Táýelsizdiktiń tarıhy
Qaraǵandy oblysy, Nura aýdany, Tassýat aýyly,
Indýstrıalnyı orta mektebinde
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Abdrahmanov Erganat Aıdarovıch
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan “Táýelsizdiktiń tarıhy” atty ıntellektýaldy oıyn.
Júr: Armysyzdar qurmetti oqýshylar jáne muǵalimder. Bizdiń oıynymyzdy bastamas buryn, 2 komanda qajet, sondyqtan 8 - 11 synyptardan eki oqýshydan shyǵýlaryńyzdy suraımyn. Ádil qazylar alqasymen tanystyrý
Aldymen oıynnyń taqyrybyn ashyp alaıyq, ol úshin myna vıdeoǵa nazar aýdaryńyzdar. (Vıdeo «tusaý keser») 1 slaıd
Taqyryp ashyldy: Qazaqstan tarıhyna jáne qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan «Táýelsizdiktiń tarıhy» atty ıntellektýaldy oıyndy bastaımyz. Kelesi vıdeoǵa nazar aýdaryńyzdar kerek aqparattardy túrtip otyryńyzdar. (vıdeo Qazaqstan tarıhy) 2 slaıd
Sen qazaqsyń!!!
Sen qazaqsyń sebebi ákeń qazaq,
Aq sút bergen, aq jaýlyqty anań qazaq.
Ata - dástúr saltymen aǵyp jatqan,
Deneńdegi qasıetti qanyń qazaq.
Sen qazaqsyń sebebi tiliń qazaq,
İzińde erip júrgen iniń qazaq.
Bir qaraǵan alystan tanıtuǵyn,
Aq dıdar, móldir qara kóziń qazaq.
Halyqsyń keń dalany meken etken,
Jer úshin ata - babań qanyn tókken.
Táýelsizdik týymdy kórem be dep,
Ejelden ata - babań arman etken.
Sen qazaqsyń sol týǵa qoly jetken,
Baqyt bul basyńa qonyp kelgen.
Bıik usta sol týdy taba etpeı,
Dushpandarǵa seni búgin ańdyp júrgen.
Bizdiń búgingi oıynymyz İİİ bólimnen turady.
İ bólim «Ádebıet – ómir aınasy».
Bul bólim 2 kezeńge bólinedi. Al bastaıyq: «Ejelgi dáýir ádebıeti»
1. Ejelgi dáýir ádebıeti neshe jáne qandaı kezeńderge bólinedi? (2 upaı)
2. (jaýaby: Úİ - İH ǵ arnalyǵyndaǵy kóne túrki ádebı eskertkishter
H - Hİİ ǵ ádebıet, ıslam dáýirindegi ádebıet, Hİİİ - HÚ ǵ ádebıet nemese Horezm dáýirindegi ádebıet)
3. Kúltegin, Bilge qaǵan, Tonykók týraly qulpytastarǵa qashap jazylǵan jyrlar neshinshi ǵasyrlarǵa jatady? (Jaýaby: ÚH - İH ǵ ádebıet)
4. «Qudadǵý bilik» dıdaktıkalyq dastanynyń avtory kim? (J. Balasaǵun)
5. «Kók túriktiń kók semseri» atanǵan ataqty batyr kim? (Kúltegin)
6. Soltústik Mońǵolıadaǵy Orhon jáne Selenga ózenderi boıynan rýna jazýlary bar úlken qulpytastardy tapqan orys ǵalymy. (N. M. Iadrınsev).
