InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Sábıt Dónentaev. «Boztorǵaı», «Oı» óleńderi.
Sabaqtyń maqsaty: a) Sábıt Dónentaev týraly málimet alý, óleńniń mazmunyn uǵyndyrý;
á) óleńmen jazylǵan shyǵarmalardy mánerlep oqý, taldaý, oı - pikirlerin aıta bilýge, jumystaryna baǵa berýge tárbıeleý.
b) oı - órisin keńeıtý, aýyzsha sóıleý mádenıetin damytý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Sábıt Dónentaev portreti, shyǵarmalary, slaıd baǵalaý paraǵy.
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, toptastyrý, taldaý, sýretteý, RAFT, Blým júıesi.
Sabaqtyń túri: jańa sabaq.
Pánaralyq baılanys. tarıh, bıologıa, óner.
Sabaq barysy:
İ Uıymdastyrý. Oqýshylardy túgeldep, sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
İİ Úı tapsyrmasyn suraý.
1 - top. S. Dónentaevtyń ómiri men shyǵarmashylyǵy.
2 - top. «Zaman kimdiki» óleńi
3 - top. Oı tolǵaý
İİİ Jańa sabaq.

İ «Qyzyǵýshylyqty oıatý» kezeńi.
1. «Toptastyrý» strategıasy. S. Dónentaev qaı jyldary ómir súrdi? Ol týraly qandaı derekter bilesińder? Qaı jerde týyp ósken? Urpaqtary bar ma? Atqarǵan qyzmetteri?
Sábıt - aqyn, ustaz, jazýshy, aýdarmashy, qaıratker, sýretker, mysalshy, satırık.

İİ Maǵynany taný.
Sábıt Dónentaevtyń «Boztorǵaı» óleńindegi maǵlumattar qamtyla túsindirildi. Sábıt Dónentaev óleńderiniń mazmunyn qalaı túsindi, sol boıynsha jumys júrgiziledi.
2. Boztorǵaılar – torǵaılar otrádyna jatatyn saıraǵysh qustar tuqymdasy. Jer sharynda keń taraǵan. Qazaqstanda 13 túri bar. Boztorǵaılar shól, shóleıt jáne qıyrshyqtasty jazyq dalada, taý jaıylymynda, eldi meken mańynda, keıde orman alańynda kezdesedi. Dene turqy 12 – 23 sm. Qanattary uzyn, aıaqtary qysqa. Artqy barmaǵynda uzyn tyrnaǵy bar. Ádette, túsi bozǵylt, kóbinese mekendegen jeriniń túsine qaraı ózgerip otyrady. Onyń qanatynyń uzyndyǵy 8, 5 – 14 sm, salmaǵy 30 – 48 g. Boztorǵaılar – jyl qusy. Boztorǵaılar ósimdik dánimen jáne jándiktermen qorektenedi. Aramshópterdiń de dánin jep, aýyl sharýashylyǵyna paıda keltiredi.

Jeruıyq izdegende: "Bul eldi jaý almaıtyn, malǵa jut kelmeıtin, shóbi shúıgin, sýy mol qonys. Onda jurttyń bári teń, bári de shat - shadyman tirshilik keshedi, el alasy, rý talasy joq. Malǵa jaı, elge yrys osyndaı meken baryn ǵaıyptan boljap bilgen, Asanqaıǵy endi sol jerdi izdep tabý úshin jelmaıaǵa minip, tóńirektiń tórt buryshyn kezedi.
Qoı ústine boztorǵaı jumyrtqalaıtyn typ - tynysh mamyrajaı el ekensiń", - depti.

«Túsiný» strategıasy. 1 - top – «Boztorǵaı» 2 - top – «Oı».
Ár toptyń oqýshylary Sábıt óleńderin oqyp, mazmunyn bir - birine túsindiredi. Sábıt óleńderiniń ózektiligi nede? Halyqqa adal qyzmet etý, ár nárseni oımen júıelep isteý, taptyq kózqarastyń bolmaýy, adamdardyń bir - birine zorlyq kórsetpeýi, álimjettik jasamaý.

3. «Taldaý» strategıasy (óleńdi qurylysyna qaraı taldaý).«Boztorǵaı»
óleńi 3 býnaq, 11 - 12 býyndy, a, a, b, a qara óleń uıqasy, beıneli sózder: búrkit - qus patshasy, lashyn han, turymtaı tóre, bódene aǵa, shaqqanyn, ishki muńyn, shaqpaǵanyn, jatqanyn jany tynysh, jatpaǵanyn.
4. «Sýretteý». (Óleńderin boljaý, dálel, qorytyndylaý)
5. Shyǵarmashylyq jumys RAFT
6. Blým júıesi

İİİ «Oı tolǵaý» kezeńi
Bilim – Óleń keıipkerlerin atańyz
Keıipkerler ne istedi?
Túsiný – Nege óleń osylaı ataldy?
Qoldaný – Boztorǵaıdyń muńyn nege baǵalamady?
Analız – Óleńniń túıini qaı jerde?
Sıntez – Boztorǵaıdy basqa qustarmen salystyryńyz.
Baǵalaý – Boztorǵaı áreketterin baǵalańyz. Qosymsha derekter aıtý.

IV Qorytyndy. Adam - ómirge qonaq. Maqsat - búgingi aıtylǵan jaman qasıetterden aýlaq bolyp, qaıyrymdy, adal ómir súrý.
V Úıge tapsyrma. Sábıt Dónentaevtyń 1. «Oı»óleńin jattaý, 2. «Sábıt – el birligin jyrlaǵan aqyn» taqyrybyna shaǵyn shyǵarma jazý. 3. Eki óleńdi salystyrý. «Baǵalaý paraǵy» arqyly oqýshylardyń baǵa qorytyndysy shyǵarylady.