Qazaqshańyz qalaı? (saıys sabaq)
Aqmola oblysy, Astana qalasy
Syrbaı Máýlenov atyndaǵy №37 orta mekteptiń
orys synyptaryndaǵy qazaq tili men ádebıet pánderiniń muǵalimi
Shapıeva Juldyz Jumashevna
Sabaqtyń taqyryby: «Qazaqshańyz qalaı?» (saıys sabaq)
Sabaqtyń maqsattary:
ózge ult arasynda memlekettik tildiń qoldaný aıasyn keńeıtý, mártebesin kóterý;
sózdik qorlaryn, aýyzeki sóıleý tili men mádenıetin, til baılyqtaryn arttyrý, oılaý qabiletterin damytý, oı órisin keńeıtý;
qazaq tiline degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Kórneki quraldar: Naýryz merekesine arnalǵan sýretter, naqyl sózder, suraqtar kompúter arqyly kórsetiledi.
Saıystyń ótilý barysy:
I. Uıymdastyrý. Saıystyń maqsatyn habarlaý.
2. Kirispe sóz.
Muǵalim:
– Sálemetsizder me, qurmetti muǵalimder, qonaqtar, qadirli oıynǵa qatysýshylar! Búgingi bizdiń ótkizgeli otyrǵan «Qazaqshańyz qalaı?» atty saıysymyzdyń negizgi maqsaty – memlekettik tildiń qoldaný aıasyn keńeıtý, qazaq tiliniń mártebesin kóterý.
3. Saıystyń ótilý barysynyń erejesi mynadaı:
1) mindetti túrde ulttyq kıimmen shyǵý kerek;
2) tynyshtyq saqtaý;
3) birin – biri tyńdaý;
4) suraqqa tolyq jaýap berý.
4. Búgingi saıysqa 8 – synyp oqýshylary arasynan ózge ult ókilderi qatysady.
Muǵalim: Til – óte mańyzdy qural. Til bolmasa adam óz oıyn jetkize almas edi. Ótken tarıhymyz, halqymyzdyń ádet ǵuryptary, salt – dástúrleri, bizge ana tilimiz arqyly jetedi. Qazaq tili – óte baı ári kórkem tilderdiń biri. Memlekettik tildi meńgerý – QR azamatynyń paryzy.
– Olaı bolsa, saıysymyzdy bastaıyq. Oıynshylar, sizderge sát – sapar tileımin!
– Saıys bes belesten turady. Ár beles upaılarmen baǵalanady, saıys máresine jetkende qorytyndy shyǵarylyp, jeńimpazdar madaqtama qaǵazymen marapattalady.
II. Saıys.
I beles. a) Eń aldymen saıysqa qatysýshylarmen tanysyp óteıik. Jetondar úlestirý. Ózin – ózi tanystyrý.
á) Ádilqazylar alqasymen tanystyrý.
İİ beles. «Kórkem sóz» saıysy. 5 upaımen baǵalanady. Úıge berilgen tapsyrma. Ár qatysýshy ózi daıyndap kelgen óleńderin oqıdy.
Ádilqazylar alqasy qorytyndy baǵa shyǵarady.
İII beles. «Báıge». 5 upaımen baǵalanady. Jyldam, tolyq jaýap berýleri kerek. Ár oıynshynyń qolyńda 1 – 10 nómirlengen kartochka. Qaı oıynshy kartochkasyn buryn kóterse, sol jaýap beredi.
Suraqtar:
1) Qazaqstannyń óz táýelsizdigin jarıalaǵan jyl (1991 j.)
2) Til týraly zań qashan shyqty? (1989 j.)
3) Dıalog degen ne? (eki kisiniń sóılesýi)
5) Qazaq tiline tán neshe dybys bar? (9)
6) Úsh bı (Tóle bı, Qazbek bı, Áıteke bı)
7) Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań – arqalan.
Sen de bir kirpish dúnıege,
Ketigin tap ta, bar qalań.