2 kezeń:
1. «Túrkistan – eki dúnıe esigi ǵoı...» óleńiniń avtory kim? Óleńdi jalǵastyr
(2 upaı) (M. Jumabaev)
2. «Lenıngradsy, detı moı! lenıngradsy, gordostmoıa!..» óleń qazaq tiline aýdar. Avtoryn ata (2 upaı) (Lenıngradtyq órenim. Jambyl Jabaev)
3. İ. Esenberlınniń trılogıasy. («Kóshpendiler»)
4. (Alash)
5. İ. Jansúgirov qashan jáne qaıda týǵan? (2 upaı) (1894j Taldyqorǵan obl, Aqsý aý - ny)
6. M. Maqataev.
Kelesi İİ bólim «Tarıhı shejirege saıahat»
İ - kezeń
İ tapsyrma. Úsh júzdiń rýlaryn durys sáıkestendir. Kórermendermen oıyn
(Uly júz: Úısin, Dýlat, Qańly, Alban, Jalaıyr; Orta júz: Arǵyn, Naıman, Kereı, qypshaq, Qońyrat, Ýaq; Kishi júz: Baıuly, Álimuly, Jetirý)
İİ tapsyrma. Úsh júzdiń bıleri boıynsha klasster qurastyrý.
Kórermenderge vıktorınalyq suraqtar
İİ kezeń
Qazaq halqynyń aýyzynda mynandaı sóz bar: «Jańbyr jaýsa - jer yrysy, batyr týsa - el yrysy».
Kelesi İİ kezeń «Qazaq batyrlary»
1. 1 - sýret. Bógenbaı qaı ǵasyrda shaıqastarǵa qatysty? 1708 qansha myń jasaqqa qolbasshy bolǵan? Qaı jyly qaıtys boldy? (3upaı) (HÚİİİ ǵ. 30 myń 1680 - 1778jj)
2. 2 - sýret. Mahambet kim? Óleńderin ata. Mahambettiń ult - azattyq kóterilis kezindegi dosy jáne kósemi, uıymdastyrýshysy kim? (3 upaı) (qazaqtyń áıgili aqyny, kúıshi kompozıtory, otarshyldyqqa qarsy Isataı Taımanov bastaǵan kóterilisti (1836 - 1837) uıymdastyrýshylardyń biri, osy kóterilistiń jalyndy jyrshysy. «Aý, qyzǵysh qus, qyzǵysh qus», «Men, men edim, men edim...» t. b.)
3. 3 - sýret. Qabanbaı batyrdyń shyn aty? Qaı jerde jáne qashan dúnıege kelgen? (3 upaı)
(Erasyl. 1692 j. SHQO Úrjar aýdany)
İİİ kezeń «Qazaq handyǵy»
1. Ábilqaıyr han qaı júzdiń hany? Qashan jáne qaı jerde týǵan? (3 upaı) (Kishi júz, 1693j Túrkistan)
2. Tóle bı Abylaı handy qalaı ataǵan? Qaı jyldary qazaq Ordasynyń hany boldy? Abylaı han kimniń urpaǵyna jatady? (Sabalaq, 1711 - 1781jj Jáńgir han)
3. Kenesary kimniń nemeresi? Qaı jyldary ult - azattyq qozǵalysyn basqardy? Qaı júzdiń hany? ( Abylaı hannyń, 1837 - 1847jj, Orta júz)
4. Jáńgir hannyń ákesi? Jáńgir han qaı jyldary ómir súrdi? El basqarǵan kezeńi? (ákesi - Bókeı, 1801 - 1845jj ómir súrdi, 1823 - 1845jj el basqardy)
İİİ - bólim HHİ ǵ Qazaqstan
1. (SPORT) Aýyr atletıkadan 2 dúrkin álem chempıony kim? (Ilá Ilın)
2. (ǴYLYM) EHRO – 2017
3. Bul qala Iaponıa memleketimen birlesip «Selmash» zaýytyn ashqan. Bul qaı qala? (Astana)
4. Túrkıada ótken “Turkvision” halyqaralyq «Dala áni» baıqaýynda bas júldege ıe bolǵan qazaqtyń ánshi qyzy kim? (Janar Duǵalova)
Refleksıa. Vıdeo kórsetý. «Meniń elim - Qazaqstan»
Sóz kezegi ádil qazylar múshesine.
Otanymyzdy súıip, elimizdiń maqtan tutar azamattary bolyńyzdar. Qatysqandaryńyzǵa rahmet. Jeńiskerlerdi quttyqtaımyz.
