InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Shalbar túrleri. Sán jýrnalynan úlgi túsirý (9 - synyp)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: oqýshylarǵa shalbar túrlerin, sán jýrnalynan model tańdaý týraly túsinik berý;
Damytýshylyq: jalpy qabilettilikti qalyptastyrý, tanymdyq qyzyǵýshylyqty damytý;
Tárbıelik: estetıkalyq talǵamyn arttyrý, ádemilikke, sulýlyqqa, talǵampazdyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: túsindirmeli, suraq - jaýap
Sabaqtyń kórnekiligi: sán jýrnaldary, sm taspa, býklet, slaıd
Pánaralyq baılanys: syzý, algebra

Sabaq barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Sálemdesý, sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý, oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý.

İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
1. Qaýipsizdiktiń jalpy talaptary ata.
2. Jumys bastalardyń aldyndaǵy qaýipsizdik tehnıkasy ata.
3. Kıim proporsıasy týraly aıtyńdar.
4. Mezomorfty tıpke sıpattama berińder.
5. Kıimniń proporsıanaldy bolýynyń negizgi erejeleriń atańdar.
6. Metrıka degenimiz ne?
7. Kompozısıa degenimiz ne?
8. Túster úılemisdiligi týraly ne bilesińder?

İİİ. Jańa sabaq.
Shalbar dep beldi, aıaqty jeke jaýyp turatyn kıimdi aıtady.
Qazirgi shalbarlar pishini men pishimine qaraı ártúrli. Olar kostúm bóligi nemese jeke túrde áıelderge jáne erlerge arnalǵan kıim bolyp keledi.
Enine qaraı qazirgi shalbarlar ártúrli bolýy múmkin: jeke bólikteri nemese uzyna boıy keńeıtilgen nemese kerisinshe uzyna boıyna tarylǵan. Shalbarlardyń balaq jaǵy keńeıtilgen «kúlish», orta jaǵy keńeıtilgenin «banan», uzyna boıyna keńeıtilgenin «sharovar» dep ataıdy. Sharovardyń beli men balaǵyndaǵy artyq enin rezeńkemen jınaqtap qoıady. Sonymen qatar beldemshe - shalbar tigedi. Onyń uzyndyǵy ártúrli bolýy múmkin, artyq enin shalbardyń aldyńǵy jáne artqy bóligindegi orta tigisti boılaı qatpar etip salady.
Shalbarlar tómendegideı túrlerge bólinedi.
Klasıkalyq shalbar – muqıat salynǵan qyry bar túzý uzyn shalbar (19 - sýret). Onsyz iskerlik kostúmdi elestetý múmkin emes.
Sybyzǵy shalbarlar – dene pishinin qaıtalaıtyn uzyn, tar shalbarlar. Áıelder jáne erler kıiminiń sońǵy sán úlgilerinde sybyzǵy shalbarlar qaıtadan úzdik orynǵa ıe bola bastady.
Kúlish shalbar – balaq jaǵy keńeıtilgen uzyn shalbar (20 - sýret). Bul shalbardyń eki túri bar: tizeden bastap kúlish jáne sannan bastap kúlish. Shalbardyń bul túrin HH ǵasyrdyń 70 - jyldary áıelder men erler kıgen. Qazir olar tek áıelderdiń sándi kıim koleksıalarynda.
Djınsa – sarjalyq órimi bar tyǵyz maqta matadan tigilgen shalbar.
Kaprı – uzyndyǵy baltyrdyń ortasyna deıin keletin tar shalbar (21 - sýret). Onyń avtory – dızaıner Soná de Lennart. Al aty alǵash ret kópshilikke kórsetilgen Kaprı aralyna baılanysty.
Brıjı. Bul shalbardyń uzyndyǵy kóbine tizege deıin jetedi, alaıda keıde odan azdap tómenirek te bolady. Shalbardyń tómengi jaq jıeginde rezeńke nemese manjet bolýy múmkin. Brıjıdiń myqyn tusy tar nemese kerisinshe keń bolady.