
- 18 naý. 2025 11:24
- 17
Qazaqstandaǵy kartop daǵdarysy: jaýapkershiliksizdik pe, álde júıelik másele me?
Qazaqstanda azyq-túlik baǵasyn turaqtandyrý máselesi taǵy da ótkir tur. Kartop qory men onyń esebi arasyndaǵy sáıkessizdikter Úkimettiń qatań reaksıasyna sebep boldy. Vıse-premer Serik Jumanǵarın jergilikti atqarýshy organdardyń jumysyn synǵa alyp, oblys ákimderiniń orynbasarlaryna sógis jarıalady. Bul jaǵdaı Qazaqstannyń azyq-túlik qaýipsizdigi salasyndaǵy túıtkilderdi aıqyn kórsetti.
Resmı derek pen shynaıy jaǵdaı arasyndaǵy aıyrmashylyq
Úkimet azyq-túlik baǵasyn turaqtandyrý úshin birneshe mańyzdy shara qabyldady:
- Asyl tuqymdy maldyń eksportyn shekteý,
- Kartop eksportyna alty aılyq tyıym salý,
- Importtyq taýyq jumyrtqasyn ákelýge shekteý qoıý.
Degenmen, bul sharalardyń tıimdiligi jergilikti bıliktiń áreketine tikeleı baılanysty. 12 naýryzdaǵy málimet boıynsha, turaqtandyrý qorlarynda 41 myń tonna kartop bar dep esep berilgen. Alaıda tekseris barysynda keıbir oblystarda bul kórsetkishter shyndyqqa janaspaıtyny anyqtaldy.
Mysaly, Mańǵystaý oblysynyń ÁKK (áleýmettik-kásipkerlik korporasıasy) esep boıynsha 2,5 myń tonna kartop bar dep kórsetti. Biraq is júzinde qorda bar-joǵy 25 tonna ǵana ónim qalǵan. Osyndaı sáıkessizdikter Shyǵys Qazaqstan, Atyraý, Abaı, Jambyl, Ulytaý jáne Batys Qazaqstan oblystarynda da tirkelgen.
İshki naryqtaǵy tapshylyqty azaıtý maqsatynda Úkimet Pákistan men Qytaıdan arzan baǵadaǵy kartopty ımporttaýǵa kiristi. Búgingi tańda 4 000 tonnadan astam kartop elge jetkizilse, taǵy 700 tonnasy jolda. Bul ýaqytsha shara bolyp kóringenimen, Qazaqstannyń azyq-túlik saıasatyna qatysty suraqtar týyndaýda.
- Qazaqstan ózin-ózi azyq-túlikpen qamtamasyz ete ala ma?
- Jergilikti ákimdikterdiń esebi nege shynaıy jaǵdaımen sáıkes kelmeıdi?
- Azyq-túlik baǵasyn turaqtandyrý sharalary qanshalyqty tıimdi?
Kartop tapshylyǵy men onyń esebindegi qatelikter Qazaqstandaǵy azyq-túlik saıasatynyń álsizdigin kórsetedi. Jergilikti ákimdikterdiń jaýapsyzdyǵy men baqylaýdyń jetispeýshiligi memleket qabyldaǵan sharalardyń tıimdiligin tómendetýde.
Máseleni túbegeıli sheshý úshin:
- Aýyl sharýashylyǵy salasyn kúsheıtý,
- Óndiristik ınfraqurylymdy jaqsartý,
- Qor monıtorıńin kúsheıtý qajet.
Eger bul máseleler sheshilmese, Qazaqstan maýsymdyq azyq-túlik tapshylyǵy men baǵanyń kúrt kóterilýin jyl saıyn qaıtalap otyrýy múmkin.