InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: İ. Jansúgirov «Ánshi»
Maqsaty:
1. İlıas Jansúgirovtiń ómiri, qyzmeti, shyǵarmashylyǵy týraly óz betterinshe bilim alýlaryna jaǵdaı jasaý, «Ánshi» óleńimen tanystyrý, shyǵarmany taldata otyryp, túsinip, mánerlep oqýǵa úıretý
2. Oqýshylardyń sózdik qoryn, shyǵarmashylyq qabiletin, oı - órisin damytý.
3. İlıas shyǵarmasy arqyly estetıkalyq tárbıe qalyptastyrý
Sabaq túri: jańa sabaq
Sabaqtyń tıpi: jańa materıaldy meńgerý
Oqytýdyń formasy: ujymdyq
Sabaqta qoldanylatyn ádis – tásilder: STO strategıalary, suraq – jaýap, toppen jumys, taldaý - jınaqtaý, toptastyrý, baıandaý, test
Sabaq kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, sýretter, kitap kórmesi, baǵalaý paraǵy
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý
Oqýshylardy topqa bólý. Tanystyrý. Sálemdesý. Top basshylaryna baǵalaý paraǵyn úlestirý.
İİ. Jańa sabaq
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý kezeńi
1. «Oı qozǵaý» strategıasy. Toptarǵa aldyn - ala berilgen tapsyrmalar boıynsha jumys.
1 - top «Qulager»
İ. Jansúgirov týraly ne bilesińder?
«Sandar syr shertedi» kestesi boıynsha
İlıas ómiri, qyzmeti týraly sholý jasaıdy.
1894j
1905 - 1911j. j 1938j
1916j
1920j
1925j 1928j 1934 - 1936j
1) 1894 jyly Taldyqorǵan oblysy Aqsý aýylynda dúnıege kelgen
2) 1905 - 1911 jyldary alǵashqyda ákesinen hat tanyp, sodan soń moldadan oqyp, Qaraǵashtaǵy tatar úlgisindegi mektepte dáris aldy.
3) 1916 j. «Ánshige» óleńin jazady
4) 1920 j. Almatyǵa kelip, úsh aılyq muǵalimder kýrsyn bitiredi.
5) 1925 j. Máskeýdegi jýrnalısıka ınstıtýtyna túsedi.
6) 1928 j. Elge kelip, «Eńbekshi qazaq» ( qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetinde qyzmet atqardy. «Saǵanaq» degen tuńǵysh kitaby jaryq kórdi.
7) 1934 - 1936 jyldary Qazaqstanda kórkem ádebıet baspasynda poezıa bólimin basqarady.
8) 1938 jyly Zulmat qolyna iligip, atý jazasyna kesiledi.

2 - top «Kúıshi»
İ. Jansúgirovtiń balalarǵa arnalǵan qandaı shyǵarmalaryn oqydyńdar, bilesińder? («Shárkeı», «Bult» «Sabyn», «Jazǵyturym», «Anam tili», «Jas bulbuldarǵa» t. b.)
Kitap kórmesi arqyly İ. Jansúgirovtiń basqa da shyǵarmalaryna sholý jasaıdy.
2. «Toptastyrý» strategıasy
İlıas kim?

İİ. Maǵynany taný kezeńi
«Ánshi» óleńi (jańa sabaq)
3.«Túsiný» strategıasy
A) Eki top mátindi óz betimen oqıdy.
- Óleń kim týraly? (oqýshylardyń jaýaptary)
B) Muǵalim oqýshylardyń aıtqanyn qorytyndylap, Áset Naımanbaev týraly bilimderin tolyqtyrady.

Áset Naımanbaıuly (1867 - 1923) - qazaqtyń ataqty ánshi - kompozıtory, sýyryp salma aqyny. Qarqaraly ýeziniń Temirshi bolysynda qaraıtyn 8 aýylda (qazirgi Qaraǵandy oblysy Qońyrat aýdany «Qyzylaraı» aýyly) týǵan. Osy mańdaǵy Keregetas, Qyzylaraı taýlary men Qarshyǵaly ózeniniń boıy Ásettiń Atamekeni bolǵan.

