InfoHub Logo

Qurmetti musylman baýyrlar, qymbatty otandastar! Barshańyzdy múbarak Ramazan aıynyń kelýimen shyn júrekten quttyqtaımyn! Ramazan – on eki aıdyń sultany, berekeli de keshirimi mol aı. Bul aıdyń bas­ty ereksheligi, Alla Taǵala Islamnyń bes paryzynyń biri bolǵan orazany osy aıda ustaýdy paryz etti. Ekinshiden, adamzat balasyn týra jolǵa baǵyttaıtyn, aqıqat pen jalǵandy, saýap pen kúná arasyndaǵy paryqty aıqyndap beretin qasıetti Quran osy aıda túsirildi. Sondyqtan bul aıda oqylǵan Quran aıattarynyń saýaby, atqarǵan izgi is-amaldardyń saýaby ózge aılarǵa qaraǵanda eselep artady. Qudsı hadıste Alla Taǵala bylaı deıdi: «Oraza tek Men úshin. Onyń syıyn (saýabyn) Ózim ǵana beremin. Óıtkeni pende Men úshin shaqýat qalaýy men iship-jeýden bas tartty». Úshinshiden, myń aıdan da qaıyrly Qadir túniniń osy aıda oryn alýy da – Jaratýshynyń pendesine tartýy. Ramazan aıynda oraza ustaý – musylman adamnyń moınyndaǵy bes paryzdyń biri. Qasıetti Quranda: «Eı, ıman keltirgender! Senderden burynǵylarǵa paryz etilgendeı taqýalyqqa jetýleriń úshin oraza ustaý senderge de paryz etildi» («Baqara» súresi, 183-aıat), – dep buıyrylǵan. Árıne, burynǵy ótken paıǵambarlardyń úmbetteri de óz kezeginde oraza ustap ótken. Hadıs-sharıfte: «Islam bes tirekke negizdelgen: Alladan basqa eshbir Qudaı joqtyǵyna jáne Muhammed Onyń elshisi ekenine kýálik berý, namaz oqý, zeket berý, qajylyq jáne Ramazanda oraza tutý» dep oraza ustaý Islamnyń shartynan ekendigin bildirse, myna hadıste: «Kimde-kim shyn kóńilmen ılanyp, kámil ımanmen, saýabyn Alla Taǵaladan kútip, Ramazan orazasyn ustaıtyn bolsa, onyń ótken kúnálary keshiriledi» deı kele, orazanyń ulyq ǵıbadat ekendigin súıinshileıdi.

Demek, pendelikpen istegen kemshilik-qatelikterge ókinip, táýbege kelip, saýabyn Alla Taǵaladan úmit ete oraza ustaǵan jaǵdaıda barsha jamandyqtarǵa keshirim bolary shúbásiz. Kúnásiz adam bolmaıtyndyǵyn eskersek, oraza aıy sol ótken kúnálardyń keshirilýine sebep bolmaq, baýyrlar! Oraza ustaǵan kisige beriletin saýapty tilmen aıtyp jetkizý de, sıpattaý da múmkin emes. Ramazan aıy tek orazanyń saýabyna keneletin emes, kúnálardyń da keshiriletin keshirim aıy. Jaratqan Alla oraza ustaǵandardy kóz kórmegen, qulaq estimegen jáne adamzat qıaly jetpeıtin jaqsylyǵymen marapattaıdy. Adam pendelikpen ózge qulshy­lyqty kórer kózge ataq, abyroı úshin jasaýy múmkin. Alaıda orazany kórer kózge, rıalyqpen tuta almaıdy. Orazany Allaǵa shyn sengen musylman ǵana ustaıdy. Alaıda oraza tek tańnyń atysynan kúnniń batysyna deıin nár tatpaý ǵana emes. Oraza – rýhtyń azyǵy, tánniń shıpasy. Ol densaýlyqty saýyqtyrý arqyly tándi rýhanı tazartady. Ardaqty Paıǵambarymyz salla-Llahý aleıhı ýa sallám: «Oraza ustańdar, densaýlyqtaryń jaqsy bolady», – dep tekten-tek aıtpaǵan. Oraza – musylman úshin úlken sabyr mektebi. Aýzy bekitýli jan ádep bilmes pendelerdiń ózine jasaǵan keıbir oǵash is-áreketterin kórip, turpaıy sózderin estise de: «Men orazamyn» degen biraýyz sózben nápsisine toqtaý salyp, sabyrǵa keledi. Al sabyrlylyqtyń syıy – jannat. Rama­zan aıynda qulshylyǵyn arttyrǵan musylmannyń árbir jasaǵan is-áreketterine eselep saýap jazylyp, rızyq-nesibesi artady. Kimde-kim oraza ustaǵanǵa aýyz ashtyrsa, onyń kúnálary keshirilip, oraza ustaǵannyń saýabyndaı saýap alady, odan oraza ustaýshynyń saýaby kemimeıdi. Birde sahabalar ardaqty Elshige salla-Llahý aleıhı ýa sallám kelip: «Ýa, Allanyń Elshisi! Bizdiń árbirimizdiń oraza ustaǵandy tamaqtandyrýǵa shamamyz jete bermeıdi» – degende Alla Elshisi salla-Llahý aleıhı ýa sallám: «Alla Taǵala eń bolmasa bir túıir qurma, tipti bir urttam sýmen bolsa da qamqorlyq jasaǵanǵa saýabyn beredi …» – degen. Sondyqtan kedeı-ǵaripterdi bir kún bolsa da toıyndyryp, qaraýsyz qalǵan músápirlerdiń janynan tabylsaq, Alla Taǵalanyń sheksiz raqymyna bólenerimiz haq. Osy tusta elimizdegi barsha kásipker azamattardy osyndaı ulyq Ramazan aıynda beriletin mol saýap úshin ózgege qol ushyn sozyp, qaıyrymdylyq jasaýǵa, ıgi is-shara­lardy meılinshe kóbirek atqarýǵa shaqyramyn. Jurtymyz qasıetti aıda Alla Taǵalanyń ashýy men qaharyn týdyrýǵa sebepshi araq-sharaptan, sharıǵatymyz tyıym salǵan basqa da haram is-áreketterden aýlaq bolsa degen tilegim bar. Meıramhanalar men jıyn-toılarda ishkiliktiń eshbir túri ishilmese, dúkenderde satylmasa. Sóz sońynda aıtarym, orazanyń jyldan-jylǵa on kúnge keıin shegerilýine baılanysty bıyl tamyzdyń alǵashqy kúnderinen bastalyp, ystyq aptapqa tuspa-tus kelmek. Bul óz kezeginde musylman jamaǵatynyń tózimdiligi men sabyrlylyǵyna synaq ispetti. Shildeniń aptap ystyǵynda aýyz bekitsek, Paıǵambarymyz salla-Llahý aleıhı ýa sallám súıinshilegendeı, jannattaǵy «Raııan» qaqpasynyń esigin ashýymyzǵa septigin tıgizer, ınshallah! Qurmetti áleýmet! Barshańyzǵa taýfıqty ǵumyr tileımin. Nıetterińiz qabyl, murattaryńyz asyl bolsyn! Júzderińizge nur, júrekterińizge ıman shýaǵy uıalaı bergeı! Jurtymyz tynysh, Otanymyz aman, táýelsiz elimizdiń mártebesi asqaqtap, yntymaǵymyz jarasyp, Alla Taǵalanyń qut-berekesi darı bergeı!

---