Qazaq tili páninen UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary
Qyzylorda qalasy, Abaı aýyly,
№138 Abaı atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Pirimova Ásem Ábdirahmanqyzy
Qazaq tili páninen UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2015 jylǵa deıingi bilimdi damytý tujyrymdamasynda «orta bilim berýdiń maqsaty - tereń bilim, kásibı daǵdylar negizinde erkin baǵalaı bilýge, ózin - ózi iske asyrýǵa, ózin - ózi damytý jáne óz betinshe durys adamgershilik turǵysynan sheshim qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý» dep kórsetilgen. Búgingi tańda barlyq muǵalimniń aldynda turǵan mindet – oqytýdyń jańa tehnologıalaryn utymdy paıdalana otyryp, nátıjege baǵyttalǵan bilim berý. Oqý - tárbıe prosesinde oń motıvasıany qalyptastyrýda sabaq jáne sabaq jospary mańyzdy ról atqarady.
Sabaq jospary - bul muǵalimniń bilim berý baǵdarlamasyn júzege asyrý quraly. Sabaq - shyǵarmashylyq úrdis. İzdenimpaz muǵalimniń shyǵarmashylyǵyndaǵy erekshe tus - onyń sabaqty túrlendirip, tulǵanyń júregine jol taba bilýi. Sabaqqa daıyndyq kezinde muǵalim oqý materıalyn oqý tobynyń múmkindigine "ıkemdeıdi", jaqsy nátıje beretin tanymdyq eńbek jáne ujymdyq jumystardy josparlaıdy.
L. S. Vygotskııdiń tujyrymdaryna súıenetin bolsaq, balanyń damýynan áldeqaıda ozyq júrip, onyń bolashaqtaǵy damý múmkinshiligin boljaı otyryp oqytatyn bilim ǵana jetistikke ákeledi. Al onyń negizi, basty sharty – bilimdi durys uıymdastyra bilýde.
UBT - bilim sapasynyń basty kórsetkishi. Qazaq tili páninen UBT - ǵa daıyndaý úshin tereń de jan - jaqty bilim men birge izdenýmen jınaqtalǵan tájirıbe kerek. Oqýshylarǵa júıeli bilim berý, synama testileýde kórsetken nátıjesin únemi nazarda ustap, salystyrý, árbir oqýshymen jeke qatemen jumys júrgizý olardyń bilimin shyńdaı túseri haq. UBT - ǵa daıyndaý tájirıbemde men kóbine logıkalyq tapsyrmalarǵa jáne taldaýǵa kóp mán beremin. Sondaı - aq taqyryptyq test quratý, semantıkalyq kartany toltyrtý, mátinmen jumys júrgizý arqyly oqýshylardyń óz - ózine degen senimi men jaýapkershiligi, eń bastysy, bilimi ushtalǵandyǵyn baıqadym. Sol tájirıbemdi sizdermen bóliskim keldi. Leksıka salasyn ótkende árbir oqýshyǵa mynadaı tapsyrmalar beremin: Týra maǵynaly jáne aýyspaly maǵynaly sózder, turaqty tirkester, dıalekt sózder, kásibı sózder, tarıhı sózder, omonım, antonım, sınonımderdiń árqaısysyna 20 sózden jazyp kelý tapsyramyn. Oqýshy ózdiginen izdenip, sózderdi taýyp jazyp, onyń maǵynasyn túsindergennen keıin, leksıka taraýy boıynsha taqyryptyq testilerdi qurastyrý oqýshylardy oılantady ári este saqtaý qabileti artady. Kelesi sabaqty «Sózmergen» oıynynyń kezeńderin túrlendirip, toptyq saıys túrinde bilimderin tekserip, qorytyndylaımyn.
