Sáýirbek Baqbergenov “Qurmanǵazy”
Sáýirbek Baqbergenov “Qurmanǵazy” (prezentasıasymen)
Sabaqtyń maqsaty:
Oqýshylarǵa Sáýirbek Baqbergenovtyń «Qurmanǵazy» atty áńgimesi boıynsha qazaqtyń uly kúıshi - kompozıtory Qurmanǵazy Saǵyrbaıulynyń ómirimen tanystyrý, oqyp, ózdiginen izdenip jumys isteýge, shyǵarmashylyqqa baýlý
Uıymdastyrý jumysy:
Oqýshylardy topqa bólý.
Trenıń “ Men baqyttymyn”
Úı tapsyrmasyn tekserý: “Jıb – Jısa kúresi” boıynsha túsingenderi suralady.
Ystyq oryndyq ádisi
Baǵalaý betshesi:
1. Úı tapsyrmasyn oryndaýy
2. Sózjumbaq sheshý
3. Oılan, juptas, talqyla
4. “Kir jaıatyn jip” oıyny
Sabaqtyń taqyryby: S. Baqbergenov. “Qurmanǵazy”
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Oı qozǵaý
Uly kúıshi - sazger, asqan dúldúl dombyrashy, aty ańyzǵa aınalǵan asa iri tulǵa – Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly 1823 jyly Bókeı Ordasy Jıdeli degen jerde on eki ata Baıulynyń Qyzylqurt Saǵyrbaıdyń jupyny úıinde dúnıege keldi. Anasynyń esimi – Alqa. Saǵyrbaı – baıdyń malyn baqqan kedeı bolypty da, onyń ákesi Ótepbergenniń aty erjúrektigimen shyqqan eken. «Adaı», «Túrmeden qashqan» «Balbyraýyndy» «Saryarqa» «Aqbaı», «Aqsaq kıik», «Aıjan qyz»
Qurmanǵazy eskertkishi Turan dańǵyly boıynda «Dýman» qonaq úıiniń aldynda ashyldy. Músin 5, 5 bıiktegi tuǵyrda ornalasqan. Eskertkish qoldan quıylypty. Onyń jalpy bıiktigi 10 metr. Eskertkish avtorlary QR Sáýletshiler odaǵynyń múshesi Baqtybaı Taıtalıev pen músinshi, QR Sáýletshiler odaǵynyń múshesi Asan Boldabaev bolyp tabylady.
Dına Nurpeıisova (1861-1955j.)
Týyp ósken jeri Batys Qazaqstan oblysynyń Jańaqala aýdanyna qarasty Beketaı qumy degen jer. Topyraq Almaty qalasynan buıyrǵan.
Qazaqstannyń halyq ártisi. Halyq ónerpazdarynyń 1937 jyly ótken respýblıkalyq baıqaýyna qatysyp 75 jasynda halyq aspaptaryn tartatyn ónerpazdardyń Máskeýde ótken Búkilodaqtyq birinshi baıqaýynda, odan keıin 1944 jyly 83 jasynda Orta Azıanyń bes respýblıkasynan ónerpazdar qatysqan Tashkenttegi on kúndikte Dına taǵy da júldeli oryndardy jeńip alady. Qarshadaı qyzdyń dańqyn estip, áıgili Qurmanǵazy arnaıy izdep kelgen. Ol Dınanyń dombyra tartysyna súısinip, bolashaǵynan úlken úmit kútip, batasyn bergen. Osydan keıin Dınadan kóz jazbaı, únemi aınalyp soǵyp, dodaly kúı aıtystaryna ertip baryp, dombyra tartýdyń tereń syrlaryn úıretedi. Dına toǵyz jasynan bastap on toǵyz jasyna deıin, qashan uzatylǵansha Qurmanǵazynyń baýlýynda bolady. Qurmanǵazydaı kúıshiniń ustaz bolýy Dınanyń ǵana baqytty bolyp qoıǵan joq, ısi qazaqtyń kúı óneriniń baqyty boldy.
