- 06 mam. 2021 00:00
- 305
Qazirgi stýdenttiń psıhologıalyq portretin qurý
«Stýdent» termıni latyn sózinen shyqqan, orysshaǵa aýdarǵanda ijdaǵatty jumys jasaıtyn, ártúrli is-árekettermen shuǵyldanatyn, ıaǵnı bilim alýǵa yntalanǵan adam.
Stýdent belgili jastaǵy adam jáne jeke tulǵa retinde sıpattalýy múmkin: psıhologıalyq jaǵy – psıhologıalyq úderister, jaǵdaılar jáne qasıetterdiń birligin kórsetedi. Psıhologıalyq jaǵynan, eń bastysy, psıhıkalyq úderisterdiń júzege asýyna, psıhıkalyq jaǵdaıattardyń paıda bolýyna, psıhıkalyq qurylymdardyń kórinisine táýeldi bolatyn – psıhıkalyq qasıetter (baǵyttylyq, temperament, minez-qulyq, qabiletter). Degenmen, naqty stýdentti zertteý kezinde, ár ındıvıdtiń erekshelikterin, olardyń psıhıkalyq úderisterin jáne jaǵdaıattaryn eskerý kerek.
Bul jaqtaryn zertteý stýdentterdiń qasıetteri men múmkindikterin, onyń jasyna baılanysty jáne tulǵalyq erekshelikterin kórsetedi. Sonymen, eger stýdentke belgil jastaǵy adam dep qarasaq, oǵan qarapaıym, qurama jáne sóz sıgnaldary, absolútti jáne ártúrli sezim analızatorlar optımýmy, kúrdeli psıhomotorlyq qurylymdardyń jáne basqa daǵdylardyń ıirimdiligi tán bolady. Basqa jastaǵy adamdarǵa qaraǵanda, jasóspirimdik shaǵynda olarda úlken jyldamdyqtaǵy operatıvtik eske saqtaý, jáne zeıinniń tez basqaǵa aýysýy, verbaldy-logıkalyq esepterdi shyǵarýy jáne t.b. múmkindikteri basym bolady.
Sonymen, stýdenttik jas barlyq aldyndaǵy psıhologıalyq, damý úderisterine negizdelgen eń joǵary, «shyń» jetistiterge jetýimen sıpattalady.
Eger stýdent jeke tulǵa retinde zerttelse, onda 18-20 jas – adamgershilik jáne estetıkalyq sezimderiniń eń kórnekti damyǵan, minez-qulyqtyń qalyptasý men turaqtaný kezeńi, jáne, eń mańyzdysy, eresek adamnyń áleýmettik roliniń tolyq keshenin ıgerý: azamattyq, kásibı-eńbektik jáne t.b. Bul kezeń «ekonomıkalyq belsendiliktiń» bastalýymen baılanysty, demograftar ony adamnyń jeke óndiristik is-áreketke kirisý, eńbek bıografıasynyń bastalý jáne óziniń menshikti ot basyn qurý kezeńi dep túsinedi. Bir jaǵynan, motıvasıanyń, barlyq qundylyq baǵdar júıesiniń ózgerýi, kelesi jaǵynan – mamandandyrylýyna baılanysty arnaıy qabiletterdiń qarqyndy qalyptasýy, bul jasty minez-qulyq pen ıntellektiniń turaqtanýynyń ortalyq kezeńi sıpatynda bólip kórsetedi. Ol sport rekordtarynyń, kórkem shyǵarmashylyqtyń, tehnıkalyq jáne ǵylymı jetistikterdiń ýaqyty. Stýdenttik jas - ıntellektýaldyq jáne fızıkalyq kúshtiń damýynyń kóptegen optımýmdaryna jetetin kezeń bolyp sıpattalady. Biraq, keıbir kezde osy múmkindikter men olardyń naqty júzege asýynyń arasynda «qaıshylyqtar» qatar júredi.