Sabaqtas qurmalastyń maǵynalyq túrlerin ótkende, olardyń jasalý joldaryn sóılemderdi taldatý arqyly ózderi túsindiredi. Mysaly: maqsat baǵynyńqy sabaqtasty ótkende «Adasqan sózder» oıyny arqyly sóılemdegi sózderdiń ornyn aýystyryp taratyp beremin. Mozaıka ádisi arqyly oqýshylar sóılemdi qurastyrady da, oǵan sıntaksıstik taldaý jasaıdy. Al sóılemniń ústinen sóılem músheleriniń qaı sóz tabynan eken, túbiri men qosymshasyn ajyratyp jazady.
baǵynyńqy basyńqy
Hakimmen jolyqpaq bolyp, Sholpan qaıyqqa minbegen edi..
Sodan keıin baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshynyń qalaı jasalyp turǵanyn anyqtaıdy. Maqsat baǵynyńqy sabaqtastyń baǵynyńqy sóıleminiń baıandaýyshynyń basqa da jasalý joldaryn muǵalim túsindirgennen keıin, mysalǵa alynǵan sóılemdi oqýshylar baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshyn sol jasalý joldaryna sáıkestendirip qaıta qurady.
Úlgi: Hakimmen jolyqsam dep, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Hakimmen jolyǵaıyn dep, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Hakimmen jolyǵý úshin, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Oqýshylardyń ózderine baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshynyń árbir jasalý jolyna sóılem quratyp, taldatamyn. Bul da erejeni daıyn qalypta jattaǵannan tıimdirek. Test kitapshasynda berilgen mysaldardyń kóbisi mektep oqýlyǵynan alynǵandyǵyna qaramastan, oqýshylar qatelik jiberip jatady. Onyń sebebi, oqýlyqtaǵy mysaldardy muqıat nazar aýdaryp, taldamaýynda dep oılaımyn. «Ustazy beıildi bolsa, shákirti zeıindi bolady» bolady degen maqal tegin aıtylmasa kerek. Sabaqty túrlendirip, jańa ádis - tásilderdi tıimdi paıdalanyp, durys uıymdastyra bilgen muǵalim oqýshynyń pikirin de eskerip otyrsa, nátıjege baǵyttalǵan bilim degenimiz - osy. Oqýshy jetistigi - ustaz jetistigi.
Tolyq nusqasyn júkteý
№138 Abaı atyndaǵy orta mekteptiń
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Pirimova Ásem Ábdirahmanqyzy
Qazaq tili páninen UBT - ǵa daıyndaýdyń tıimdi joldary
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2015 jylǵa deıingi bilimdi damytý tujyrymdamasynda «orta bilim berýdiń maqsaty - tereń bilim, kásibı daǵdylar negizinde erkin baǵalaı bilýge, ózin - ózi iske asyrýǵa, ózin - ózi damytý jáne óz betinshe durys adamgershilik turǵysynan sheshim qabyldaýǵa qabiletti jeke tulǵany qalyptastyrý» dep kórsetilgen. Búgingi tańda barlyq muǵalimniń aldynda turǵan mindet – oqytýdyń jańa tehnologıalaryn utymdy paıdalana otyryp, nátıjege baǵyttalǵan bilim berý. Oqý - tárbıe prosesinde oń motıvasıany qalyptastyrýda sabaq jáne sabaq jospary mańyzdy ról atqarady.
Sabaq jospary - bul muǵalimniń bilim berý baǵdarlamasyn júzege asyrý quraly. Sabaq - shyǵarmashylyq úrdis. İzdenimpaz muǵalimniń shyǵarmashylyǵyndaǵy erekshe tus - onyń sabaqty túrlendirip, tulǵanyń júregine jol taba bilýi. Sabaqqa daıyndyq kezinde muǵalim oqý materıalyn oqý tobynyń múmkindigine "ıkemdeıdi", jaqsy nátıje beretin tanymdyq eńbek jáne ujymdyq jumystardy josparlaıdy.
L. S. Vygotskııdiń tujyrymdaryna súıenetin bolsaq, balanyń damýynan áldeqaıda ozyq júrip, onyń bolashaqtaǵy damý múmkinshiligin boljaı otyryp oqytatyn bilim ǵana jetistikke ákeledi. Al onyń negizi, basty sharty – bilimdi durys uıymdastyra bilýde.
