Qazaqstannyń ekonomıkalyq geografıalyq jaǵdaıy
Sabaqtyń taqyryby: Qazaqstannyń ekonomıkalyq geografıalyq jaǵdaıy (prezentsıasymen)
Maqsaty: Oqýshylardy geografıalyq jaǵdaılarǵa baǵa bere bilýine úıretý.
Ekonomıkalyq geografıalyq jaǵdaımen sharýashylyqtyń baılanysyn túsindire bilý.
Ekonomıkalyq seriktesterge Qazaqstanǵa áseriniń qanshalyqty ekenin ajyrata bilý.
Damytýshylyq maqsaty: Ekonomıkalyq geografıalyq nysandarǵa qatysty negizgi jaǵdaılardy jete túsindirip oılaý qabiletin arttyrý. Kólik
joldarynyń mańyzdylyǵy men qolaıly jaǵdaıy.
Sabaq barysy: Uıymdastyrý kezeńi.
Ótken sabaqty eske túsirý.
1. Qaz. Resp. BUU – na qaı jyly qabyldandy?
2. Qa. Resp. Qaı materıkte ornalasqan?
3. Astana Aqmolaǵa qaı jyly kóshirildi?
4. Ýnıtarlyq memleket – degendi qalaı túsinesiz?
5. Delımıtasıa degenimiz ne?
Jańa sabaq: Ekonomıkalyq – geografıalyq jaǵdaı – ol kásiporyndardyń eldi mekenderdiń, aımaq – ń, eldiń syrtqy ekonomıkalyq geografıalyq nysandarǵa qatysty alǵandaǵy jaǵdaı.
EGJ – aýmaqty sharýashylyq jáne áleýmettik geografıadaǵy negizgi túsinik. Ony zertteýge keńes geograftary N. N. Baranskıı men N. M. Maıorgoız kóp úles qosty.
EGJ. Aýmaqty sharýashylyq maqsatty ıgerýge qalalar men joldar salýǵa baılanysty ózgerip otyrady. Kóp jaǵdaıda onyń ózi qoǵam arqyly jasalady.
- Bul uǵym óte kúrdeli, óıtkeni ol fızıkalyq – geografıalyq jaǵdaıdyń sıpattaryn da qamtıdy Mysaly (taýlarǵa, ózenderge, teńizderge klımattyq beldeýlerge qatysty ornalasýy.)
E. G. J. qolaıly (paıdaly) nemese qolaısyz (paıdasyz) bolýy múmkin.
E. G. J.
Ortalyqta ornalasý kóbinese qolaıly, al shetki jaǵdaı qolaısyzdaý bolyp keledi.
Baılanys joldarynan qashyqta, «túkpirde ornalasqan aýdandardyń jaǵdaıy qolaısyz bolyp tabylady. Olardy «Aıýdyń úńgiri» dep te ataıdy.
EGJ eń aldymen kóliktik jaǵdaımen, ıaǵnı sharýashylyq baılanystarynyń kólik múmkindikterimen anyqtalady. Álemdik baılanys joldary men tranzıt múmkindiginiń mańyzy zor.
- Naryqtyq jaǵdaı negizi saýda seriktes jerine qatysty jaǵdaıdy.
- Kórshilik shekaralas elderge qatysty jaǵdaıdy aıqyndaıdy.
Kórshilik jaǵdaıǵa baǵa bergende kórshilerdiń damý deńgeıin, tabıǵı resýrstarmen qamtamasyz etilýin, shyǵarylatyn ónim quramyn eske alady.
Bizdiń elimiz Eýrazıanyń ortasynda álemdik saýda joldarynan oqshaý.
Álemdik ekonomıkanyń negizi ortalyqtary – AQSH - tan, Japonıadan, azdap Eýropadan da qashyqta ornalasqan.
Temir joldar asýy ońt. Shyǵys shekarany kesip óte almaıdy. Bul Úndistan men Pákistan sıaqty iri eldermen saýda jasaýdy qıyndatady.
Ortalyq Azıadaǵy kórshilermen sharýashylyq baılanysqa olardyń damý dárejesiniń tómendigi kedergi jasaıdy.
- Negizgi qolaısyz jaǵdaı – ashyq teńizge shyǵý múmkindiginiń bolmaýy (qurlyq ishilik jaǵdaıy)
Qazaqstannyń EGJ – nyń qolaısyzdaý jaqtary osyndaı.
