Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 aı buryn)
Sheńberdiń uzyndyǵy. Dóńgelektiń aýdany. Shar
Sheńberdiń uzyndyǵy. Dóńgelektiń aýdany. Shar.
Matematıka 6 synyp
Sabaq negizdelgen oqý maqsaty (maqsattary)
Jalpy sheńber, dóńgelek, uzyndyq, aýdan uǵymyn eske túsiredi. Sheńberdiń uzyndyǵy jáne dóńgelek aýdanynyń formýlalaryn tabýdy biledi.
Sabaq maqsattary: Barlyq oqýshylar: Sheńberdiń uzyndyǵy men dóńgelektiń aýdanyn tabý týraly bilimderin keńeıtedi.
Oqýshylardyń basym bóligi: Sheńberdiń uzyndyǵy men dóńgelektiń aýdany sanymen eseptep shyǵarady.
Keıbir oqýshylar: Radıýs arqyly sheńberdiń uzyndyǵy men dóńgelektiń aýdanyn tabýǵa bolatynyn taldaıdy

Tildik maqsat
Oqýshylar: mysaldar keltirip jáne sıpattaı alady.
Negizgi sózder men tirkester:
Sheńber, dóńgelek, shar, sfera.
Uıymdastyrý kezeń
Sálemdesý
Túgendeý
Psıhologıalyq daıyndyq

Qyzyǵýshylyqty oıatý
Bastalýy 1 - top«Sheńber, dóńgelek, uzyndyq, aýdan» uǵymyn paıdalana otyryp, sheńberdiń uzyndyǵy men dóńgelek aýdanyn ólsh
2 - top Shar
3 – top Sheńberdiń uzyndyǵy. sany.

Maǵynany taný
Ortasy
«Sheńber, dóńgelek, uzyndyq, aýdan» uǵymyn paıdalana otyryp, sheńberdiń uzyndyǵy men dóńgelek aýdanyn ólsheý
O koordınata basyna qatysty sentrlik sımmetrıaly fıgýra júrgizsek, sonda qandaı fıgýra shyqty? (sheńber)

Jazyqtyqtyń sheńberdiń ishindegi bóligi (sheńberdiń ózimen qosa) ne dep atalady? (dóńgelek)

Qazirgi ýaqytqa deıin sharshynyń, tiktórtburyshtyń uzyndyǵy men enine qatysty fıgýranyń aýdanyn tabýdy meńgerdik. Endi sheńberdiń uzyndyǵyn tabýdy, oǵan qatysty dıametr, radıýs, sanyn qarastyramyz.
Sheńberdiń uzyndyǵy.
Sheńberdiń uzyndyǵyn ólshep tabýǵa bolady. Mysaly, jıegi sheńber bolatyn stakandy alaıyq. Onyń jıegin jippen orap jiptiń uzyndyǵyn syzǵyshpen ólsheıik.
Jiptiń uzyndyǵy shamamen stakan sheńberiniń uzyndyǵyna teń. Sonan soń stakan dıametrin syzǵyshpen ólsheımiz.
Tájirıbeler nátıjesinde kez kelgen sheńber úshin, sheńber uzyndyǵynyń onyń dıametrine qatynasy turaqty sanǵa teń ekeni anyqtalady. Bul san grektiń (oqylýy: «pı») árpimen belgilenedi.
sany - shekteýsiz ondyq bólshek. Esepteýlerde diń jýyq máni alynady.
(pı) degen ne?
sany - sheńberdiń uzyndyǵynyń onyń dıametrine qatynasyn kórsetetin jáne matematıkada belgili bir ırasıonal sandy belgileý úshin qoldanylatyn grek árpi. Bul belgileýdi alǵash ret 1706 jyly aǵylshyn matematıgi Djon Mechın paıdalanǵanymen jappaı qoldanysqa 1736 jyly Eılerdiń eńbeginen keıin ǵana ene bastady. Al 1873 jyly aǵylshyn matematıgi sanynyń útirinen keıin 707 tańbasyna deıin 15 jyl jumsady, biraq 528 - shi tańbada qatelesti de, barlyq esepteýleri qate boldy. 2004 jyly tokıolyq Iasýmasa Kanada kompúterdiń kómegimen 1, 24 trıllıon tańbasyn eseptedi.

Almaty oblysy, Jambyl aýdany,
Tarǵap aýyly, Tarǵap aýylyndaǵy orta
mektep mektepke deıingi shaǵyn ortalyǵymen KMM
matematıka pániniń muǵalimi Kamalova Shnar Bolatovna

Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama