- 05 naý. 2024 01:59
- 149
Táýelsizdik tutqasy bizge amanat
Tárbıe saǵatynyń taqyryby: «Táýelsizdik tutqasy bizge amanat»
(Tarıhı tanymdyq kesh)
Maqsaty: Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdikke jetken kezeńderin kórsetý, eline, jerine degen súıispenshiligin arttyrý, patrıottyq sezimin oıatý.
Muǵalim sózi:
Jeltoqsan aıynyń 16 – syn jyl saıyn Qazaqstan tarıhyndaǵy erekshe kún retinde atap ótý dástúrge aınaldy. Óıtkeni bul kún – halqymyzdyń óz ulttyq namysyn qorǵaýǵa shyqqan kún, qoı aýzynan shóp almas, ılegenge kónbes, momyn atanǵan, ánsheıinde basy birige qoımaıtyn halqymyzdyń júregine batyr babalarymyzdyń rýhy daryp, bir jeńnen qol shyǵaryp, kók temir qursanǵan myńdaǵan áskerlerge qur qolmen - aq qarsy shyǵyp, ór minez, namysqoılyǵyn álemge tanytqan kún. Bul kún – jeltoqsan oqıǵasy kezinde jendetterdiń qolynan qaza bolǵan ul – qyzdarymyzdy eske alyp, quran oqyp, as berer qaraly kún.
Bir mınýt únsizdik jarıalanady.
Kesh: Qazaqstan Respýblıkasynyń án uranymen bastalady.
Keshti pedagogıka pániniń oqytýshysy -------------------------------- ashyp beredi.
Júrisi:
I. júrgizýshi:
Jıyrma úsh jyl ótti
Erkin bir dem alǵaly,
Oryndalyp myń jyldyq el armany,
Táýelsizdik jolynda qanyn tókken,
Babalarym bul kúndi kóre almady.
II. júrgizýshi:
Jıyrma úsh jyl ótti
Qamytym alynǵaly
Azat el bop álemge tanylǵaly
Ata saltyn umytqan qandastarǵa
Ana tilde sóıle dep jalynǵaly.
I. júrgizýshi:
Elge aınaldyń, Otanym, esimi uly,
Ashtyń álem halqyńa esigińdi.
Zorǵa jetken ardaqtap osy kúndi,
Túze halqym, saltyń men besigińdi.
Qulaq kesti qul emes, qazaq tipti,
Sezinetin shaq týdy azattyqty
Otanshyldyq bir aıbyn kóterilsin,
Tolqynyndaı teńizdiń ǵajap kúshti.
II. júrgizýshi:
Tigilgen soń Aq orda – shańyraǵym,
Tuǵyryńa qonýdy san qyranyń
Otan degen oranyp ot qushaqqa,
Káýsaryńa shólimdi qandyramyn.
Senen ǵana órbıdi kúsh, jyr - ánim,
Qazaqstan, o, meniń qut turaǵym!
Jer sharyna qazaqtyń halyq atyn,
Táýelsizdik týymen uqtyramyn!
I. júrgizýshi:
Qazaqstan tarıhynyń kezeńderinen ár ýaqytta bólip oqyrmandarǵa túsinik beredi. Bizdiń qalyptasý kezeńderimiz handyqtardan Jánibek pen Kereı handarynan bastaý alady. XVII – XVIII ǵasyrda Jońǵar shapqynshylyǵyna qarsy 150 jylǵa sozylǵan azattyq kúreste ataqty bıler men batyrlar Tóle bı, Qaz Daýysty Qazybek bı, Áıteke bı, Abylaı han, Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı shyqty. Bul jyldary ulan baıtaq elimizge jan – jaqtan kóz tigip, oıran salýshylar kóbeıdi. Qannen – qapersiz jatqan elimizge Jońǵar qalmaqtary tutqıyldan shabýyl jasap, qalyń jurtty qan jylatty. Dúrlikken el shubyra qashyp, aqtaban shubyryndy bolyp, Alqakólge bas saýǵalady. Sol kezde táýelsizdik úshin, joǵarydaǵy handar eldi biriktirýge kúsh saldy.
«Elim – aı» áni oryndalady.
1. Qarataýdyń basynan kósh keledi,
Kóshken saıyn bir taılaq bos keledi.
Elim – aı, elim – aı.
2. Qaryndastan aıyrylǵan jaman eken,
Eki kózden móltildep jas keledi.
Elim – aı, elim – aı.
3. Myna zaman qaı zaman, qysqan zaman.
Basymyzdan baq – dáýlet ushqan zaman.
Elim – aı, elim – aı.
4. Shubyrǵanda izińnen qar boraıdy,
Qańtardaǵy qar jaýǵan qystan jaman.
Elim – aı, elim – aı.
II. júrgizýshi:
Keshegi úsh júzdi bir týdyń astyna jınaǵan Abylaı han tusynda tóbe bılerimiz qara bala, qara qazan qamy úshin sóz saptaǵan edi. Egemendik pen birlik – Tóle bıdiń tolǵaýynda, Qazybek bıdiń qaz daýysynda, Áıteke bıdiń sheshendiginde kórinis tapqan.
Tóle bı:
- Bir úıdiń balasy bolma,
Kóp úıdiń sanasy bol.
Bir úıdiń atasy bolma,
Bir eldiń danasy bol.
Bir tonnyń jaǵasy bolma,
Kóp qoldyń aǵasy bol.
Aqty aq dep baǵala,
Qarany qara dep qarala.
Ózegiń talsa ózen boıyn jaǵala.
Basyńa is tússe kópshilikti saǵala.
Ózińe - óziń kámil bol.
Halqyńa ádil bol.
