- 30 sáý. 2019 00:00
- 234
Tarıhı jaýaptar: bylaı depti
El aýzynda «pálenshe bylaı depti» degen sózder az emes. Sol tarıhı jaýaptardyń keıbirin usynamyz:
Bilip aıtqan sózge qun jetpeıdi...
Tóle bı Álibekuly
Anahars birde: «Qyzyq eken, Elladada jarysqa óńsheń jaqsy men jampoz túsedi de, tóreligin qaıdaǵy bir dármensizder beredi eken!» — dep tańdanypty.
* * * *
Qulaqtarynyń úlkendigimen tanymal bolǵan Galıleoǵa bireý bylaı dep suraq qoıypty:
— Qulaqtaryńyz adam úshin úlkendeý emes pe?
Sonda Galıleo:
— Meniń qulaqtarym adam úshin úlkendeý bolýy múmkin, biraq seniń qulaqtaryń esek úshin tym kishkentaı emes pe? dep jaýap jaýap bergen eken.
* * * *
Bir fılosoftan «Siz sáttilikke senesiz be?» dep suralǵanda fılosof: Iá, áıtpese jaqsy kórmeıtin adamdarymnyń jetistikterin qalaı túsindirer edim, — dep jaýap bergen eken.
* * * *
«Adam boıyndaǵy baq pen sorǵa birdeı sebepshi bolatyn ne?» degen suraqqa Anahars: «Til!», — dep jaýap bergen eken.
* * * *
Fransıa úkimet músheleriniń biri saýsaǵyn kartanyń ústinde júrgizip: «Eń birinshi osy jerdi jaýlap alýyńyz kerek edi, sosyn basqa jerlerdi jaýlaı beretin edińiz» dep Napoleonǵa syn aıta bastaıdy. Sonda Napoleon: «Iá, olardy saýsaqpen jaýlap ala berý múmkin bolǵanda aıtqanyńyzdaı ister edim» degen eken.
* * * *
Napoleon soǵysta Ispanıany jeńedi. Jeńilgen Ispanıanyń patshasy:
— Sender tek aqsha men mal-múlik úshin soǵysasyńdar, al biz namysymyz, abyroıymyz úshin soǵysamyz, — deıdi.
Sonda Napoleon:
— Iá, durys, adamdar ózinde nesi kem bolsa sol úshin soǵysady, degen eken.
* * * *
Sokrat ólim jazasyna kesilgende áıeli: «Ádiletsiz túrde ólim jazasyna kesilip jatsyń!» dep jylaı bastaıdy. Sokrat oǵan: «Sonda ádiletti túrde óltirilýim kerek pe edi» dep jaýap beripti.
* * * *
Sultan Alparslan 27 myń áskerlerimen Vızantıa topyraqtarynda ilgerilep kele jatqanda barlaýǵa jibergen áskerleriniń bireýi aldyna kelip, úreımen: «300 myń adamdyq dushpan áskeri bizge jaqyndap keledi.» degende Alparslan: «Biz de olarǵa jaqyndap kelemiz» degen eken.
* * * *
Bir kúni fılosof Dıogen óte tar kóshede baı, tákappar adammen kezigipti. Bireýi shetke shyǵyp jol bermeıinshe ótý múmkin bolmapty. Alaıda, mańǵaz baı fılosofqa: «Men bısharalarǵa jol bermeımin» depti. Sonda Dıogen joldyń shetine shyǵyp: «Al men jol beremin!» depti.
* * * *
Fatıh Sultan Mehmet hannan surapty:
— Stambuldy ne úshin jaýlap aldyń?
Fatıh Sultan:
— Áýeli ol meniń júregimdi jaýlap aldy, keıin men ony jaýlap aldym, — deıdi.
* * * *
Iavýz Sultan Sálim han basqa da Osman patshalary sekildi joryqqa attanatyn jerlerin qupıa ustaıdy eken. Birde joryqqa shyǵarda ýázirleriniń bireýi qaı ólkege bara jatqanyn qoıarda-qoımaı suraıdy. Iavýz Sultan oǵan: «Sen syr saqtaýdy bilesiń be?» deıdi. Ýáziri: «Álbette ámirshim, bilemin» degeninde sultan: «Men de bilemin» dep jaýap beripti.
* * * *
Bir jınalysta bir jas jigit túrik aqyny Mehmet Akıfty kemsitý úshin: «Keshirińiz, siz veterınarsyz ba?» dep suraǵanynda, Akıf esh qynjylmastan: «Iá, bir jerińiz aýyryp tur ma?» degen eken.