Sabaqqa qoıylatyn dıdaktıkalyq talaptar
Sabaqqa qoıylatyn dıdaktıkalyq talaptar
Dıdaktıkalyq talaptar: sabaqtyń uqypty, aıqyn, durys uıymdastyrylýy, oqýshylar aldyndaǵy taqyryptyń durys tańdap alynýy, bilimdik jáne tárbıelik maqsattarmen qatar sabaqtyń naqty tapsyrmalaryn utymdy júrgizip paıdalanýyna áser etedi. Bul talaptar sabaq jospary men taqyryptyq jospardyń jaqsy jasalýyna baılanysty. Sabaq josparynda sabaqtyń taqyryby, mazmunynyń qysqasha jospary, bilimdik jáne tárbıelik maqsaty men tapsyrmalar, qural - jabdyqtar, kórnekilikter, sabaqtyń quramynyń kezeńdik túrleri, oqytý ádisteri men dıdaktıkalyq ádis - tásilderdiń túrleri jazylady.
Sabaq josparyn jasaǵan ýaqytta muǵalim sol ótiletin taqyrybynyń mazmunyna saı oqytý ádisin durys tańdaı bilýi tıis. Muǵalimder oqytý ádisteriniń jiktelýine túrli jol taba bilýi kerek. Ǵylymı ádebıette jikteýdiń 20 - dan astam túri bar. Solardyń ishinde eń keń taraǵan túri: Ogorodnıkov, Babanskıı, Lemberg syndy ǵalymdar usynǵan oqytý ádisteriniń júıeleri. Olar oqytý ádisterin úsh topqa bólgen:
1. Aýyzsha (áńgime, keńes, dáris, kitappen jumys)
2. Kórnekilik (sýretpen sıpattaý, kartamen jumys)
3. Zerthanalyq, tájirıbelik jumystar.
Bul júıe bilim alýdyń negizgi túpnusqasyna negizdelgen. Eger balalardyń estý qabileti arqyly aqparattyń 20%, kórý qabileti arqyly 40 - 60% qabyldaı alatynyn eskersek, bul ádisterdiń tıimdi ekenine daý joq.
Sabaqta muǵalimniń sheberligi oqytý ádistemesin jaqsy meńgerýmen qatar pedagogıkalyq ǵylymdaǵy jańa ádis - tásilder men shyǵarmashylyq jumystardy utymdy paıdalanýynan da kórinedi.
Oqý - tárbıe jumysyndaǵy nátıjeliliktiń basty belgileri muǵalimniń jeke basynyń bilimdiligi, sheberligi, ómir tanymy, óz pánine shákirtterin ılandyryp qyzyqtyra bilýinde. Eń birinshi, muǵalim óz pánin súıetin, tereń bilimdi, shyǵarmashylyqpen jumys isteıtin, izdengish, ádisker, sheber bolýy kerek. Onyń ústine óz pánin taldaı alatyn teorıalyq bilimi mol, saýatty bolýy shart.
Ekinshiden, shákirttermen qarym - qatynasynyń joǵary mádenıettiligi talap etiledi. Muǵalim shákirtimen terezesi teń adamdaı sóılesip, olardy óz oılaryn qysylmaı - qymsynbaı aıtýǵa, pikirin erkin, ashyq aıtýǵa tárbıelep otyrýy kerek. Oqýshy muǵalim qoıǵan talapty zorlyqpen emes, sanalylyqpen oryndasyn. Sonda ǵana oqý da, tárbıe de arnasyna túsedi.
Tehnologıalyq talaptar: Muǵalim ózi sabaq beretin synybyndaǵy oqýshylardyń oılaý qabiletin, este saqtaýyn, aıtyp jetkizýin, sabaqqa ynta, kóńil qoıýyn, erik - jigerin, t. b. psıhologıalyq jaǵdaıy sabaq úrdisine erekshe áserin tıgizedi.
Muǵalimniń kóńil - kúıi, jınaqtylyǵy, júris - turysy oqýshylarǵa berilip, oqý eńbeginiń durys nemese burys bolýyna tikeleı áser etedi. Sondyqtan muǵalim óz boıyndaǵy ár túrli psıhıkalyq, emosıalyq kóńil - kúılerine erik bermeı ózin tejep ustaýy qajet. Oqýshylardyń jeke basyn tanyp, zertteý arqyly sabaq ústinde olardy madaqtap, qoldap, kómek berip jáne sol sıaqty sabaqqa únemi qatysyp otyrýyn eskerýi muǵalimniń nazarynan tys qalmaýy qajet.
Gıgıenalyq talaptar: Synyp bólmesindegi gıgıenalyq talaptardyń saqtalýy, qalypty temperatýra men jaryqtyń mol bolyp túsýi - balalar densaýlyǵynyń kepili. Muǵalim oqýshylarǵa shekten tys fızıkalyq nemese mıǵa, júıkege salmaq salatyndaı aýyr tapsyrmalardy bermeýi kerek. Aqyl - oıdyń tejelýi men zoryǵýy sabaqtyń bir sarynda bolýyna ákep soqtyrady. Aqparatty qabyldaýdy ómirlik tájirıbemen ushtastyrmaý durys emes. Eń bastysy, deneniń ár túrli sezim músheleri birdeı jumys isteýin qatań eskerý qajet. Mundaı úzilis oqýshynyń demalyp, ár túrli organdarynyń qalypqa kelýine áser etedi.
