
- 28 qań. 2025 10:03
- 297
Qazaqstan men Ózbekstannyń áskerı qýaty: kim kósh basynda?
Áskerı reıtıńtegi oryndar
2025 jyly Qazaqstan 145 eldiń ishinde 57-oryndy ıelenip, áskerı qýat ındeksi boıynsha kórshi Ózbekstannan bir saty joǵary turdy. Ózbekstan bul tizimde 58-oryndy aldy. Qazaqstannyń ındeksi 1,1016, al Ózbekstannyń kórsetkishi az ǵana aıyrmashylyqpen tómen boldy.
Áskerı reıtıńti qurý kezinde qarjylyq jáne adam resýrstary, áskerı tehnıka, tabıǵı resýrstar, logıstıka sekildi birneshe kórsetkish eskerilgen.
Qarjy kórsetkishteri
Qazaqstan:
- Oborondyq búdjet: 2 mlrd AQSH dollary (72-oryn).
- Syrtqy qaryz: 91,3 mlrd AQSH dollary (93-oryn).
- Parıtetti satyp alý qabileti boıynsha: 39-oryn.
Ózbekstan:
- Oborondyq búdjet: 2,8 mlrd AQSH dollary (Qazaqstannan 36,8%-ǵa joǵary).
- Syrtqy qaryz: 19,7 mlrd AQSH dollary (Qazaqstannan 4,6 ese tómen).
Demografıa jáne adam resýrstary
Qazaqstan:
- Halyq sany: 20 mln adam (63-oryn).
- Áskerı qyzmetke jaramdy halyq úlesi: 34,2%.
- Jyl saıynǵy ásker qataryna shaqyrylatyn jastar úlesi: 1,4%.
Ózbekstan:
- Halyq sany: 36,5 mln adam (42-oryn).
- Áskerı qyzmetke jaramdy halyq úlesi: 43,7%.
- Jyl saıynǵy ásker qataryna shaqyrylatyn jastar úlesi: 2%.
Qazaqstannyń artyqshylyǵy – jalpy halyq sany az bolsa da, áskerı personal úlesi boıynsha (1,5%) Ózbekstannan (0,2%) áldeqaıda alda.
Áskerı tehnıka
Qazaqstan:
- Áýe kúshteri: 198 áýe kóligi (63 ıstrebıtel, 25 shtýrmovık, 65 tikushaq).
- Qurlyq áskerleri: 350 tank, 7,7 myń BBM (bronetransporter), 126 ózdiginen júretin artılerıa, 287 reaktıvti artılerıa.
- Áskerı flot: 23 patrúldik keme, 2 mınaǵa qarsy keme.
Ózbekstan:
- Áskerı tehnıka sany týraly naqty málimet joq, biraq qorǵanys búdjetiniń joǵary bolýy olardyń áýe jáne qurlyq tehnıkasynda edáýir artyqshylyqqa ıe ekenin bildiredi.
Investısıa jáne damý
Qazaqstanda 2024 jyly qorǵanys sektoryna salynǵan ınvestısıa kólemi tómendegen. 3,2 mlrd teńge bólingen, bul 2023 jylǵy kórsetkishten úsh esege az. Investısıalar negizinen Batys Qazaqstan, Aqtóbe, Shymkent, Pavlodar oblystaryna baǵyttaldy.
Qorytyndy
Qazaqstan men Ózbekstannyń áskerı qýaty uqsas deńgeıde. Qazaqstan tehnıka sany men áskerı personal úlesi boıynsha alda bolsa, Ózbekstan qorǵanys búdjeti men adam resýrstarynyń kóleminde kósh bastap tur. Áskerı qýattaǵy bul aıyrmashylyq elderdiń damý basymdyqtary men búdjet múmkindikterine tikeleı baılanysty.