UBT - bilim sapasynyń basty kórsetkishi. Qazaq tili páninen UBT - ǵa daıyndaý úshin tereń de jan - jaqty bilim men birge izdenýmen jınaqtalǵan tájirıbe kerek. Oqýshylarǵa júıeli bilim berý, synama testileýde kórsetken nátıjesin únemi nazarda ustap, salystyrý, árbir oqýshymen jeke qatemen jumys júrgizý olardyń bilimin shyńdaı túseri haq. UBT - ǵa daıyndaý tájirıbemde men kóbine logıkalyq tapsyrmalarǵa jáne taldaýǵa kóp mán beremin. Sondaı - aq taqyryptyq test quratý, semantıkalyq kartany toltyrtý, mátinmen jumys júrgizý arqyly oqýshylardyń óz - ózine degen senimi men jaýapkershiligi, eń bastysy, bilimi ushtalǵandyǵyn baıqadym. Sol tájirıbemdi sizdermen bóliskim keldi. Leksıka salasyn ótkende árbir oqýshyǵa mynadaı tapsyrmalar beremin: Týra maǵynaly jáne aýyspaly maǵynaly sózder, turaqty tirkester, dıalekt sózder, kásibı sózder, tarıhı sózder, omonım, antonım, sınonımderdiń árqaısysyna 20 sózden jazyp kelý tapsyramyn. Oqýshy ózdiginen izdenip, sózderdi taýyp jazyp, onyń maǵynasyn túsindergennen keıin, leksıka taraýy boıynsha taqyryptyq testilerdi qurastyrý oqýshylardy oılantady ári este saqtaý qabileti artady. Kelesi sabaqty «Sózmergen» oıynynyń kezeńderin túrlendirip, toptyq saıys túrinde bilimderin tekserip, qorytyndylaımyn.
Sabaqtas qurmalastyń maǵynalyq túrlerin ótkende, olardyń jasalý joldaryn sóılemderdi taldatý arqyly ózderi túsindiredi. Mysaly: maqsat baǵynyńqy sabaqtasty ótkende «Adasqan sózder» oıyny arqyly sóılemdegi sózderdiń ornyn aýystyryp taratyp beremin. Mozaıka ádisi arqyly oqýshylar sóılemdi qurastyrady da, oǵan sıntaksıstik taldaý jasaıdy. Al sóılemniń ústinen sóılem músheleriniń qaı sóz tabynan eken, túbiri men qosymshasyn ajyratyp jazady.
baǵynyńqy basyńqy
Hakimmen jolyqpaq bolyp, Sholpan qaıyqqa minbegen edi..
Sodan keıin baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshynyń qalaı jasalyp turǵanyn anyqtaıdy. Maqsat baǵynyńqy sabaqtastyń baǵynyńqy sóıleminiń baıandaýyshynyń basqa da jasalý joldaryn muǵalim túsindirgennen keıin, mysalǵa alynǵan sóılemdi oqýshylar baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshyn sol jasalý joldaryna sáıkestendirip qaıta qurady.
Úlgi: Hakimmen jolyqsam dep, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Hakimmen jolyǵaıyn dep, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Hakimmen jolyǵý úshin, Sholpan qaıyqqa minbegen edi.
Oqýshylardyń ózderine baǵynyńqy sóılemniń baıandaýyshynyń árbir jasalý jolyna sóılem quratyp, taldatamyn. Bul da erejeni daıyn qalypta jattaǵannan tıimdirek. Test kitapshasynda berilgen mysaldardyń kóbisi mektep oqýlyǵynan alynǵandyǵyna qaramastan, oqýshylar qatelik jiberip jatady. Onyń sebebi, oqýlyqtaǵy mysaldardy muqıat nazar aýdaryp, taldamaýynda dep oılaımyn. «Ustazy beıildi bolsa, shákirti zeıindi bolady» bolady degen maqal tegin aıtylmasa kerek. Sabaqty túrlendirip, jańa ádis - tásilderdi tıimdi paıdalanyp, durys uıymdastyra bilgen muǵalim oqýshynyń pikirin de eskerip otyrsa, nátıjege baǵyttalǵan bilim degenimiz - osy. Oqýshy jetistigi - ustaz jetistigi.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