Tolyq nusqasyn júkteý
Indýstrıalnyı orta mektebinde
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi
Abdrahmanov Erganat Aıdarovıch
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan “Táýelsizdiktiń tarıhy” atty ıntellektýaldy oıyn.
Júr: Armysyzdar qurmetti oqýshylar jáne muǵalimder. Bizdiń oıynymyzdy bastamas buryn, 2 komanda qajet, sondyqtan 8 - 11 synyptardan eki oqýshydan shyǵýlaryńyzdy suraımyn. Ádil qazylar alqasymen tanystyrý
Aldymen oıynnyń taqyrybyn ashyp alaıyq, ol úshin myna vıdeoǵa nazar aýdaryńyzdar. (Vıdeo «tusaý keser») 1 slaıd
Taqyryp ashyldy: Qazaqstan tarıhyna jáne qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan «Táýelsizdiktiń tarıhy» atty ıntellektýaldy oıyndy bastaımyz. Kelesi vıdeoǵa nazar aýdaryńyzdar kerek aqparattardy túrtip otyryńyzdar. (vıdeo Qazaqstan tarıhy) 2 slaıd
Sen qazaqsyń!!!
Sen qazaqsyń sebebi ákeń qazaq,
Aq sút bergen, aq jaýlyqty anań qazaq.
Ata - dástúr saltymen aǵyp jatqan,
Deneńdegi qasıetti qanyń qazaq.
Sen qazaqsyń sebebi tiliń qazaq,
İzińde erip júrgen iniń qazaq.
Bir qaraǵan alystan tanıtuǵyn,
Aq dıdar, móldir qara kóziń qazaq.
Halyqsyń keń dalany meken etken,
Jer úshin ata - babań qanyn tókken.
Táýelsizdik týymdy kórem be dep,
Ejelden ata - babań arman etken.
Sen qazaqsyń sol týǵa qoly jetken,
Baqyt bul basyńa qonyp kelgen.
Bıik usta sol týdy taba etpeı,
Dushpandarǵa seni búgin ańdyp júrgen.
Bizdiń búgingi oıynymyz İİİ bólimnen turady.
İ bólim «Ádebıet – ómir aınasy».
Bul bólim 2 kezeńge bólinedi. Al bastaıyq: «Ejelgi dáýir ádebıeti»
1. Ejelgi dáýir ádebıeti neshe jáne qandaı kezeńderge bólinedi? (2 upaı)
2. (jaýaby: Úİ - İH ǵ arnalyǵyndaǵy kóne túrki ádebı eskertkishter
H - Hİİ ǵ ádebıet, ıslam dáýirindegi ádebıet, Hİİİ - HÚ ǵ ádebıet nemese Horezm dáýirindegi ádebıet)
3. Kúltegin, Bilge qaǵan, Tonykók týraly qulpytastarǵa qashap jazylǵan jyrlar neshinshi ǵasyrlarǵa jatady? (Jaýaby: ÚH - İH ǵ ádebıet)
4. «Qudadǵý bilik» dıdaktıkalyq dastanynyń avtory kim? (J. Balasaǵun)
5. «Kók túriktiń kók semseri» atanǵan ataqty batyr kim? (Kúltegin)
6. Soltústik Mońǵolıadaǵy Orhon jáne Selenga ózenderi boıynan rýna jazýlary bar úlken qulpytastardy tapqan orys ǵalymy. (N. M. Iadrınsev).
2 kezeń:
1. «Túrkistan – eki dúnıe esigi ǵoı...» óleńiniń avtory kim? Óleńdi jalǵastyr
(2 upaı) (M. Jumabaev)
2. «Lenıngradsy, detı moı! lenıngradsy, gordostmoıa!..» óleń qazaq tiline aýdar. Avtoryn ata (2 upaı) (Lenıngradtyq órenim. Jambyl Jabaev)
3. İ. Esenberlınniń trılogıasy. («Kóshpendiler»)
4. (Alash)
5. İ. Jansúgirov qashan jáne qaıda týǵan? (2 upaı) (1894j Taldyqorǵan obl, Aqsý aý - ny)
6. M. Maqataev.
Kelesi İİ bólim «Tarıhı shejirege saıahat»
İ - kezeń
İ tapsyrma. Úsh júzdiń rýlaryn durys sáıkestendir. Kórermendermen oıyn
(Uly júz: Úısin, Dýlat, Qańly, Alban, Jalaıyr; Orta júz: Arǵyn, Naıman, Kereı, qypshaq, Qońyrat, Ýaq; Kishi júz: Baıuly, Álimuly, Jetirý)
İİ tapsyrma. Úsh júzdiń bıleri boıynsha klasster qurastyrý.
Kórermenderge vıktorınalyq suraqtar
İİ kezeń
Qazaq halqynyń aýyzynda mynandaı sóz bar: «Jańbyr jaýsa - jer yrysy, batyr týsa - el yrysy».
Kelesi İİ kezeń «Qazaq batyrlary»
1. 1 - sýret. Bógenbaı qaı ǵasyrda shaıqastarǵa qatysty? 1708 qansha myń jasaqqa qolbasshy bolǵan? Qaı jyly qaıtys boldy? (3upaı) (HÚİİİ ǵ. 30 myń 1680 - 1778jj)
2. 2 - sýret. Mahambet kim? Óleńderin ata. Mahambettiń ult - azattyq kóterilis kezindegi dosy jáne kósemi, uıymdastyrýshysy kim? (3 upaı) (qazaqtyń áıgili aqyny, kúıshi kompozıtory, otarshyldyqqa qarsy Isataı Taımanov bastaǵan kóterilisti (1836 - 1837) uıymdastyrýshylardyń biri, osy kóterilistiń jalyndy jyrshysy. «Aý, qyzǵysh qus, qyzǵysh qus», «Men, men edim, men edim...» t. b.)
3. 3 - sýret. Qabanbaı batyrdyń shyn aty? Qaı jerde jáne qashan dúnıege kelgen? (3 upaı)
(Erasyl. 1692 j. SHQO Úrjar aýdany)
İİİ kezeń «Qazaq handyǵy»
1. Ábilqaıyr han qaı júzdiń hany? Qashan jáne qaı jerde týǵan? (3 upaı) (Kishi júz, 1693j Túrkistan)
2. Tóle bı Abylaı handy qalaı ataǵan? Qaı jyldary qazaq Ordasynyń hany boldy? Abylaı han kimniń urpaǵyna jatady? (Sabalaq, 1711 - 1781jj Jáńgir han)
3. Kenesary kimniń nemeresi? Qaı jyldary ult - azattyq qozǵalysyn basqardy? Qaı júzdiń hany? ( Abylaı hannyń, 1837 - 1847jj, Orta júz)
4. Jáńgir hannyń ákesi? Jáńgir han qaı jyldary ómir súrdi? El basqarǵan kezeńi? (ákesi - Bókeı, 1801 - 1845jj ómir súrdi, 1823 - 1845jj el basqardy)
İİİ - bólim HHİ ǵ Qazaqstan
1. (SPORT) Aýyr atletıkadan 2 dúrkin álem chempıony kim? (Ilá Ilın)
2. (ǴYLYM) EHRO – 2017
3. Bul qala Iaponıa memleketimen birlesip «Selmash» zaýytyn ashqan. Bul qaı qala? (Astana)
4. Túrkıada ótken “Turkvision” halyqaralyq «Dala áni» baıqaýynda bas júldege ıe bolǵan qazaqtyń ánshi qyzy kim? (Janar Duǵalova)
Refleksıa. Vıdeo kórsetý. «Meniń elim - Qazaqstan»
Sóz kezegi ádil qazylar múshesine.
Otanymyzdy súıip, elimizdiń maqtan tutar azamattary bolyńyzdar. Qatysqandaryńyzǵa rahmet. Jeńiskerlerdi quttyqtaımyz.
Tolyq nusqasyn júkteý