Glosarımen jumys
Sýyt – asyǵys
Kiltıpandaryn – qupıasyn
Jigeri qum boldy – dármensiz kúıge tústi
Quqaı – qıyndyq
Shylaý – júgenniń shaýjaıy, shylbyry
VI. Baǵalaý
Sabaqtyń maqsaty:
Oqýshylarǵa Sáýirbek Baqbergenovtyń «Qurmanǵazy» atty áńgimesi boıynsha qazaqtyń uly kúıshi - kompozıtory Qurmanǵazy Saǵyrbaıulynyń ómirimen tanystyrý, oqyp, ózdiginen izdenip jumys isteýge, shyǵarmashylyqqa baýlý
Uıymdastyrý jumysy:
Oqýshylardy topqa bólý.
Trenıń “ Men baqyttymyn”
Úı tapsyrmasyn tekserý: “Jıb – Jısa kúresi” boıynsha túsingenderi suralady.
Ystyq oryndyq ádisi
Baǵalaý betshesi:
1. Úı tapsyrmasyn oryndaýy
2. Sózjumbaq sheshý
3. Oılan, juptas, talqyla
4. “Kir jaıatyn jip” oıyny
Sabaqtyń taqyryby: S. Baqbergenov. “Qurmanǵazy”
Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. Oı qozǵaý
Uly kúıshi - sazger, asqan dúldúl dombyrashy, aty ańyzǵa aınalǵan asa iri tulǵa – Qurmanǵazy Saǵyrbaıuly 1823 jyly Bókeı Ordasy Jıdeli degen jerde on eki ata Baıulynyń Qyzylqurt Saǵyrbaıdyń jupyny úıinde dúnıege keldi. Anasynyń esimi – Alqa. Saǵyrbaı – baıdyń malyn baqqan kedeı bolypty da, onyń ákesi Ótepbergenniń aty erjúrektigimen shyqqan eken. «Adaı», «Túrmeden qashqan» «Balbyraýyndy» «Saryarqa» «Aqbaı», «Aqsaq kıik», «Aıjan qyz»
Qurmanǵazy eskertkishi Turan dańǵyly boıynda «Dýman» qonaq úıiniń aldynda ashyldy. Músin 5, 5 bıiktegi tuǵyrda ornalasqan. Eskertkish qoldan quıylypty. Onyń jalpy bıiktigi 10 metr. Eskertkish avtorlary QR Sáýletshiler odaǵynyń múshesi Baqtybaı Taıtalıev pen músinshi, QR Sáýletshiler odaǵynyń múshesi Asan Boldabaev bolyp tabylady.
Dına Nurpeıisova (1861-1955j.)
Týyp ósken jeri Batys Qazaqstan oblysynyń Jańaqala aýdanyna qarasty Beketaı qumy degen jer. Topyraq Almaty qalasynan buıyrǵan.
Qazaqstannyń halyq ártisi. Halyq ónerpazdarynyń 1937 jyly ótken respýblıkalyq baıqaýyna qatysyp 75 jasynda halyq aspaptaryn tartatyn ónerpazdardyń Máskeýde ótken Búkilodaqtyq birinshi baıqaýynda, odan keıin 1944 jyly 83 jasynda Orta Azıanyń bes respýblıkasynan ónerpazdar qatysqan Tashkenttegi on kúndikte Dına taǵy da júldeli oryndardy jeńip alady. Qarshadaı qyzdyń dańqyn estip, áıgili Qurmanǵazy arnaıy izdep kelgen. Ol Dınanyń dombyra tartysyna súısinip, bolashaǵynan úlken úmit kútip, batasyn bergen. Osydan keıin Dınadan kóz jazbaı, únemi aınalyp soǵyp, dodaly kúı aıtystaryna ertip baryp, dombyra tartýdyń tereń syrlaryn úıretedi. Dına toǵyz jasynan bastap on toǵyz jasyna deıin, qashan uzatylǵansha Qurmanǵazynyń baýlýynda bolady. Qurmanǵazydaı kúıshiniń ustaz bolýy Dınanyń ǵana baqytty bolyp qoıǵan joq, ısi qazaqtyń kúı óneriniń baqyty boldy.
Glosarımen jumys
Sýyt – asyǵys
Kiltıpandaryn – qupıasyn
Jigeri qum boldy – dármensiz kúıge tústi
Quqaı – qıyndyq
Shylaý – júgenniń shaýjaıy, shylbyry
VI. Baǵalaý
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
