- 06 sáý. 2020 00:00
- 221
Qustar nege adasty
Eki shirkeı túngi ormandy aralap kórmekshi boldy. Bul sátte ań-qus bitkenniń bári qalyń uıqyda edi. Qos shirkeı toqyldaqtyń uıasyn, órmekshiniń órmegin tamashalap kele jatty. Kenet:
— Ekeýiń bul jerde ne tyndyryp júrsińder? — degen daýystan selk ete tústi. Alǵashynda zyta jónelmekshi bolǵan shirkeıler aldarynda turǵan úlpildek qaýyrsyndy japalaqty kórgende júrekteri ornyna túskendeı boldy. Japalaqtyń kózi ottaı janyp tur eken.
— Biz serýendep júr edik!, — shirkeıler názik qanattaryn damylsyz qaǵyp álsiz ǵana jaýap berdi. Olardyń qorqynyshtary áli de basyla qoımaǵan edi. Jyrtqysh qusqa tap kelseń, júrek ornynda tas bolsa da dirildeıdi ǵoı.
— Bara berińder! Japalaq osylarǵa tıisip ne abyroı tabamyn degendeı beıqam otyra berdi. Shirkeıler japalaqtan mundaı meıirimdi kútpegen edi.
Uıalaryna oralǵan olar japalaqty maqtap birazǵa deıin daýryǵysty.
— Sondaı meıirimdi, — dedi birinshisi.
— Óte keremet, sózińdi yqylaspen tyńdaıdy eken, — dedi ekinshisi.
— Kóregendigin aıtsańshy, kip-kishkentaı bizdi qalyń japyraqtardyń arasynan baıqap qoıdy ǵoı, — dedi birinshisi.
Osylaısha olar bar bilgenderin, kórgenderin talasa-tarmasa ózge qustarǵa aıtyp berdi. Shirkeılerdiń sózine toqyldaq senińkiremeı, ertesine túnde ózi ormandy aralaýǵa shyqty.
Toqyldaq ta kóp qınalmaı Japalaqqa tez kezikti.
— Tyrnaqtaryń qandaı soıaýdaı, — dedi japalaq toqyldaqqa qarap, — tumsyǵyń da ótkir sekildi. Japalaqtyń maqtaýy toqyldaqtyń janyna jaǵyp ketti.
— Qandaı baıqampaz! Osyndaı qustar patsha bolýy kerek qoı. Al biz qaharly qyrandy nesine áspetteımiz.
Qustar patshalyǵy áp-sátte abyr-sabyr bolyp ketti. Kóbi shirkeıler men toqyldaqtyń aıtqandaryn oń kórdi. — Shyndyǵynda, ózi meıirimdi bolsa, ózi kóregen bolsa bizge odan artyq patshanyń keregi ne desti olar. Sóıtip olar qus patshasyn saılaýǵa qyzý kirisip ketti.
Japalaqty qus patshasy etip saılaıtyn quryltaı tal túske belgilendi. Qyryq túrli aǵashtan qyryq túrli qus senimdi ókil retinde quryltaıǵa keldi. Orman ishi gýildep tur. Aınala qyzyldy-jasyldy qanattardyń kúnge shaǵylysýynan nurǵa bólengen. Áne, kóp kúttirgen japalaq ta asyqpaı, eki jaǵyna teńselip, mań-mań basyp keledi. Kórgender: «teginde tektilik bar emes pe, naǵyz patshaǵa laıyq qasıet» dep daýryqty.
Japalaq kenetten ormannyń eń qalyń tusyna qaraı buryldy. Qus ataýly sońynan shubyra ilesti. Qara qarǵa onyń júrer jolyn aǵash butalarynan tazartyp álek bolýda. Kenet úki: «Oıbaı, traktor keledi!» dep janushyra aıqaı saldy. Shyndyǵynda bularǵa qarsy alyp traktor kele jatqan. Onyń qýatty gúrilin japalaq estimedi. Muny syrtynan baqylap turǵan qustar:
— Bizdiń patsha tas jutqan!
— Batyr dese, batyr! Traktorǵa qaraı qaımyqpaı júrgenin qarasańshy! — desip daýryqty.
Japalaq mań-mań basyp baryp traktorǵa soǵyldy. Ony qolpashtap, dem berip kele jatqan ózge de qustar sonyń kebin kıdi. Tiri qalǵan qustar jan-jaqqa beıbereket ushyp, orman ústin azan-qazan qyldy. Sóıtse olardyń birde bireýi japalyqtyń kúndiz estimeıtinin de, kórmeıtinin de bilmeıtin bolyp shyqty. Oqıǵany shyń basynda otyryp estigen qyran qalǵan qustardy jıyp: «Ózińdi tanymaı jatyp ózgeni tanydym deý — asyǵystyq, alda osyndaı jaǵdaılardan abaı bolyńdar!» dep eskertý jasady.