Tarıh – ǵasyrlar kýási
Taqyryp: Tarıh – ǵasyrlar kýási
Maqsaty: Qazaq handyǵynyń qurylý tarıhymen tanystyrý.
Oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytyp, sahna mádenıetin úıretý.
Oqýshylardy otanshyldyqqa, birlikke, yntymaqqa tárbıeleý.
Barysy:
Túri: Ǵylymı – praktıkalyq konferensıa.
Kórnekiligi: Kitap kórmesi, slaıd shoý, bezendirilgen sahna.
Bı: Qazaq bıi.
1 - júrgizýshi: Armysyzdar, búgingi «Tarıh – ǵasyrlar kýási» atty ǵylymı - praktıkalyq konferensıany tamashalaýǵa kelgen qonaqtar jáne oqýshylar! 1465 - 1466 jyldary Kereı men Jánibek Ábilhaıyr handyǵynan bólinip shyǵyp, Shý men Talas ózenderiniń arasyndaǵy aımaqqa ornalasyp, qazaqtyń týyn kókke kótergeni tarıhtan aıan. «Qazaq» dep uran tastaǵanda rýhy kóterilip, namysy oıanǵan barlyq qazaq taıpalary túgel jınalyp, Qazaq handyǵynyń irgesin qalaǵanyn barshamyz bilemiz. Álbette, odan keıin taǵdyr san túrli synaqqa saldy bizdi. Úsh ǵasyr tarıhymyzben ar – ojdanymyz tabanǵa taptaldy. Túrli náýbetti bastan ótkerdik. Biraq, myń ólip myń tirilgen qazaq aqyry azattyǵyn aldy. Al, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn atap ótý – sol azattyq syılaǵan babalarǵa degen qurmetimiz dep qabyl alyńyzdar!
1 - júrgizýshi: Bıylǵy jyldyń elimizdiń tarıhyndaǵy, halqymyzdyń taǵdyryndaǵy alatyn orny erekshe. Bıyl bizdiń memleketimizdiń, ıaǵnı Qazaq handyǵynyń qurylǵanyna 550 jyl.
2 - júrgizýshi: Qazaq halqynyń túrli memlekettik birlestikterge bytyrap, saıası bólshektenýin joıýǵa áreket jasaý Joshy urpaqtary - Kereı men Jánibektiń úlesine tıdi.
1 - júrgizýshi:
Túriktiń bir butaǵy qazaq edi,
Qaısar minez, ór edi, ǵajap edi.
Jánibek, Kereı handar basyn qosyp,
Ómirge kelgen edi qazaq eli.
Altaı men Atyraýdyń arasynda
Jetisý, jeti ózenniń saǵasynda.
Birigip Uly, Orta, Kishi júz bop,
Handyq qurdy qazaq óz dalasynda.
Kórinis: «Qazaq handyǵynyń qurylýy»
Sahnaǵa Esen - buǵa, aqsaqaldar men bıleri shyǵyp otyrady.
Ýázir: Aldıar taqsyr, sizge Ábilqaıyr handyǵynan Kereı men Jánibek sultandar kelip tur.
Esen - buǵa: Kirsin!
Kereı men Jánibek: Assalaýmaǵaleıkým! – dep bastaryn ıip amandasady.
Esen - buǵa: Kelgen sharýalaryńdy aıtyńdar!
Kereı: Oırattardan jeńilgen Ábilqaıyr han ashý - yzasyn qolastyndaǵy halyqtardan alyp, jazalaı bastady.
Jánibek: Salyqty kóbeıtip, taıpamyzdyń berekesin alýda.
Kereı: Sondyqtan da biz, baýyrymyz Jánibek ekeýimiz, sizge buıymtaımen kelip otyrmyz.
Esen - buǵa: Buıymtaıyń bolsa aıt!
Kereı: Bir aımaǵyńyzdan bizge jer bólip berseńiz, sol jerde ózimizdiń taıpamyzben qonystanyp, ósip - ónsek degen oıdamyz.
Esen - buǵa: Kereı, Jánibek, men ózimniń aqsaqal, sultandarymmen aqyldasaıyn. Sender baryp demalyńdar!
(Kereı men Jánibek shyǵyp ketedi)
Esen - buǵa: Qandaı oıda bolyp otyrsyńdar?