Degenmen onyń qolaıly tustary da bar.
1. Eýropany Shyǵys jáne Ońtústik shyǵys Azıamen qosatyn tranzıttik jaǵdaı. (Jolaýshy jáne taýar).
2. Qaaqstannyń negizgi ekonomıkalyq seriktesteri Reseı men Qytaıdyń kórshi ornalasýy. Qaz - da shyǵarylatyn ónimniń ¼ satyp alady.
Ázirge EGJ – dyń tıimsiz jaqtary basym.
Qazaqstan – tranzıttik múmkindikterdi keńeıte otyryp qolaıly EGJ jasaıdy.
Q. R. táýelsizdik alǵan jyldar ishinde dúnıejúzilik memleketter qoǵamdastyǵynyń tolyq quqyly múshesine aınalady.
Eldi tıimdi basqarý júıesin quryp, shekara máselelerin sheshe aldy. Óziniń EGJ - yn jaqsartýǵa kiristi.
Sabaqty qorytyndylaý:
1. EGJ qolaısyz jaqtary – shetki jaǵdaı, baılanys joldarynan qashyqta ornalasýy (túkpirde) sharýashylyq baılanystarynyń kóliktik múmkindigi. Álemdik saýda joldarynan oqshaý ornalasýy.
Qolaısyz jaǵdaıdyń eń negizgisi – qurlyq ishilik jaǵdaıy (ashyq teńizge shyǵý múmkindiginiń bolmaýy.
2. Qolaıly jaqtary: tranzıttik jaǵdaı, Reseı men Qytaıdyń kórshi ornalasýy, Kaspıı teńizine shyǵý joly.
Úıge tapsyrma:
Keskin kartaǵa Respýblıkamyzdyń Sol. Ońt. Bat. Shyǵ. Ort. Oblystarynyń aýmaqtaryn túsirip belgileý.
Nurtas Ońdasynov atyndaǵy
Túrkistan aımaqtyq “Daryn” mektep – ınternatynyń
geografıa páni muǵalimi Serjanov Farhad
Prezentasıasyn júkteý
Maqsaty: Oqýshylardy geografıalyq jaǵdaılarǵa baǵa bere bilýine úıretý.
Ekonomıkalyq geografıalyq jaǵdaımen sharýashylyqtyń baılanysyn túsindire bilý.
Ekonomıkalyq seriktesterge Qazaqstanǵa áseriniń qanshalyqty ekenin ajyrata bilý.
Damytýshylyq maqsaty: Ekonomıkalyq geografıalyq nysandarǵa qatysty negizgi jaǵdaılardy jete túsindirip oılaý qabiletin arttyrý. Kólik
joldarynyń mańyzdylyǵy men qolaıly jaǵdaıy.
Sabaq barysy: Uıymdastyrý kezeńi.
Ótken sabaqty eske túsirý.
1. Qaz. Resp. BUU – na qaı jyly qabyldandy?
2. Qa. Resp. Qaı materıkte ornalasqan?
3. Astana Aqmolaǵa qaı jyly kóshirildi?
4. Ýnıtarlyq memleket – degendi qalaı túsinesiz?
5. Delımıtasıa degenimiz ne?
Jańa sabaq: Ekonomıkalyq – geografıalyq jaǵdaı – ol kásiporyndardyń eldi mekenderdiń, aımaq – ń, eldiń syrtqy ekonomıkalyq geografıalyq nysandarǵa qatysty alǵandaǵy jaǵdaı.
EGJ – aýmaqty sharýashylyq jáne áleýmettik geografıadaǵy negizgi túsinik. Ony zertteýge keńes geograftary N. N. Baranskıı men N. M. Maıorgoız kóp úles qosty.
EGJ. Aýmaqty sharýashylyq maqsatty ıgerýge qalalar men joldar salýǵa baılanysty ózgerip otyrady. Kóp jaǵdaıda onyń ózi qoǵam arqyly jasalady.
- Bul uǵym óte kúrdeli, óıtkeni ol fızıkalyq – geografıalyq jaǵdaıdyń sıpattaryn da qamtıdy Mysaly (taýlarǵa, ózenderge, teńizderge klımattyq beldeýlerge qatysty ornalasýy.)
