Qazaqtyń ulttyq kıimi - qamzol
Atyraý oblysy, Jylyoı aýdany,
Qulsary qalasy, № 20 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
tehnologıa páni muǵalimi Aıtalıeva Venera Ómirhanqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Qazaqtyń ulttyq kıimi - qamzol
Sabaqtyń maqsaty: - Oqýshylarǵa qamzol jáne onyń túrleri jaıly maǵlumat berý, qamzoldyń shyǵý tarıhymen, qamzolǵa qajet mata túrlerimen tanystyrý.
- Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn, qolóner sheberligin, qyzyǵýshylyqtaryn, estetıkalyq talǵamyn damytý.
- Oqýshylardyń ulttyq sanasyn qalyptastyra otyryp, shydamdylyqqa, jınaqylyqqa, jaýapkershilikke, ásemdikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: syzba nusqa, ulttyq kıim úlgileri, qamzoldy ólshep, tigýge
Arnalǵan plakat, búktemeler -«oıý - órnekter», qamzol.
Pánaralyq baılanys: syzý, matematıka (ólshemder men formýla esebi)
beıneleý óneri (jobalar, oıý órnekter), tarıh( kıimder tarıhy
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Úı tapsyrmasyn qaıtalaý
İİ. "Syr sandyq" suraqtaryna jaýap berý.
a) Qandaı kıim túrlerin bilesińder?
á) Iyqty buıymdar degenimiz ne?
b) Iyqty buıymdarǵa qajetti negizgi ólshem?
v) Ulttyq buıymdardy ata?
Qaýipsizdik erejelerin eske túsirý. Dáptermen jumys
Jańa sabaq
Qamzol (kamzol)— áıelder ult kıiminiń bir túri, ony kóılek syrtynan kıedi.
Ol barqyt, púlish, maqpal sıaqty asyl, sapaly kezdemelerden tigiledi.
Qamzol - jeńsiz, jeńil kıim. Bir tústi edáýir qalyń matadan, maqpaldan, barqyttan, jibekten, keıde gúldi maqpaldan, atlastan ( jas ereksheligine qaraı) tigiledi. Qyz kelinshekterge arnalǵan qamzoldyń eki óńirine keste tigilip, oıý órnek salynady, túıme ornyna áshekeıli metal nemese kúmis qapsyrmalar taǵylady. Qamzoldyń jún tartylyp, ań terisinen qos astarlanyp tigiletin túrleri bolady. Qamzoldyń ádette etegi keń bolyp keledi. Qamzol 18 - 19 ǵasyrlarda qazaq halqy arasynda keń taraǵan ulttyq kıim.
Qamzol syzbasyna qoıylatyn negizgi talap:
- denege qonymdy bolý;
- sándi, ulttyq naqyshtarmen erekshelenedi;
Qamzol:
- jeńsiz jáne jeńdi (uzyn, qysqa);
- qıma bel jáne tik pishinde bolady.
Kıimdi úlgileý barysynda adamnyń dene bitimine nazar aýdarý shart. Árkimniń músinine ár qalaı bolǵandyqtan denege kemshilikti jasyryp, adamnyń syrt kelbetin ádemi etip kórsetýge tyrysý kerek. Mundaı jumystar jasaý oqýshyny talǵampazdyqqa úıretedi, oı órisin jetildiredi, estetıkalyq talǵamǵa saı kıine bilýge tárbıeleıdi.
Qamzolǵa qajet mata túrleri
Barqyt - bet jaǵy tyǵyz túkti, jumsaq maqpal mata. Jińishke jolaqtarynyń arasy taqyrlanyp kelgen túrin shıbarqyt dep ataıdy. Túgi qalyń bolyp, jolaǵy jýan kelse jýan shıli barqyt dep atalady. Maqpal — jumsaq, túkti barqyttyń bir túri. Maqpaldyń úsh túri bar: qara maqpal — qara barqyt; qoı maqpal — túkti púlish; qyrmyzy maqpal — qyzyl kúreń barqyt. Qazaq halqy maqpal dep kóbine bir tegis, túgi tyqyr ári túsi qara barqytty ataǵan. Maqpaldan beshpet, qamzol, kázekeı, taqıa, qasaba, bórik, t. b. ulttyq kıim túrleri men kúndelikti turmysta qoldanylatyn buıymdar (tuskıizder, tósek japqysh, t. b.) tigiledi. Qamzoldyń túıme ornyna qapsyrmany paıdalanady. Qamzolǵa astarlyq úshin atlas matasyn qoldanady.
IV. Qorytyndylaý
Sabaǵymyzdy qorytyndylaı kele, men sizderge búgingi ótken sabaq boıynsha suraqtar qoıamyn.
1) Qamzol neshinshi ǵasyrda keń tarady?
2) Bet jaǵy tyǵyz túkti jumsaq maqta matany atańyz?
3) Qamzolda túıme ornyna qoldanatyn zatty atańyz?
4) Qamzoldy qandaı matalardan tigedi?
5) Qazaq halqynyń ulttyq kıimin atańyz?
