InfoHub Logo

Qyzym ıbaly, ulym namysty bolsyn deseń…
«Ult tárbıeleı otyryp, jer ıesin tárbıeleımiz,
qyz tárbıeleı otyryp, ultty tárbıeleımiz».
Platon.
Urpaq tárbıesine ústirt qaramaǵan babalarymyzdyń jaqsy dástúri búginde memlekettik turǵyda jalǵasyn taýyp otyr. Dúnıege kelgen árbir náreste balabaqshadaǵy búldirshin, mektep qabyrǵasyndaǵy oqýshy men jastar taǵdyry - oqýmen densaýlyǵy, qyzmet etýi, tárbıesi úkimetimizdiń qadaǵalaýynda. Jasalǵan bul jaǵdaı jastar tarapynan kórgendi tárbıe, temirdeı tártip bop qaıtýy tıis.
Bala tárbıesindegi basty oryn - otbasy. Halqymyzdyń «Uıada ne kóseń, ushqanda sony iledi», «Sheshe kórgen ton pisher, áke kórgen oq janar» deýi osynyń dáleli. Balany ómirge ákelgen ata - ana ony tárbıeleýge, adamı sanasyn qalyptastyrýǵa mindetti. Perzentine úlgi bolý úshin ata - ana ózderin ár ýaqytta úı – ishin, kıim kıisin, tutynatyn buıymdaryn taza ustap, ornymen sóılep, ustamdy bolýy tıis. Balany áldebir balań qylyqtaryna bola urysyp - soǵyp, jekimeı máseleniń astaryna sabyrmen úńilgen jón. Sabaqqa qulqyn joǵaltqan balany zorlyqpen oqytqannan góri, sebebin izdeseńiz - utasyz. Balańyzdyń boıynan baıqaǵan jylt etken jaqsylyǵyn maqtasańyz, sizdiń baısaldy sózińiz, qoldaýyńyz, meıirimińiz oǵan kúsh, senim, qýat beredi. Sabaǵyna kóńil bólip, uıqyǵa ketkenshe zer aýdaryp otyryńyz. Balańyzben tyǵyz baılanysyńyz onyń sanasyna yqpaldy áreket etýdiń biri bolmaq. Mekteppen, balańyzdyń synybymen qarym - qatynasta bolǵanyńyz durys.
Qyz bala tárbıesi qashannan anaǵa qatysty «Aıaǵyn kórip asyn ish, sheshesin kórip qyzyn al» degen maqal naqtylaı túsedi. Qyzynyń minezin, úı - ishilik sharýamen aınalysýyn jáne iskerlikke talaptanýyn anasy udaıy baqylaýǵa alyp, jeteleýi tıis.
Kelesi mańyzdy jaýapkershilik - ustazda. Ustaz balalardy qabiletine qaraı alalamaı, tártipti oqýshyny maqtaý arqyly ózgeleriniń sodan úlgi alýǵa qushtarlyǵyn oıatý kerek.
Mektep partasynda otyrǵan balanyń jan - jaqty tárbıe alýyna eń birinshi yqpal etetin ustaz bolsa, onyń súıeýshisi – ata – ana. Sondyqtan ata - ana óz balasynyń bilim alýyna barynsha jaǵdaı jasaýy tıis, oqý úlgerimine kúndelikti nazar aýdaryp, qadaǵalap otyrýy kerek. Ókinishke oraı, keıbir ata – ata analar buǵan jetkilikti mán bermeıdi. Bala tárbıesi - óte kúrdeli úrdis jáne eshqandaı úzilis, demalys degendi bilmeıdi.
Dúnıeniń eń bir tamasha týyndysy – jaqsy tárbıe alyp shyqqan adam bolyp tabylady.
Búgingi urpaq – erteńniń qojasy. Olardyń moınynda elimizdiń erteńgi urpaǵyn tárbıeleý tur. Al olardyń ózderiniń ata - dástúrge adal, erik – jigeri myqty, namysty, sanaly bolyp er jetýi - aǵa býynnyń qolynda.
Endeshe, ata - analar qolymyzdaǵy asylymyzdy jaqsylap tárbıeleıik jáne biz olarǵa úlgi bolar beıne ekenimizdi umytpaıyq.