Óleń shýmaqtarynyń avtory kim? (Abaı)
8) M. Áýezovtyń ataqty roman – epopeıasy («Abaı joly»)
9) 100 jasaǵan aqyn (Jambyl)
10) «Naýryz» sózi qaı tilden shyqqan? (parsy)
11) Qurmalas sóılemniń neshe túri bar? (3 túri bar. Salalas, sabaqtas, aralas)
12) Ulttyq mýzykalyq aspap (dombyra)
13) Respýblıkanyń rámizderi (Tý, Eltańba, Ánuran)
14) Táýelsizdik kúni (16 jeltoqsan)
15) Tuńǵysh qazaq ǵaryshkeri (T. Áýbákirov)
16) Abaıdyń shyń aty (Ibrahım)
17) Memlekettik týda belgilengen qus (búrkit, qyran)
18) Oqýshy sóziniń sınonımi (shákirt)
19) Qobyzda oınaǵan kúıshi (Qorqyt)
20) «Kel, balalar, oqylyq...» kimniń óleńi?
Ádilqazylar alqasy qorytyndy baǵa shyǵarady.
İÚ beles. «Jorǵa».
Maqal – mátelder jarysy (ýaqytqa) 10 upaı jınaıdy.
Ú beles. «Polıglot»
Naqty zattardy kórsetý arqyly jaýaptaryn úsh tilde ataý (3 upaı)
(Dápter, kitap, taraq, aına, qyz, ul, muǵalim, taqta, qaryndash, qalam)
Muǵalim:
– Sonymen, balalar, saıysymyz máresine jetti. Oıynnyń qorytyndysyn shyǵarý úshin sózdi ádilqazylar alqasyna beremiz. Ádilqazylar qorytyndy shyǵaryp, jeńgen topty marapattaý qaǵazymen madaqtaıdy.
Jankúıerlerge suraq:
1. Bala týǵanda jasaıtyn toı (shildehana)
2. «Táýelsiz Qazaqstan» sóz tirkesi qalaı aýdarylady?
3. Qazirgi ómir talabyna qoıylatyn úsh til (qazaq, orys, aǵylshyn)
4. Naýryz merekesiniń basty asy (naýryz kóje)
5. Bir jylda on eki ne bar? (aı)
6. Qystan keıin ne keledi?
– Barlyq qatysqan oqýshylarǵa alǵysymdy bildiremin. Osy saıysta sender ózderińniń alǵan bilimderińdi, ónerlerińdi kórsete bildińder. Saıys bolǵannan keıin jeńgen de bolady, jeńilgen de bolady. Keleshekte bilimderińdi odan ári shyńdap, bıikterden kórinýlerińe tilektespin!
Saý bolyńyzdar!
Syrbaı Máýlenov atyndaǵy №37 orta mekteptiń
orys synyptaryndaǵy qazaq tili men ádebıet pánderiniń muǵalimi
Shapıeva Juldyz Jumashevna
Sabaqtyń taqyryby: «Qazaqshańyz qalaı?» (saıys sabaq)
Sabaqtyń maqsattary:
ózge ult arasynda memlekettik tildiń qoldaný aıasyn keńeıtý, mártebesin kóterý;
sózdik qorlaryn, aýyzeki sóıleý tili men mádenıetin, til baılyqtaryn arttyrý, oılaý qabiletterin damytý, oı órisin keńeıtý;
qazaq tiline degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Kórneki quraldar: Naýryz merekesine arnalǵan sýretter, naqyl sózder, suraqtar kompúter arqyly kórsetiledi.
Saıystyń ótilý barysy:
I. Uıymdastyrý. Saıystyń maqsatyn habarlaý.
2. Kirispe sóz.
Muǵalim:
– Sálemetsizder me, qurmetti muǵalimder, qonaqtar, qadirli oıynǵa qatysýshylar! Búgingi bizdiń ótkizgeli otyrǵan «Qazaqshańyz qalaı?» atty saıysymyzdyń negizgi maqsaty – memlekettik tildiń qoldaný aıasyn keńeıtý, qazaq tiliniń mártebesin kóterý.
3. Saıystyń ótilý barysynyń erejesi mynadaı:
1) mindetti túrde ulttyq kıimmen shyǵý kerek;
2) tynyshtyq saqtaý;
3) birin – biri tyńdaý;
4) suraqqa tolyq jaýap berý.
4. Búgingi saıysqa 8 – synyp oqýshylary arasynan ózge ult ókilderi qatysady.
Muǵalim: Til – óte mańyzdy qural. Til bolmasa adam óz oıyn jetkize almas edi. Ótken tarıhymyz, halqymyzdyń ádet ǵuryptary, salt – dástúrleri, bizge ana tilimiz arqyly jetedi. Qazaq tili – óte baı ári kórkem tilderdiń biri. Memlekettik tildi meńgerý – QR azamatynyń paryzy.
