy jaqtamaq bolǵan áreketterin sezip qalǵan Baba sultan, jansyzdary arqyly Haqnazardy sultandarymen birge óltiredi. Haqnazar han syrtqy jaǵdaılardy el múddesine paıdalana bildi. Qazaq halqyn biriktirip, memlekettigin nyǵaıtýǵa aıryqsha eńbek sińirdi.
Konspekt suraqtar
1. 1569 - 1573 jyldary Qazaq handyǵynda bolyp qaıtty:
2. II Abdallah pen Baba sultan arasynda bılik úshin talas bastaldy:
3. Haqnazar han “Dos bolyp, ózara kómektesý” jóninde shart jasasty:
4. 16 ǵasyrdyń ortasynda Don dalasyna qaraı yǵysty:
5. Qazaq handyǵyna kelip qosylǵan Noǵaı Ordasynyń taıpalary:
6. Jetisý qazaqtarynyń jaǵdaıyn aýyrlatqan jaǵdaı:
7. Moǵolstanǵa qarsy qurylǵan áskerı odaq:
8. Haqnazar hannyń syrtqy saıasattaǵy basty mindeti:
9. Haqnazar han batysynda qarym - qatynas ornatqan el:
10. Caıası jaǵynan ydyraı bastaǵan Qazaq handyǵyn biriktirýge úles qosqan bıleýshi:
Taqyryptyń testi
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Qazaq handyǵynyń ishki – cyrtqy jaǵdaıy (15 ǵasyrdyń sońǵy shıregi)
