InfoHub Logo

STEM aǵylshyn tilinen aýdarǵanda 4 sózdiń qosyndysy. Olar: ǵylym, tehnologıa, ınjenerıa jáne matematıka. Bilim salasy bir orynda turmaıdy. STEM Dúnıejúzilik bilim salasyndaǵy jańa trend. Qazaqstanǵa endi kelip jatyr. STEM qazirgi zaman talabyna saı ınovasıalyq jobalardyń zerthanasy dep aıtýǵa bolady. Óıtkeni, STEM qazirgi shet elderde qarqyndy damyp kele jatyr. Sol elderde damyǵan saıyn, básekege qabiletti urpaq ta damyp otyr. Qazaqstanda da básekege qabiletti urpaqty tárbıeleý árbir ustazdyń mindeti. Sol arqyly, ǵylymǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýdy kózdeıdi.
Kez – kelgen muǵalim kez - kelgen tehnologıany, ádis - tásildi paıdalanǵanda bala úshin tıimdisin izdeıdi. Oqýshy jaratylystaný, fızıka, geografıa t. b sabaqtardan bilimin jetildirý úshin teorıany oqıdy. Bireý jaqsy túsinse, bireý óz shamasyna qaraı túsinedi. Biraq, osy bilimdi qalaı? qaıda? qoldanamyn dep oılaıdy. Bizden suraıdy? biz erteń úlken bolǵanda, maman bolǵanda qoldanasyń dep aıtamyz. Oqýshy ony túsinbeıdi, sol arqyly ol teorıaǵa qyzyqpaıdy, teorıa qıyn sekildi kórinedi. Oqýshy alǵan bilimin, teorıany, formýlany, erejeni esinde qansha ýaqyt saqtaı alady. STEM ereksheligi - bul pánaralyq baılanys prınspi, ıaǵnı birneshe pándi biriktire otyryp, birneshe pánderden alǵan bilimdi qosa otyryp, jańa bir qoldanbaly zat jasap shyǵarady. 
Iaǵnı, sol zatty jasap shyǵarǵanda mysaly; ol kishkentaı bir konstrýktor, kishkentaı bir gıdrovlıkalyq kran bolsyn sony jasaǵanda hımıa, fızıka, matematıka, geometrıany da qoldanyp esepteı alǵan bilimderin biriktire otyryp jasaıdy. Sol arqyly oqýshy oılaıdy, men bilimdi qoldanyp jatyrmyn dep. Mine osylaı, STEM tehnıkasynda jumys jasaý, ony ómirde qoldana alý bala úshin óte mańyzdy. Bala óziniń jasaǵan buıymyn, ónimin kórý, jasaý arqyly motıvasıasy artady. Al eger alǵan bilimin qoldanyp, bir ónim jasaı almasa, ony ne isteıdi? Al, STEM árbir oqýshyǵa alǵan biliminiń nátıjesin kórsetedi. Oqýshylarǵa arnalǵan ınovasıalyq qural - saımandar, 3D prıntrlar bar. Solardyń bárin qoldanyp, joba shyǵarady. STEM ortalyq bolyp bastalǵan, qazirgi tańda birneshe jobalar STEM zerthanasy, STEM kitaphanasy, oıynshyq konstrýksıalar Qazaqstanda jasalýda joba jetekshisi Zalqarbek Muratalıuly. Naqtylaı kelgende, STEM men fýnksıonaldyq saýattylyqtyń aıyrmashylyqtary men uqsastyqtary:
Fýnksıonaldyq saýattylyq STEM
Maqsaty - sabaqta alǵan bilimin ómirde qoldana alý. Biraq bir baǵyt boıynsha júredi. Mys: matematıka páni boıynsha matematıkalyq saýattylyq, saýat ashý páni boıynsha oqý saýattylyǵy damıdy. Maqsaty - sabaqta alǵan bilimin ómirde qoldana alý. Biraq alǵan bilimin basqa pándermen baılanystyryp, birneshe baǵyt boıynsha júredi. Olar: ǵylym, tehnologıa, ınjenerıa jáne matematıkanyń birlesken túri.