– Olaı bolsa, saıysymyzdy bastaıyq. Oıynshylar, sizderge sát – sapar tileımin!
– Saıys bes belesten turady. Ár beles upaılarmen baǵalanady, saıys máresine jetkende qorytyndy shyǵarylyp, jeńimpazdar madaqtama qaǵazymen marapattalady.
II. Saıys.
I beles. a) Eń aldymen saıysqa qatysýshylarmen tanysyp óteıik. Jetondar úlestirý. Ózin – ózi tanystyrý.
á) Ádilqazylar alqasymen tanystyrý.
İİ beles. «Kórkem sóz» saıysy. 5 upaımen baǵalanady. Úıge berilgen tapsyrma. Ár qatysýshy ózi daıyndap kelgen óleńderin oqıdy.
Ádilqazylar alqasy qorytyndy baǵa shyǵarady.
İII beles. «Báıge». 5 upaımen baǵalanady. Jyldam, tolyq jaýap berýleri kerek. Ár oıynshynyń qolyńda 1 – 10 nómirlengen kartochka. Qaı oıynshy kartochkasyn buryn kóterse, sol jaýap beredi.
Suraqtar:
1) Qazaqstannyń óz táýelsizdigin jarıalaǵan jyl (1991 j.)
2) Til týraly zań qashan shyqty? (1989 j.)
3) Dıalog degen ne? (eki kisiniń sóılesýi)
5) Qazaq tiline tán neshe dybys bar? (9)
6) Úsh bı (Tóle bı, Qazbek bı, Áıteke bı)
7) Ásempaz bolma árnege,
Ónerpaz bolsań – arqalan.
Sen de bir kirpish dúnıege,
Ketigin tap ta, bar qalań.
Óleń shýmaqtarynyń avtory kim? (Abaı)
8) M. Áýezovtyń ataqty roman – epopeıasy («Abaı joly»)
9) 100 jasaǵan aqyn (Jambyl)
10) «Naýryz» sózi qaı tilden shyqqan? (parsy)
11) Qurmalas sóılemniń neshe túri bar? (3 túri bar. Salalas, sabaqtas, aralas)
12) Ulttyq mýzykalyq aspap (dombyra)
13) Respýblıkanyń rámizderi (Tý, Eltańba, Ánuran)
14) Táýelsizdik kúni (16 jeltoqsan)
15) Tuńǵysh qazaq ǵaryshkeri (T. Áýbákirov)
16) Abaıdyń shyń aty (Ibrahım)
17) Memlekettik týda belgilengen qus (búrkit, qyran)
18) Oqýshy sóziniń sınonımi (shákirt)
19) Qobyzda oınaǵan kúıshi (Qorqyt)
20) «Kel, balalar, oqylyq...» kimniń óleńi?
Ádilqazylar alqasy qorytyndy baǵa shyǵarady.
İÚ beles. «Jorǵa».
Maqal – mátelder jarysy (ýaqytqa) 10 upaı jınaıdy.
Ú beles. «Polıglot»
Naqty zattardy kórsetý arqyly jaýaptaryn úsh tilde ataý (3 upaı)
(Dápter, kitap, taraq, aına, qyz, ul, muǵalim, taqta, qaryndash, qalam)
Muǵalim:
– Sonymen, balalar, saıysymyz máresine jetti. Oıynnyń qorytyndysyn shyǵarý úshin sózdi ádilqazylar alqasyna beremiz. Ádilqazylar qorytyndy shyǵaryp, jeńgen topty marapattaý qaǵazymen madaqtaıdy.
Jankúıerlerge suraq:
1. Bala týǵanda jasaıtyn toı (shildehana)
2. «Táýelsiz Qazaqstan» sóz tirkesi qalaı aýdarylady?
3. Qazirgi ómir talabyna qoıylatyn úsh til (qazaq, orys, aǵylshyn)
4. Naýryz merekesiniń basty asy (naýryz kóje)
5. Bir jylda on eki ne bar? (aı)
6. Qystan keıin ne keledi?
– Barlyq qatysqan oqýshylarǵa alǵysymdy bildiremin. Osy saıysta sender ózderińniń alǵan bilimderińdi, ónerlerińdi kórsete bildińder. Saıys bolǵannan keıin jeńgen de bolady, jeńilgen de bolady. Keleshekte bilimderińdi odan ári shyńdap, bıikterden kórinýlerińe tilektespin!
Saý bolyńyzdar!