InfoHub Logo

Dúnıetaný 4 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Shalǵyn ósimdikteri men janýarlary
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa shalǵyn ósimdikteri men janýarlary, olardyń erekshelikteri men tirshiligi týraly maǵlumat berý.
Sabaqtyń mindeti: 1. Oqýshylarǵa shalǵyn ósimdikteri men janýarlary týraly túsinik berý
2. Oqýshylardyń sózdik qorlaryn, til baılyǵyn, izdenimpazdyq, oılaý qabiletin damytý.
3. Tabıǵattaǵy janýarlar men ósimdikterdi paıdalanyp qana qoımaı, qorǵap saqtaýǵa, uqypty paıdalanýǵa, uıymshyldyqqa, shapshańdyqqa tárbıeleý.
Ádis - tásilderi: oı qozǵaý, túsindirý, áńgimeleý, «menen suraq, sizden jaýap», test.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, AKT
Túri: jańa bilimdi meńgertý

Sabaq jospary:
İ. Uıymdastyrý kezeńi (2mın)
II. Psıhologıalyq ahýal (2mın)
• Topqa bóliný
III. Úı tapsyrmasy
• Lezdeme suraqtar (8 - 10 mın)
IV. Jańa bilimdi ıgerý (5 - 8 mın)
1. Sabaqtyń taqyryby men maqsaty
2. Shalǵyn sýreti Abaı «Jaz» óleńi aýdıo
3. Oı qozǵaý (2 mın)
4. Anyqtama (2 mın)
V. Oqýlyqpen jumys (5 mın)
1. Mátin oqý (3mın)
2. Mátindi taldaý (2 mın)
VI. Sabaqty bekitý
• «Menen suraq, sizden jaýap» (aýyzsha suralady) 3 mın
• Mıǵa shabýyl
VII. Sergitý sáti (2 mın)
VIII. Dáptermen jumys (5 mın)
• Sóılemdegi oıdy aıaqtap jaz
• Oı túrtki suraq
İX. Qorytyndylaý
• Kiltti sózdermen mátin qurastyrý
X. Baǵalaý Hİ. Úı tapsyrmasy
XİI. Refleksıa (1mın)

Sabaqtyń barysy:
Psıhologıalyq daıyndyq (2mın) (Slaıd+ mýzyka svetov qosylady)
Mynaý meniń - júregim, bári osydan bastalǵan,
Mynaý aqyldy - basym, bárin osy basqarǵan.
Mynaý meniń - oń qolym, mynaý meniń - sol qolym,
Barlyq isti basqarǵan,
Kóńilimiz shattyqqa tolsyn,
Búgingi kúnimiz sátti bolsyn!
- Al endi, balalar osyndaı jaqsy kóńil – kúımen sabaǵymyzdy bastaıyq. Ol úshin topqa bólinip alaıyq.
Myna qıma qaǵazdardy alyp, árkim óz ornyn tapsyn. Ósimdikterdiń ataýy jazylǵan qıma qaǵazdy alǵan balalar «Ósimdik» tobyna, jándikterdi alǵan balalar «Jándikter» tobyna, janýarlardy alǵan balalar, «Janýarlar» tobyna baryp otyrsyn.
- Ár top aqyldasyp top basshylaryn saılap alyńdar. Ár top basshylary baǵalaý aldaryndaǵy «Baǵalaý paraǵyn» alyp, top tizimin jazyp, tapsyrmalar boıynsha baǵalap otyrasyńdar.

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý (8 - 10 mın)
- Balalar úıge qandaı tapsyrma berilgenin esimizge túsirip alaıyq. Lezdeme suraqtary arqyly kezektesip jaýap beremiz.
Lezdeme suraqtar (Slaıd)
1. Bizdi elimiz Qazaqstan qaı materıkte ornalasqan? (Eýrazıa, Azıa dúnıe bóligi)
2. Qazaqstannyń jer bederi qandaı? ( jazyq, dalaly, alasa taýly aımaqty)
3. Qazaqstan jerinde jaýyn – shashyn mólsheri nege az? (muhıttan alys ornalasqan)
4. Jazyq jerler elimizdiń qaı tustarynda ornalasqan? (Soltústik, Batys )
5. Taýly aımaqtar dep qaı jerlerdi aıtýǵa bolady? (Shyǵys, Ońtústik shyǵys)
6. Ár ólkeniń janýarlary men ósimdikter dúnıesiniń ártúrli bolýy nelikten?
(tabıǵat jaǵdaıy, topyraǵy, aýa raıy birdeı emes.)
7. Tabıǵı birlestik degenimiz ne?
(tiri aǵzalardyń ózara óli tabıǵatpen birlesip tirshilik etýi)
8. Qandaı birlestikterdi bilesińder? (taýly jerler, dalaly, shóldi, shóleıtti, shalǵyndy )