E. G. J. qolaıly (paıdaly) nemese qolaısyz (paıdasyz) bolýy múmkin.
E. G. J.
Ortalyqta ornalasý kóbinese qolaıly, al shetki jaǵdaı qolaısyzdaý bolyp keledi.
Baılanys joldarynan qashyqta, «túkpirde ornalasqan aýdandardyń jaǵdaıy qolaısyz bolyp tabylady. Olardy «Aıýdyń úńgiri» dep te ataıdy.
EGJ eń aldymen kóliktik jaǵdaımen, ıaǵnı sharýashylyq baılanystarynyń kólik múmkindikterimen anyqtalady. Álemdik baılanys joldary men tranzıt múmkindiginiń mańyzy zor.
- Naryqtyq jaǵdaı negizi saýda seriktes jerine qatysty jaǵdaıdy.
- Kórshilik shekaralas elderge qatysty jaǵdaıdy aıqyndaıdy.
Kórshilik jaǵdaıǵa baǵa bergende kórshilerdiń damý deńgeıin, tabıǵı resýrstarmen qamtamasyz etilýin, shyǵarylatyn ónim quramyn eske alady.
Bizdiń elimiz Eýrazıanyń ortasynda álemdik saýda joldarynan oqshaý.
Álemdik ekonomıkanyń negizi ortalyqtary – AQSH - tan, Japonıadan, azdap Eýropadan da qashyqta ornalasqan.
Temir joldar asýy ońt. Shyǵys shekarany kesip óte almaıdy. Bul Úndistan men Pákistan sıaqty iri eldermen saýda jasaýdy qıyndatady.
Ortalyq Azıadaǵy kórshilermen sharýashylyq baılanysqa olardyń damý dárejesiniń tómendigi kedergi jasaıdy.
- Negizgi qolaısyz jaǵdaı – ashyq teńizge shyǵý múmkindiginiń bolmaýy (qurlyq ishilik jaǵdaıy)
Qazaqstannyń EGJ – nyń qolaısyzdaý jaqtary osyndaı.
Degenmen onyń qolaıly tustary da bar.
1. Eýropany Shyǵys jáne Ońtústik shyǵys Azıamen qosatyn tranzıttik jaǵdaı. (Jolaýshy jáne taýar).
2. Qaaqstannyń negizgi ekonomıkalyq seriktesteri Reseı men Qytaıdyń kórshi ornalasýy. Qaz - da shyǵarylatyn ónimniń ¼ satyp alady.
Ázirge EGJ – dyń tıimsiz jaqtary basym.
Qazaqstan – tranzıttik múmkindikterdi keńeıte otyryp qolaıly EGJ jasaıdy.
Q. R. táýelsizdik alǵan jyldar ishinde dúnıejúzilik memleketter qoǵamdastyǵynyń tolyq quqyly múshesine aınalady.
Eldi tıimdi basqarý júıesin quryp, shekara máselelerin sheshe aldy. Óziniń EGJ - yn jaqsartýǵa kiristi.
Sabaqty qorytyndylaý:
1. EGJ qolaısyz jaqtary – shetki jaǵdaı, baılanys joldarynan qashyqta ornalasýy (túkpirde) sharýashylyq baılanystarynyń kóliktik múmkindigi. Álemdik saýda joldarynan oqshaý ornalasýy.
Qolaısyz jaǵdaıdyń eń negizgisi – qurlyq ishilik jaǵdaıy (ashyq teńizge shyǵý múmkindiginiń bolmaýy.
2. Qolaıly jaqtary: tranzıttik jaǵdaı, Reseı men Qytaıdyń kórshi ornalasýy, Kaspıı teńizine shyǵý joly.
Úıge tapsyrma:
Keskin kartaǵa Respýblıkamyzdyń Sol. Ońt. Bat. Shyǵ. Ort. Oblystarynyń aýmaqtaryn túsirip belgileý.
Nurtas Ońdasynov atyndaǵy
Túrkistan aımaqtyq “Daryn” mektep – ınternatynyń
geografıa páni muǵalimi Serjanov Farhad
Prezentasıasyn júkteý
You Might Also Like
-
«Kúnshýaq» jazǵy demalys lageriniń jumys jospary
-
Mektep bitirýshi túlekterge arnalǵan saltanatty jıynnyń senarıi