V) Áset Naımanbaev týraly ne bildik? Ol kim?
İİİ. Oqýlyqpen jumys
1) Óleńdi daýystap, mánerlep oqytý.
2) Sózdik jumysy
Jelqabyz syn. - 1. Áýesqoı
2. Jeńiltek minezdi, ushqalaq
Delebe: delebesin qozdyryp etistik - jeliktirip, qyzyqtyryp
4. «Taldaý» strategıasy. Shyǵarmany kompozısıalyq qurylysyn syzba boıynsha satylaı taldaý
Shyǵarmanyń taqyryby
Shyǵarmanyń avtory
Janr túri
Keıipkerleri
Oqıǵanyń bastalýy
Oqıǵanyń shıelenisýi
Shyǵarmanyń sharyqtaý shegi
Shyǵarmanyń aıaqtalýy
Shyǵarmanyń ıdeıasy
Sheshimi
5.«Erkin jaýap» strategıasy
1. Óleńdi taldaý:
- Óleń kimniń atynan jyrlanady?
- Án men onyń mátini qandaı birlikte bolý kerektigi týraly aıtylady?
- Áset salǵan ánniń naqysh órnekteri qalaı sıpattalady?
- Óleńde qandaı qazaq jeriniń ataýlary beriledi jáne elikten?
- Qandaı kórshi memleketter týraly aıtady?
- Ánshige, aqynnyń ózine qoıar talaby qandaı?
- Óleńdi oı júıesine qaraı neshe bólikke bólýge bolady?
- Ár bólikke qandaı at qoıar edińder?
2. Óleń qurylysyna taldaý jasaý.
• Ar - ǵyn - myn, a - tym Á - set, a - ryn - da - ǵan, - 11 - a
• A - ryn - dap án sa - la ma da - ry - ma - ǵan, - 11 - a
• As - pan - nyń a - ıa - synda án shal - qyt - qan,
• Bul - bul - myn daý - sy kók - te da - myl - daǵan - 11 - a
Óleń 11 býnaqty, shubyrtpaly uıqas túrinde jazylǵan.

3. Mátindi taldaý:
Mátin Óz pikirim
Taýyqpyn, tary terdim Naıman shaldan
Naıman eli aıy týǵan mańdaıshadan
Oıda – orys, órde qytaı qonystasym,
Aýylym bar Aýǵanǵa da teýip barǵan.
Án salsań, ózimdeı sal, ańyratyp...
Án salsań, Ásetteı sal ásemdetip...

2) Óleńde qoldanylǵan beıneli sózderdi tabyńdar
Teńeý – zattyń ne qubylystyń erekshe belgilerin basqa zatpen ne qubylyspen salystyra sýretteý.
Úırekteı, qazdaı qalqyp júrmin júzip,
Aqqýdaı aspandaǵy ándi órletip,
Qońyr qazdaı mamyrlatyp,
Sýly ingendeı kúńirentip,
Nóserdeı jaýyndatyp,
Qazandaı daýyldatyp,
Qamystaı saýyldatyp
Teńeý sózder arqyly ánshi óziniń halqynyń erkesine aınalǵanyn maqtanyshpen sezdiredi
Epıtet (aıqyndaý)– zattyń ne qubylystyń aıryqsha sıpatyn, sapasyn belgisin bildiretin sózder ( mı dala, meńireý shól, kúmis kólder, sar dala t. b.)
Metafora (aýystyrý) – sýrettelgen zatty ne qubylysty aıqyndaı túsý úshin, olardy ózderine uqsas zatqa ne qubylysqa balaý
Bulbulmyn
Tulparmyn
Jorǵamyn Maıdamyn Taýyqpyn
qum - qystaý, ólke - kókteý, ózen - kúzeý, jaılaýym – jalpaq dala, sóz - jańbyr, daýsym - daýyl, ánim – eskek

İÚ. Bekitý
1. Qazaqtyń qandaı halyq kompozıtorlaryn bilesińder?
Óz halqynyń erkesine, maqtanyshyna aınalǵan Áset dáýirinde ómir súrgen ánshi aqyndardy toptastyrý.

Aqan seri
Úkili Ybyraı Birjan sal
Jaıaý Musa Ámire Qashaýbaev

Álternatıvti test
• 1. İ. Jansúgirov bizdiń jerlesimiz be?
A) ıá Á) joq
• 2. Ol balalarǵa arnap shyǵarmalar jazǵan ba?
A) ıá Á) joq
• 3. “Ánshi” óleńi sizderge unady ma?
A) ıá Á) joq
• 4. Áset - halyq kompozıtory ma?
A) ıá Á) joq
• 5. İlıastyń shyǵarmalaryn oqımyz ba?
A) ıá Á) joq
• 6. Ózimiz de óleń shyǵara alamyz ba?
A) ıá Á) joq
• 7. Óner, ónerli adam jaıly bir shýmaq óleń jazý
Ú. Oı qorytý. Insert strategıasy boıynsha jumys.
Bilemin Ne bildim? Bilgim keledi
Baǵalaý paraǵy arqyly oqýshylardyń ózin – ózi baǵalaýy.
Úİ. Úıge tapsyrma
“Ánshi” óleńin oqý, taldaý, unaǵan shýmaǵyn jattaý. «El ishi – óner kenishi» taqyrybynda shaǵyn shyǵarma jazý.

Almaty oblysy, Kóksý aýdany, Muqyry aýyly,
Japsarbaev atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili jáne ádebıeti pániniń muǵalimi
Beısenova Sáýle Serikqyzy