STEM - di bólek pánderden tańdaý kýrsy retinde júrgizýge bolady. Qazirgi tańda tehnologıa sabaǵynda uldar men qyzdar jumys jasaıdy. Biraq ol jetkiliksiz. STEM arqyly oqýshy ne úırenedi:
 Motıvasıa alady.
 Teorıaǵa degen qyzyǵýshylyǵy artady, onyń mańyzyn túsinedi.
 Sabaqqa degen qyzyǵýshylyǵy artady.
 Joba jasaı alady.
 Ideıa oılap tabady alady.
 Jan - jaqty bolady.
 Daryndy oqýshy anyqtalady.
 Básekege qabiletti bolady.
 Syn turǵysynan oılaı alady.
 Jańa joba jasaı alý arqyly, Qazaqstanǵa óz paıdasyn tıgizetin azamat bolady.
Usynys: Kórkem eńbek sabaǵyn jan - jaqty túsindirip, sabaqta alǵan bilimin ómirde qoldana alý úshin 7 synyptarda «Tigin buıymdarynyń syzbasyn qurastyrý jáne modeldeý» boıynsha taqyryp ótemiz. Sol sabaqta, SAPR grasıa - 330 baǵdarlamasy arqyly júzege asyrý bala úshin tıimdi dep oılaımyn. Jalpy bul baǵdarlamada dızaın, qurastyrý jáne modeldeý, úlgilerdi ornalastyrý, qajetti materıal shyǵynyn esepteý, bir kıim úlgisin birneshe úlgide, ár túrli ólshemderge ózgertý qarastyrylǵan.
Baǵdarlamanyń maqsaty: SAPR grasıa - 330 baǵdarlamasy qoldaný arqyly oqýshylardy kompúterlik jobalaý, modeldeý jáne dızaın qabiletterin damytýǵa yqpal etý.
Damý mindetteri
- Ólshem boıynsha buıym syzbasyn qurastyrý jáne modeldeýge úıretý.
- Modeldeý arqyly este saqtaý, oılaý jáne, shyǵarmashylyq qıalyn damytý.
- AKT tıimdi qoldana bilý múmkindigi artady.
- Tehnologıalyq saýattylyqty qalyptastyrý.
- Strategıalyq oılaýdy damytý.
Kútiletin nátıjeler
- SAPR grasıa baǵdarlamasynda ólshem boıynsha buıym syzbasyn daıyndaıdy.
- Buıym syzbasyna ózgeris engizip, modeldeıdi.
- Buıym úlgilerin kólemdi pishinde shyǵara bilidi.
- Buıym bólshekterin óńdeıdi.
Kórkem eńbek páninde tigin buıymdarynyń syzbasyn qurastyrýda SAPR grasıa baǵdarlamasynda oqytýdy qoldaný oń nátıje beredi. Ásirese tigin buıymdardyń syzbasyn jobalaý, qurastyrý, modeldeý baǵytynda zamanaýı tehnologıalardy qoldaný, ýaqytty tıimdi paıdalanyp, jumysty sapaly oryndaýǵa múmkinshilik beredi. Mysaly oqýshylar buryn tigin buıymynyń syzbasyn qurastyrýda kóp ýaqyt joǵaltsa, qazirgi kezde «Sapr Grasıa» 330 baǵdarlamasy negizinde algorıtm boıynsha qajetti ólshemderdi naqtylaı otyryp, syzba qurastyrýdy jáne modeldeýdi úırenedi. Bul oqýshyǵa bolashaqta alǵan bilimin ómirde qoldanýyna úlken múmkinshilik beredi.
Qazirgi zamanaýı muǵalim oqýshylardy oqyta otyryp, mektep qabyrǵasynda alǵan bilimderi ózgermeli álemge beıimdele alýyna kómektesetinine senimdi bolýy kerek. Sebebi erteńgi kúngi jumys orny shyǵarmashylyq pen ınovasıany talap etedi. Árıne, STEM - bilim berý baǵdarlamasynyn júzege asyrý qarjylaı máselelerge alyp keledi. Biraq, bilimge salynǵan ınvıstısıa, eń tıimdi ınvestısıa. Bul baǵdarlama árbir balanyń ósip, ónýine óz septigin tıgizedi.