Dıdaktıkalyq talaptar: sabaqtyń uqypty, aıqyn, durys uıymdastyrylýy, oqýshylar aldyndaǵy taqyryptyń durys tańdap alynýy, bilimdik jáne tárbıelik maqsattarmen qatar sabaqtyń naqty tapsyrmalaryn utymdy júrgizip paıdalanýyna áser etedi. Bul talaptar sabaq jospary men taqyryptyq jospardyń jaqsy jasalýyna baılanysty. Sabaq josparynda sabaqtyń taqyryby, mazmunynyń qysqasha jospary, bilimdik jáne tárbıelik maqsaty men tapsyrmalar, qural - jabdyqtar, kórnekilikter, sabaqtyń quramynyń kezeńdik túrleri, oqytý ádisteri men dıdaktıkalyq ádis - tásilderdiń túrleri jazylady.
Sabaq josparyn jasaǵan ýaqytta muǵalim sol ótiletin taqyrybynyń mazmunyna saı oqytý ádisin durys tańdaı bilýi tıis. Muǵalimder oqytý ádisteriniń jiktelýine túrli jol taba bilýi kerek. Ǵylymı ádebıette jikteýdiń 20 - dan astam túri bar. Solardyń ishinde eń keń taraǵan túri: Ogorodnıkov, Babanskıı, Lemberg syndy ǵalymdar usynǵan oqytý ádisteriniń júıeleri. Olar oqytý ádisterin úsh topqa bólgen:
1. Aýyzsha (áńgime, keńes, dáris, kitappen jumys)
2. Kórnekilik (sýretpen sıpattaý, kartamen jumys)
3. Zerthanalyq, tájirıbelik jumystar.
Bul júıe bilim alýdyń negizgi túpnusqasyna negizdelgen. Eger balalardyń estý qabileti arqyly aqparattyń 20%, kórý qabileti arqyly 40 - 60% qabyldaı alatynyn eskersek, bul ádisterdiń tıimdi ekenine daý joq.
Sabaqta muǵalimniń sheberligi oqytý ádistemesin jaqsy meńgerýmen qatar pedagogıkalyq ǵylymdaǵy jańa ádis - tásilder men shyǵarmashylyq jumystardy utymdy paıdalanýynan da kórinedi.
Oqý - tárbıe jumysyndaǵy nátıjeliliktiń basty belgileri muǵalimniń jeke basynyń bilimdiligi, sheberligi, ómir tanymy, óz pánine shákirtterin ılandyryp qyzyqtyra bilýinde. Eń birinshi, muǵalim óz pánin súıetin, tereń bilimdi, shyǵarmashylyqpen jumys isteıtin, izdengish, ádisker, sheber bolýy kerek. Onyń ústine óz pánin taldaı alatyn teorıalyq bilimi mol, saýatty bolýy shart.
Ekinshiden, shákirttermen qarym - qatynasynyń joǵary mádenıettiligi talap etiledi. Muǵalim shákirtimen terezesi teń adamdaı sóılesip, olardy óz oılaryn qysylmaı - qymsynbaı aıtýǵa, pikirin erkin, ashyq aıtýǵa tárbıelep otyrýy kerek. Oqýshy muǵalim qoıǵan talapty zorlyqpen emes, sanalylyqpen oryndasyn. Sonda ǵana oqý da, tárbıe de arnasyna túsedi.
Tehnologıalyq talaptar: Muǵalim ózi sabaq beretin synybyndaǵy oqýshylardyń oılaý qabiletin, este saqtaýyn, aıtyp jetkizýin, sabaqqa ynta, kóńil qoıýyn, erik - jigerin, t. b. psıhologıalyq jaǵdaıy sabaq úrdisine erekshe áserin tıgizedi.
Muǵalimniń kóńil - kúıi, jınaqtylyǵy, júris - turysy oqýshylarǵa berilip, oqý eńbeginiń durys nemese burys bolýyna tikeleı áser etedi. Sondyqtan muǵalim óz boıyndaǵy ár túrli psıhıkalyq, emosıalyq kóńil - kúılerine erik bermeı ózin tejep ustaýy qajet. Oqýshylardyń jeke basyn tanyp, zertteý arqyly sabaq ústinde olardy madaqtap, qoldap, kómek berip jáne sol sıaqty sabaqqa únemi qatysyp otyrýyn eskerýi muǵalimniń nazarynan tys qalmaýy qajet.
Gıgıenalyq talaptar: Synyp bólmesindegi gıgıenalyq talaptardyń saqtalýy, qalypty temperatýra men jaryqtyń mol bolyp túsýi - balalar densaýlyǵynyń kepili. Muǵalim oqýshylarǵa shekten tys fızıkalyq nemese mıǵa, júıkege salmaq salatyndaı aýyr tapsyrmalardy bermeýi kerek. Aqyl - oıdyń tejelýi men zoryǵýy sabaqtyń bir sarynda bolýyna ákep soqtyrady. Aqparatty qabyldaýdy ómirlik tájirıbemen ushtastyrmaý durys emes. Eń bastysy, deneniń ár túrli sezim músheleri birdeı jumys isteýin qatań eskerý qajet. Mundaı úzilis oqýshynyń demalyp, ár túrli organdarynyń qalypqa kelýine áser etedi.
You Might Also Like
-
Zertteý jumysynyń ózektiligi:
