InfoHub Logo

Meniń elim – Keń baıtaq Qazaqstan. Bir shetinen ekinshi shetine jetý úshin ushqan qustyń qanaty talardaı orasan zor aımaqty alyp jatqan Qazaq eli búginde ekonomıkasymen órkenıetin damytqan, sharýasy órge basqan, ataǵy muhıt asqan el. Elimniń álemdik sahnadaǵy orny bekip, dúnıejúzilik alyptarmen qabyrǵasy teńese bastaǵan. «Elý jylda el jańa, júz jalda qazan jańa», - deıdi dana halqymyz. Bizdiń elimizdiń táýelsizdik alǵanyna elý jyl bolmasa da osy otyz jyldyń ishinde talaı elderge ózimizdiń kim jáne qandaı el ekendigimizdi kórsete bildik dep aıtsam asyra siltegendik emes. 1986 jyly Almatynyń qaq ortasynda bolǵan qyrǵynnan keıin týra bes jyl ótken kezde Qazaqstan óziniń táýilsizdigin barsha shartarapqa jar salǵan edi. Sodan beri de qarap otyrsaq, otyz jyl ýaqyt ótipti. Bireýge az bireýge kóp kórigen sýdaı aqqan osy ýaqyt ishinde biraz jetistikterdi baǵyndyryp, talaı asýlardy alǵan ekenbiz. Desek te bul bizdiń shyqqan shyń emes, áli talaı-talaı asýlardy asa alatyn kúsh bizde áli de bolsyn jasyryn jatqan sekildi.

Áýeli, 1991 jyly tarıhy tereńde jatqan qazaq eli jańa zamanda óz aldyna qaıta egemendi el boldy. Kóp qıyndyqty basynan ótkergen, azattyq jolynda aıanbaı kúresken qazaq halqy bul azattyqty ǵasyrlar boıy ańsady.  Babalar ańsaýy, urpaqtyń qoly jetken kıeli kezeńge Jaratqannyń qoldaýymen, babalardyń erligimen qol jetkizdik. Táýelsizdik degen tańbasy tasta, qany qara jerdiń tamyrynda jatqan qudiretti sózdi máńgi qasterleýimiz kerek. İrgesi qalanǵan jańa respýblıkanyń ári qaraı ómir súrýi úshin eren eńbek kerek. Ol onyń ishki jáne syrtqy álemi, ekonomıkasy, aqshasy degen sekildi kóptegen qundylyqtarǵa kelip tireledi. Atalǵan qundylyqtardy otyz jyl ishinde úlken maqsatqa aınaldyrǵan elimiz kóptegen memleketterge daýly másele bolyp jatqan shekara máselesin de ýaqytynda naqty bekitip aldy. Máselen, Ázerbaıjan men Armenıa nemese Palestına men Izraıl arasyndaǵy qaqtyǵystar osy shekara máselesinen týyndap otyr. Osy oraıda biz Elbasymyz Nursultan Ábishuly Nazarbaevqa alǵys aıtýymyz qajet. Sebebi, Elbasy Úkimetke, Syrtqy ister vedomstvolarǵa eldiń qaýipsizdigin jáne aýmaqtyq tutastyǵyn qamtamasyz etý úshin shekaralas memlekettermen Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik shekarasyn zańdy túrde rásimdeý úderisin bastaýdy buıyrǵan. Osylaısha shekaranyń myzǵymastyǵyn qamtamasyz etken Elbasy zańdy túrde Qazaqstan Respýblıkasynyń shekarasyn bekitti. Egemen el bolyp qalyptasqanyna nebári 30 jyl tolǵan bizdiń memleketimiz úshin bunyń ózi úlken jetistik.

Qazaqstan táýelsizdigin alǵan kezde bizdiń memleketimizdi alǵash moıyndaǵan – Túrkıa eli edi. Qazirgi tańda, álemniń barlyq elderi bizdiń táýelsizdigimizdi moıyndady. Búgingi tańda, óz aldyna táýelsiz el bolyp, biraq álem elderine ózderiniń azattyǵyn moıyndata almaı júrgen elder kóp. Iaǵnı, biz álemdik deńgeıde óz elimizdi moıyndata alýymyz da jetistiktiń biri dep eseptesek bolady.

Kez kelgen eldiń tilegi de, onyń armany da halqynyń beıbitshiligin saqtaý ekeni sózsiz. Halyqtyń qaýipsizdigin nyǵaıtý arqyly ishki turaqtylyqty qamtamasyz etedi. Óıtkeni, beıbit ómir baqyt, bereke men birlik ákelý arqyly órleý men órkendeýge jol ashady. Dana halqymyz «Baılyq baılyq emes, birlik – baılyq» dep beker aıtpasa kerek. Árdaıym tynyshtyqta, beıbit ómir súrýdi qalaıtyn halyqtyń urpaǵynyń amandyǵy kelesheginiń kemeldigin bildiredi. Tarıh betterin paraqtasaq, adamzat nebir surapyl soǵystardan kóz ashpady. Qanshama elder soǵys saldarynan quldyrap, azyp-tozdy. Kóptegen jazyqsyz jandar sol zulmattyń zardaby shekti. Munyń barlyǵy beıbitshilik ketken jerdi berekesizdik jaılaıtyndyǵyn taıǵa tańba basqandaı anyq kórsetýde. Soǵys zardabyn tartyp jatqan eldiń turǵyndary «erteńim ne bolady?» degen suraqpen uıqyǵa ketedi. Al, bizdiń elde erteńgi kúnimizge senimmen qarap, uıqymyzdyń tynysh bolýy osy beıbitshiliktiń arqasy.

Memleketti tutas halyq quraıtyny belgili. Tipti, qoǵam da osy halyqpen quralady. Qoǵam tynysh bolýyn qalasa – halyqtyń kóńilin tabý qajet ekenin bizdiń memleket jaqsy uǵynyp otyr. Elde jumyssyzdyq azaıyp, eńbek etýshiler sany artty. Tipten, jumyssyz júrgen adamnyń ózi «jumyspen qamtý ortalyǵyna» tirkelip, turaqty jumys tabylǵanǵa deıin qosymsha jumystar atqarady. Bul halyqtyń jaǵdaıyn jaqsartýǵa tıgizip jatqan zor múmkindik. Taǵy bir eskeretin jaǵdaı, eldegi eńbekaqy edáýir ósken. Bul memlekettiń halyqqa jasap jatqan jaǵdaıy. Búgingi tańda Qazaqsandaǵy eń az jalaqy mólsheri byltyrǵy jylǵa qaraǵanda  1,5 esege kóterilgen. Sáıkesinshe, eń tómengi zeınetaqy mólsheri 43 2752 teńgege deıin ósti. Elde táýelsizdik alǵan jyldarmen salystyrǵanda halyqtyń ál-aýqaty birshama óskendigin baıqaımyz.

Eldiń eń úlken jetistigi – ıadrolyq qarýdan bas tartýy. Jahandyq ıadrolyq qarýsyzdaný úrdisiniń negizi 21 jyl buryn Elbasymyzdyń jarlyǵymen Semeı ıadrolyq synaq alańy birjola jabylǵan kezde qalanǵan edi.  Bul qadam bizdiń jas memleketimiz úshin ǵana emes, eshqandaı alyp-qospasyz tutas álem qaýymdastyǵy úshin mańyzdy ról oınady.

Taǵy bir úlken jetistik retinde osy 30 jyl ishinde eldegi qylmystyń azaıǵanyn baıqaımyz. Oǵan dálel – táýelsizdik alǵannan beri elde 14 túrme jabylǵan. Bul elimizde zań jumys jasaıtynyn kórsetedi.

«Táýelsizdik – memlekettigimizdiń altyn dińgegi, derbestigimizdiń berik negizi. Tarıhy baı, tamyry tereń Qazaq eli úshin budan asqan qasterli qundylyq joq. Ony eń qymbat qazynaǵa, eń asyl amanatqa balaımyz. Sondyqtan babalar ańsaǵan táýelsizdiktiń qadirin jan-júregimizben sezinemiz. Egemendik – ár halyqqa buıyra bermeıtin baǵa jetpes baqyt» dep Prezıdentimiz  Qasym-Jomart Toqaev atap ótkendeı, táýelsizdik degen ashshy termen kelgen tátti jeńisimizdi qasterlep, keler urpaqqa amanttaý – bizdiń mindet.

---