- 19 jel. 2021 00:00
- 384
Qylqan japyraqtardyń butaqta uzaq saqtalýynyń syry nede?
Qaraǵaı, shyrsha, samyrsyn, arshalardyń japyraqtary butaǵynda túspeı 3 jyldan 10 jylǵa dóıin saqtalady. Solaı desek te, japyraqtary múldem túspeıdi — deý durys emes. Sebebi jyl saıyn birdi-ekili japyraqtary túsip, onyń ornyn jas japyraqtary almastyryp turady. Terek, qaıyń jáne t.b aǵashtar japyraqtaryn jylda túgel túsiretindikten syıdıyp butaqtary ǵana qalady. Qylqan japyraqtar túgel túspeı kezektesip túsetindikten máńgi jasyl bolyp turady. Buǵan qaraǵaıly shyrshaly ormandardy aralaǵanda ár aǵashtyń túbinde úıilip jatqan qýraǵan ıne tárizdi japyraqtardyń bolýy dálel.
Qylqan japyraqtylardyń ishinde japyraqtaryn jylda túsiretin túrleri de kezdesedi. Oǵan balqaraǵaı (lıstvennısa) jatady.
Ashyq tuqymdylardyń japyraqtary «qylqan» jáne «qabyrshaq» dál atalady. Kóldeneńinen qaraǵanda japyraǵynyń uzyndyǵy áldeqaıda uzyn ıne tárizdi jińishke bolsa, ony qylqan japyraq deıdi. Qylqan japyraq jasyl tústi, órkenge bir-birden, 2-den, odan da kóp bolyl toptanyp ornalasady. Qylqan japyraqtan basqa qońyr tústi qabyrshaqty japyraqtary da bolady. Qabyrshaq japyraqtary uzarǵan órkeninde ornalasady. Ol qorǵanyshtyq qyzmet atqarady. Qylqan japyraqtaryńda fotosıntez reaksıasynyń nátıjesinde organıkalyq zat túziledi. Qaraǵaı, shyrsha, samyrsyn, arsha jáne t.b. ósimdikter qysy-jazy jasyl tústi bolǵandyqtan «máńgi jasyl» ósimdikterge jatady.
Oqýǵa keńes beremiz:
Arsha