Jaýyńa qatal bol.
Dosyńa adal bol.
(Tarıhı tanymdyq kesh)
Maqsaty: Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdikke jetken kezeńderin kórsetý, eline, jerine degen súıispenshiligin arttyrý, patrıottyq sezimin oıatý.
Muǵalim sózi:
Jeltoqsan aıynyń 16 – syn jyl saıyn Qazaqstan tarıhyndaǵy erekshe kún retinde atap ótý dástúrge aınaldy. Óıtkeni bul kún – halqymyzdyń óz ulttyq namysyn qorǵaýǵa shyqqan kún, qoı aýzynan shóp almas, ılegenge kónbes, momyn atanǵan, ánsheıinde basy birige qoımaıtyn halqymyzdyń júregine batyr babalarymyzdyń rýhy daryp, bir jeńnen qol shyǵaryp, kók temir qursanǵan myńdaǵan áskerlerge qur qolmen - aq qarsy shyǵyp, ór minez, namysqoılyǵyn álemge tanytqan kún. Bul kún – jeltoqsan oqıǵasy kezinde jendetterdiń qolynan qaza bolǵan ul – qyzdarymyzdy eske alyp, quran oqyp, as berer qaraly kún.
Bir mınýt únsizdik jarıalanady.
Kesh: Qazaqstan Respýblıkasynyń án uranymen bastalady.
Keshti pedagogıka pániniń oqytýshysy -------------------------------- ashyp beredi.
Júrisi:
I. júrgizýshi:
Jıyrma úsh jyl ótti
Erkin bir dem alǵaly,
Oryndalyp myń jyldyq el armany,
Táýelsizdik jolynda qanyn tókken,
Babalarym bul kúndi kóre almady.
II. júrgizýshi:
Jıyrma úsh jyl ótti
Qamytym alynǵaly
Azat el bop álemge tanylǵaly
Ata saltyn umytqan qandastarǵa
Ana tilde sóıle dep jalynǵaly.
I. júrgizýshi:
Elge aınaldyń, Otanym, esimi uly,
Ashtyń álem halqyńa esigińdi.
Zorǵa jetken ardaqtap osy kúndi,
Túze halqym, saltyń men besigińdi.
Qulaq kesti qul emes, qazaq tipti,
Sezinetin shaq týdy azattyqty
Otanshyldyq bir aıbyn kóterilsin,
Tolqynyndaı teńizdiń ǵajap kúshti.
II. júrgizýshi:
Tigilgen soń Aq orda – shańyraǵym,
Tuǵyryńa qonýdy san qyranyń
Otan degen oranyp ot qushaqqa,
Káýsaryńa shólimdi qandyramyn.
Senen ǵana órbıdi kúsh, jyr - ánim,
Qazaqstan, o, meniń qut turaǵym!
Jer sharyna qazaqtyń halyq atyn,
Táýelsizdik týymen uqtyramyn!
I. júrgizýshi:
Qazaqstan tarıhynyń kezeńderinen ár ýaqytta bólip oqyrmandarǵa túsinik beredi. Bizdiń qalyptasý kezeńderimiz handyqtardan Jánibek pen Kereı handarynan bastaý alady. XVII – XVIII ǵasyrda Jońǵar shapqynshylyǵyna qarsy 150 jylǵa sozylǵan azattyq kúreste ataqty bıler men batyrlar Tóle bı, Qaz Daýysty Qazybek bı, Áıteke bı, Abylaı han, Qarakereı Qabanbaı, Qanjyǵaly Bógenbaı shyqty. Bul jyldary ulan baıtaq elimizge jan – jaqtan kóz tigip, oıran salýshylar kóbeıdi. Qannen – qapersiz jatqan elimizge Jońǵar qalmaqtary tutqıyldan shabýyl jasap, qalyń jurtty qan jylatty. Dúrlikken el shubyra qashyp, aqtaban shubyryndy bolyp, Alqakólge bas saýǵalady. Sol kezde táýelsizdik úshin, joǵarydaǵy handar eldi biriktirýge kúsh saldy.
«Elim – aı» áni oryndalady.
1. Qarataýdyń basynan kósh keledi,
Kóshken saıyn bir taılaq bos keledi.
Elim – aı, elim – aı.
2. Qaryndastan aıyrylǵan jaman eken,
Eki kózden móltildep jas keledi.
Elim – aı, elim – aı.
3. Myna zaman qaı zaman, qysqan zaman.
Basymyzdan baq – dáýlet ushqan zaman.
Elim – aı, elim – aı.
4. Shubyrǵanda izińnen qar boraıdy,
Qańtardaǵy qar jaýǵan qystan jaman.
Elim – aı, elim – aı.
II. júrgizýshi:
Keshegi úsh júzdi bir týdyń astyna jınaǵan Abylaı han tusynda tóbe bılerimiz qara bala, qara qazan qamy úshin sóz saptaǵan edi. Egemendik pen birlik – Tóle bıdiń tolǵaýynda, Qazybek bıdiń qaz daýysynda, Áıteke bıdiń sheshendiginde kórinis tapqan.
Tóle bı:
- Bir úıdiń balasy bolma,
Kóp úıdiń sanasy bol.
Bir úıdiń atasy bolma,
Bir eldiń danasy bol.
Bir tonnyń jaǵasy bolma,
Kóp qoldyń aǵasy bol.
Aqty aq dep baǵala,
Qarany qara dep qarala.
Ózegiń talsa ózen boıyn jaǵala.
Basyńa is tússe kópshilikti saǵala.
Ózińe - óziń kámil bol.
Halqyńa ádil bol.
Jaýyńa qatal bol.
Dosyńa adal bol.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.