İİİ. Jańa sabaq taqyrybyn tanystyrý, maqsat qoıý. (8 mın) (Slaıd)
- Óte durys endeshe biz búgingi sabaǵymyzdy «Shalǵyn ósimdikteri men janýarlary na arnaımyz, Sabaǵymyzdyń maqsaty: Shalǵyn ósimdikteri men janýarlary, olardyń erekshelikteri men tirshiligi týraly maǵlumat alamyz
(Slaıd Shalǵyn sýreti shyǵady, Abaı «Jaz» óleńi aýdıo arqyly qosylady.)
– Balalar, sýrette qandaı jer beınelengen? Qane, balalar, shalǵyn degenimiz ne? Ol jaıly ne bilemiz? Kóz aldymyzǵa ne elesteıdi? «Oı qozǵap» kóreıikshi!
(Kók shóp jaıqalyp, bıik qalyń ósken jerdi aıtamyz. Shalǵyndy jer jasyl kilemdeı qulpyryp turady. Shalǵynda neshe túrli ádemi gúlder ósip turady. Mal jaıylady. Dárilik ósimdikter kóp bolady. Qustar, jándikter kóp. Pohodqa barǵanda Ertis ózeni jaǵalaýynynan shalǵyndy kórdik, oınadyq)
– Shalǵynda oınaǵanda eshqaı jerin aýyrǵan joq pa? (Ol jerde shóp qalyń)
- Shalǵyndy jerge aınalý úshin eń bastysy ne qajet? Kók shalǵyn qandaı jerlerde ósedi? Sonymen balalar, «Shalǵyn» degenimiz ne? Osy aıtqandarymyzdy qorytyp, tujyrym jasap kóreıikshi.

( Kók shóp jaıqalyp, qalyń ósken neshe túrli gúlderge, qustar men jándikterge tolǵan, mal jaıylatyn, ylǵaly mol jerdi Shalǵyn deımiz.)
Slaıd Shalǵyn Erejesi.
- Balalar, shalǵyndy qandaı jerlerden kezdestirýge bolady? (Ózen, kól ańǵarlarynan, taý eteginen)

V. Oqýlyqpen jumys (5 mın) (Slaıd)
- Al, endi balalar, kitabymyzdyń 76 betin ashyp, mátinmen jumys jasaımyz. Shalǵyn ósimdikteri týraly aıtylǵan bólimdi «Ósimdikter» toby oqyp oı qorytady, Shalǵyn jándikteri týraly 2 - top, shalǵyn janýarlary týraly 3 - top oqyp, túsindirip beredi.
– Mátindi oqyp taldaýǵa 3 mınýt ýaqyt beriledi.
(1 - 3 top jaýaptary tyńdalady.)
– Balalar, ýaqyt aıaqtaldy. Qaı top daıyn?
(Oqýshy jaýabynan keıin Slaıd Ósimdikter shyǵady )
(Slaıd pishen shabý shyǵady)
(3 - oqýshy Ýly ósimdikter týraly aıtady. Slaıd shyǵady)
- Óte jaqsy oı qozǵadyńdar.
- Ýqorǵasyn, Sarǵaldaqtyń ýly ekendigin mal qalaı ajyratady - dep oılaısyńdar?
- Ýqorǵasyn, Sarǵaldaǵy bar shalǵynǵa mal jaıylmaıdy. Ýqorǵasyn men Sarǵaldaqtyń ózindik bir jaǵymsyz ıisi bolady, sol ıisin mal sezedi. Ýly ósimdikterdi mal baıqaýsyzda jep qoısa, mal ýlanyp qalady, ýlanǵan maldyń etin adam jese, ómirine qaýip tónedi. Sondyqtan, balalar, shalǵyndy jerge barǵanda kez kelgen gúldi jula berýge bolmaıdy eken..
- Al, endi 2 - toptyń «Jándikter» týraly oıyn tyńdaıyq.
(Shalǵyndy jerde jándikterdiń kóp bolǵany, óte paıdaly, óıtkeni olar, ósimdikterdiń kóbeıýine paıdasyn tıgizedi. Ósimdikterdiń tozańdaryn shashyp, tuqymyn taratady. )
- Iá, durys balalar, tabıǵatta barlyǵy bir - birimen tyǵyz baılanysty, birinsiz - biriniń kúni joq.
- Óte tamasha pikir aıttyńdar, jaraısyńdar!
- Al, endi 3 - toptyń «Janýarlar» týraly oıyn tyńdaıyq
– Balalar, Kazirgi kezde bódene bizdiń kiris kózimizge aınaldy. Bódene sharýashylyǵy Almaty qalasynda damyp kele jatyr edi, mine búgingi tańda Óskemen qalasyna da bódene sharýashylyǵy kelip jetti. Oǵan aıǵaq Dıdar gazetindegi myna bir derek kózi. Judyryqtaı qustyń eti men jumyrtqasynyń paıdasy óte kóp eken. Inkýbatordaǵy jumyrtqalardan 17 kún ishinde balapan shyǵady. Balapan 1, 5 aı ishinde ósip, jetilip jumyrtqa taba bastaıdy eken. Bódene eti aǵzadaǵy radıasıany shyǵarady. Bódene jumyrtqasy qaterli isik, ókpe, asqazan aýrýlaryna taptyrmas em. Al endi, Osy Bódene sharýashylyǵy bizdiń aýylymyzda Muhıt aǵalaryńnyń qoldaýymen damyp kele jatyr.

SHQO, Semeı qalasy
"Prırechnoe JOBBM" KMM
Bastaýysh synyp muǵalimi: Shakenova Karlygash
Shalǵyn ósimdikteri men janýarlary. júkteý