V. Bekitý suraqtary beriledi
VI. Úıge tapsyrma: sózjumbaq, referat daıyndap kelý.
VII. Baǵalaý.
Qulsary qalasy, № 20 jalpy orta bilim beretin mekteptiń
tehnologıa páni muǵalimi Aıtalıeva Venera Ómirhanqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Qazaqtyń ulttyq kıimi - qamzol
Sabaqtyń maqsaty: - Oqýshylarǵa qamzol jáne onyń túrleri jaıly maǵlumat berý, qamzoldyń shyǵý tarıhymen, qamzolǵa qajet mata túrlerimen tanystyrý.
- Oqýshylardyń shyǵarmashylyǵyn, qolóner sheberligin, qyzyǵýshylyqtaryn, estetıkalyq talǵamyn damytý.
- Oqýshylardyń ulttyq sanasyn qalyptastyra otyryp, shydamdylyqqa, jınaqylyqqa, jaýapkershilikke, ásemdikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: syzba nusqa, ulttyq kıim úlgileri, qamzoldy ólshep, tigýge
Arnalǵan plakat, búktemeler -«oıý - órnekter», qamzol.
Pánaralyq baılanys: syzý, matematıka (ólshemder men formýla esebi)
beıneleý óneri (jobalar, oıý órnekter), tarıh( kıimder tarıhy
Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi.
II. Úı tapsyrmasyn qaıtalaý
İİ. "Syr sandyq" suraqtaryna jaýap berý.
a) Qandaı kıim túrlerin bilesińder?
á) Iyqty buıymdar degenimiz ne?
b) Iyqty buıymdarǵa qajetti negizgi ólshem?
v) Ulttyq buıymdardy ata?
Qaýipsizdik erejelerin eske túsirý. Dáptermen jumys
Jańa sabaq
Qamzol (kamzol)— áıelder ult kıiminiń bir túri, ony kóılek syrtynan kıedi.
Ol barqyt, púlish, maqpal sıaqty asyl, sapaly kezdemelerden tigiledi.
Qamzol - jeńsiz, jeńil kıim. Bir tústi edáýir qalyń matadan, maqpaldan, barqyttan, jibekten, keıde gúldi maqpaldan, atlastan ( jas ereksheligine qaraı) tigiledi. Qyz kelinshekterge arnalǵan qamzoldyń eki óńirine keste tigilip, oıý órnek salynady, túıme ornyna áshekeıli metal nemese kúmis qapsyrmalar taǵylady. Qamzoldyń jún tartylyp, ań terisinen qos astarlanyp tigiletin túrleri bolady. Qamzoldyń ádette etegi keń bolyp keledi. Qamzol 18 - 19 ǵasyrlarda qazaq halqy arasynda keń taraǵan ulttyq kıim.
Qamzol syzbasyna qoıylatyn negizgi talap:
- denege qonymdy bolý;
- sándi, ulttyq naqyshtarmen erekshelenedi;
Qamzol:
- jeńsiz jáne jeńdi (uzyn, qysqa);
- qıma bel jáne tik pishinde bolady.
Kıimdi úlgileý barysynda adamnyń dene bitimine nazar aýdarý shart. Árkimniń músinine ár qalaı bolǵandyqtan denege kemshilikti jasyryp, adamnyń syrt kelbetin ádemi etip kórsetýge tyrysý kerek. Mundaı jumystar jasaý oqýshyny talǵampazdyqqa úıretedi, oı órisin jetildiredi, estetıkalyq talǵamǵa saı kıine bilýge tárbıeleıdi.
Qamzolǵa qajet mata túrleri
Barqyt - bet jaǵy tyǵyz túkti, jumsaq maqpal mata. Jińishke jolaqtarynyń arasy taqyrlanyp kelgen túrin shıbarqyt dep ataıdy. Túgi qalyń bolyp, jolaǵy jýan kelse jýan shıli barqyt dep atalady. Maqpal — jumsaq, túkti barqyttyń bir túri. Maqpaldyń úsh túri bar: qara maqpal — qara barqyt; qoı maqpal — túkti púlish; qyrmyzy maqpal — qyzyl kúreń barqyt. Qazaq halqy maqpal dep kóbine bir tegis, túgi tyqyr ári túsi qara barqytty ataǵan. Maqpaldan beshpet, qamzol, kázekeı, taqıa, qasaba, bórik, t. b. ulttyq kıim túrleri men kúndelikti turmysta qoldanylatyn buıymdar (tuskıizder, tósek japqysh, t. b.) tigiledi. Qamzoldyń túıme ornyna qapsyrmany paıdalanady. Qamzolǵa astarlyq úshin atlas matasyn qoldanady.
IV. Qorytyndylaý
Sabaǵymyzdy qorytyndylaı kele, men sizderge búgingi ótken sabaq boıynsha suraqtar qoıamyn.
1) Qamzol neshinshi ǵasyrda keń tarady?
2) Bet jaǵy tyǵyz túkti jumsaq maqta matany atańyz?
3) Qamzolda túıme ornyna qoldanatyn zatty atańyz?
4) Qamzoldy qandaı matalardan tigedi?
5) Qazaq halqynyń ulttyq kıimin atańyz?
V. Bekitý suraqtary beriledi
VI. Úıge tapsyrma: sózjumbaq, referat daıyndap kelý.
VII. Baǵalaý.
You Might Also Like