1. Aqsaqal: Jer halyqtyń baılyǵy, ony eshkimge berýge bolmaıdy.
2. Aqsaqal: Osy joly yǵysyp Kereı men Jánibekke oryn bersek, erteli - kesh sol jaqsylyǵymyz ózimizge qaıtyp keler.
3. Aqsaqal: Ábilqaıyrdan ósh alar kez keldi! Shekaramyzdyń batys aýmaǵyn qaýipsizdigin qamtamasyz etýimiz kerek, mundaı usynysty biz óz paıdamyzǵa paıdalanýǵa bolady. Esen - buǵa: Ábilqaıyr meniń jaýym. Iaǵnı meniń jaýymnyń jaýy – meniń dosym. Shý men Talas ózeniniń boıyndaǵy Qozybasy jeri solardyń qonystary bolsyn dep uıǵardym.
Shaqyryńdar, Kereı men Jánibekti!
Ýázir: Kereı, Jánibek sultandar, kirińizder!
Esen - buǵa: Oılana, aqyldasa kele bylaı sheshtik: Shý men Talas ózeniniń boıyndaǵy Qozybas aýmaǵy senderdiń mekenderiń bolsyn!
Kereı: Aldıar, biz bul jerdi qut mekenge aınaldyramyz.
(Esen - buǵa, aqsaqaldar men nókerleri shyǵyp ketedi)
Jánibek: Ýa, Súıinshi, halqym! Kópten kútkena armanymyz oryndaldy. Bir tý astyna jınalar kún týdy!
(Sahnada halyq máre - sáre bolyp birin - birin quttyqtap jatady).
Kereı: «Jańbyrmenen jer kógerer,
Batamenen el kógerer» demekshi, aqsaqal, bata berińiz.
Aqsaqal: Túnderimiz tynysh bolsyn,
Úılerimizge yrys tolsyn!
Uldarymyz sesti bolsyn.
Qyzdarymyz esti bolsyn,
Balalarymyz qýanysh ákelsin,
Nemerelerimiz jubanysh ákelsin.
Oryndarymyz tór bolsyn,
Dastarhandarymyz mol bolsyn.
Qatarlarymyz kóp bolsyn,
Ýaıym - qaıǵymyz joq bolsyn.
Jastardyń qazasyn kórmeıik,
Zulymdardyń jalasyn kórmeıik!
Elimizde birlik bolsyn,
Jarasty tirlik bolsyn!
Áýmın.
Tolyq nusqasyn júkteý
Maqsaty: Qazaq handyǵynyń qurylý tarıhymen tanystyrý.
Oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletterin damytyp, sahna mádenıetin úıretý.
Oqýshylardy otanshyldyqqa, birlikke, yntymaqqa tárbıeleý.
Barysy:
Túri: Ǵylymı – praktıkalyq konferensıa.
Kórnekiligi: Kitap kórmesi, slaıd shoý, bezendirilgen sahna.
Bı: Qazaq bıi.
1 - júrgizýshi: Armysyzdar, búgingi «Tarıh – ǵasyrlar kýási» atty ǵylymı - praktıkalyq konferensıany tamashalaýǵa kelgen qonaqtar jáne oqýshylar! 1465 - 1466 jyldary Kereı men Jánibek Ábilhaıyr handyǵynan bólinip shyǵyp, Shý men Talas ózenderiniń arasyndaǵy aımaqqa ornalasyp, qazaqtyń týyn kókke kótergeni tarıhtan aıan. «Qazaq» dep uran tastaǵanda rýhy kóterilip, namysy oıanǵan barlyq qazaq taıpalary túgel jınalyp, Qazaq handyǵynyń irgesin qalaǵanyn barshamyz bilemiz. Álbette, odan keıin taǵdyr san túrli synaqqa saldy bizdi. Úsh ǵasyr tarıhymyzben ar – ojdanymyz tabanǵa taptaldy. Túrli náýbetti bastan ótkerdik. Biraq, myń ólip myń tirilgen qazaq aqyry azattyǵyn aldy. Al, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn atap ótý – sol azattyq syılaǵan babalarǵa degen qurmetimiz dep qabyl alyńyzdar!
1 - júrgizýshi: Bıylǵy jyldyń elimizdiń tarıhyndaǵy, halqymyzdyń taǵdyryndaǵy alatyn orny erekshe. Bıyl bizdiń memleketimizdiń, ıaǵnı Qazaq handyǵynyń qurylǵanyna 550 jyl.
2 - júrgizýshi: Qazaq halqynyń túrli memlekettik birlestikterge bytyrap, saıası bólshektenýin joıýǵa áreket jasaý Joshy urpaqtary - Kereı men Jánibektiń úlesine tıdi.
1 - júrgizýshi:
Túriktiń bir butaǵy qazaq edi,
Qaısar minez, ór edi, ǵajap edi.
Jánibek, Kereı handar basyn qosyp,
Ómirge kelgen edi qazaq eli.
Altaı men Atyraýdyń arasynda
Jetisý, jeti ózenniń saǵasynda.
Birigip Uly, Orta, Kishi júz bop,
Handyq qurdy qazaq óz dalasynda.
Kórinis: «Qazaq handyǵynyń qurylýy»
Sahnaǵa Esen - buǵa, aqsaqaldar men bıleri shyǵyp otyrady.
Ýázir: Aldıar taqsyr, sizge Ábilqaıyr handyǵynan Kereı men Jánibek sultandar kelip tur.
Esen - buǵa: Kirsin!
Kereı men Jánibek: Assalaýmaǵaleıkým! – dep bastaryn ıip amandasady.
Esen - buǵa: Kelgen sharýalaryńdy aıtyńdar!
Kereı: Oırattardan jeńilgen Ábilqaıyr han ashý - yzasyn qolastyndaǵy halyqtardan alyp, jazalaı bastady.
Jánibek: Salyqty kóbeıtip, taıpamyzdyń berekesin alýda.
Kereı: Sondyqtan da biz, baýyrymyz Jánibek ekeýimiz, sizge buıymtaımen kelip otyrmyz.
Esen - buǵa: Buıymtaıyń bolsa aıt!
Kereı: Bir aımaǵyńyzdan bizge jer bólip berseńiz, sol jerde ózimizdiń taıpamyzben qonystanyp, ósip - ónsek degen oıdamyz.
Esen - buǵa: Kereı, Jánibek, men ózimniń aqsaqal, sultandarymmen aqyldasaıyn. Sender baryp demalyńdar!
(Kereı men Jánibek shyǵyp ketedi)
Esen - buǵa: Qandaı oıda bolyp otyrsyńdar?
1. Aqsaqal: Jer halyqtyń baılyǵy, ony eshkimge berýge bolmaıdy.
2. Aqsaqal: Osy joly yǵysyp Kereı men Jánibekke oryn bersek, erteli - kesh sol jaqsylyǵymyz ózimizge qaıtyp keler.
3. Aqsaqal: Ábilqaıyrdan ósh alar kez keldi! Shekaramyzdyń batys aýmaǵyn qaýipsizdigin qamtamasyz etýimiz kerek, mundaı usynysty biz óz paıdamyzǵa paıdalanýǵa bolady. Esen - buǵa: Ábilqaıyr meniń jaýym. Iaǵnı meniń jaýymnyń jaýy – meniń dosym. Shý men Talas ózeniniń boıyndaǵy Qozybasy jeri solardyń qonystary bolsyn dep uıǵardym.
Shaqyryńdar, Kereı men Jánibekti!
Ýázir: Kereı, Jánibek sultandar, kirińizder!
Esen - buǵa: Oılana, aqyldasa kele bylaı sheshtik: Shý men Talas ózeniniń boıyndaǵy Qozybas aýmaǵy senderdiń mekenderiń bolsyn!
Kereı: Aldıar, biz bul jerdi qut mekenge aınaldyramyz.
(Esen - buǵa, aqsaqaldar men nókerleri shyǵyp ketedi)
Jánibek: Ýa, Súıinshi, halqym! Kópten kútkena armanymyz oryndaldy. Bir tý astyna jınalar kún týdy!
(Sahnada halyq máre - sáre bolyp birin - birin quttyqtap jatady).
Kereı: «Jańbyrmenen jer kógerer,
Batamenen el kógerer» demekshi, aqsaqal, bata berińiz.
Aqsaqal: Túnderimiz tynysh bolsyn,
Úılerimizge yrys tolsyn!
Uldarymyz sesti bolsyn.
Qyzdarymyz esti bolsyn,
Balalarymyz qýanysh ákelsin,
Nemerelerimiz jubanysh ákelsin.
Oryndarymyz tór bolsyn,
Dastarhandarymyz mol bolsyn.
Qatarlarymyz kóp bolsyn,
Ýaıym - qaıǵymyz joq bolsyn.
Jastardyń qazasyn kórmeıik,
Zulymdardyń jalasyn kórmeıik!
Elimizde birlik bolsyn,
Jarasty tirlik bolsyn!
Áýmın.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
